Albert Stanley Juszczak (pol. Wojciech Juszczak) (ur. 24 września 1947 w Heidelbergu, zm. 4 października 2017 w Pittsburghu) – polski działacz emigracyjny, historyk literatury polskiej, tłumacz i wykładowca akademicki, w latach 1980–1989 prezes Fundacji Kościuszkowskiej w Nowym Jorku.
Urodził się na terenie Niemiec, zaś wychował w Chicago w USA, gdzie osiedli jego rodzice Stefania i Stanisław Juszczakowie (w trakcie II wojny światowej działacze Armii Krajowej, a na emigracji w USA aktywni działacze polonijni). Albert (Wojciech) Juszczak miał dwóch braci. Jako pierwszy w historii uzyskał doktorat z historii polskiej literatury na University of Chicago i przez blisko trzydzieści lat pracował jako wykładowca akademicki na New York University jako wykładowca języka polskiego oraz jako egzaminator Language Proficiency. Pracował także w charakterze nauczyciela języka polskiego oraz wykładowcy literatury polskiej w Hunter College. Był aktywnym tłumaczem angielsko-polskim i polsko-angielskim. W latach 1980–1986 piastował funkcję prezesa Fundacji Kościuszkowskiej. Był także dyrektorem wykonawczym Centrum Polsko-Słowiańskiego na Greenpoincie, następnie asystentem wiceprezesa wykonawczego Medgar Evers College będącego częścią City University of New York oraz dyrektorem Glenridge Senior Center na Ridgewood.
„…Dr. Juszczak był prezesam Fundacji Kościuszkowskiej w Nowym Jorku w latach 1980–1989, kiedy w Polsce była era Solidarności.
Pamiętam, kiedy w październiku 1980 r. odwiedziłem go w Fundacji Kościuszkowskiej w centrum Nowego Jorku – 15 E 65th Street. Niezwykłe wnętrze i niezwykły człowiek. Zrobiłem wówczas unikalne zdjęcia oraz nawiązałem kontakt, który zaowocował wystawą pt. THE LANDSCAPE OF POLAND – 18 października do 3 listopada 1984 w The Kościuszko Foundation, która wywołała duże zainteresowanie w Nowym Jorku, a potem była pokazana w gmachu ONZ w Nowym Jorku…” – Czesław Czapliński.
Założona w 1925 roku Fundacja Kościuszkowska ma na celu pogłębienie więzi między Polska i Stanami Zjednoczonymi poprzez programy edukacyjne oraz wymianę kulturalna - naukową. Na stypendia i granty dla polskich i amerykańskich studentów, naukowców, profesjonalistów i artystów oraz promocje kultury polskiej w Ameryce, Fundacja przeznacza około 1 miliona dolarów rocznie. Przyznając stypendia stwarza pole do działalności dla tych Polaków, którzy mogą mieć wpływ na bieg historii.
Fundacja została założona przez Szczepana Mierzwę w celu tworzenia programów wymiany kulturalno-naukowej pomiędzy Polską i Stanami Zjednoczonymi. Mierzwa zafascynowany ideami głoszonymi przez Tadeusza Kościuszkę, postanowił stworzyć ku jego czci tak zwany żywy pomnik, którym miała być Fundacja. Dysponując funduszem, pochodzącym z darowizn, planowano pomagać następnym generacjom odrodzonej Polski w studiach w Ameryce oraz w przekazywaniu wiedzy w kraju ojczystym.
W maju 1943 roku w 400. rocznicę śmierci Mikołaja Kopernika zorganizował serię wykładów oraz programów okolicznościowych. W tym jeden z honorowym udziałem Alberta Einsteina. Mierzwa zaczął gromadzić oraz wystawiać obrazy takich autorów jak: Matejko, Chełmoński, Malczewski, Brandt, Kossak czy Styka o której to rodzinie zrobiłem książkę „Saga rodu Styków”, gdyż nieopodal mieszkała Wanda Styka, którą odwiedzałem, wdowa po Adamie Styce.
Po dzień dzisiejszy Fundacja Kościuszkowska na czele z Alexem Storożynskim - Prezesem Zarządu oraz Markiem Skulimowskim - Prezesem i Dyrektorem Wykonawczym. kontynuuje wypełnianie misji i wizji Szczepana Mierzwy.
PORTRAIT with HISTORY Wojciech Juszczak
Albert Stanley Juszczak (Polish: Wojciech Juszczak) (born September 24, 1947 in Heidelberg, died October 4, 2017 in Pittsburgh) - Polish emigration activist, historian of Polish literature, translator and academic lecturer, in 1980–1989 president of the Kościuszko Foundation in Nowy York.
He was born in Germany and raised in Chicago, USA, where his parents Stefania and Stanisław Juszczak settled (during World War II, activists of the Home Army, and active Polish activists in emigration in the USA). Albert (Wojciech) Juszczak had two brothers. He was the first in history to obtain a doctorate in the history of Polish literature at the University of Chicago and for nearly thirty years he worked as an academic lecturer at New York University as a Polish language lecturer and as a Language Proficiency examiner. He also worked as a Polish language teacher and lecturer in Polish literature at Hunter College. He was an active English-Polish and Polish-English translator. In the years 1980–1986 he was the president of the Kościuszko Foundation. He also served as executive director of the Polish-Slavic Center in Greenpoint, then assistant to the executive vice president of Medgar Evers College, part of the City University of New York, and director of the Glenridge Senior Center at Ridgewood.
“…Dr. Juszczak was president of the Kościuszko Foundation in New York from 1980 to 1989, when the era of Solidarity was in Poland.
I remember when I visited him in October 1980 at the Kościuszko Foundation in downtown New York - 15 E 65th Street. An extraordinary interior and an extraordinary man. I took unique photos then and made contacts that resulted in an exhibition entitled THE LANDSCAPE OF POLAND - October 18 to November 3, 1984 at The Kościuszko Foundation, which caused great interest in New York, and then was shown at the UN building in New York..." - Czesław Czapliński.
Founded in 1925, the Kościuszko Foundation aims to deepen ties between Poland and the United States through educational programs and cultural and scientific exchanges. The Foundation allocates approximately $1 million annually for scholarships and grants for Polish and American students, scientists, professionals and artists, as well as for the promotion of Polish culture in America. By awarding scholarships, it creates a field of activity for those Poles who can influence the course of history.
The Foundation was founded by Szczepan Mierzwa to create cultural and scientific exchange programs between Poland and the United States. Mierzwa, fascinated by the ideas proclaimed by Tadeusz Kościuszko, decided to create a so-called living monument in his honor, which was to be the Foundation. With funds from donations, the plan was to help the next generations of the reborn Poland study in America and pass on knowledge in their home country.
In May 1943, on the 400th anniversary of the death of Nicolaus Copernicus, he organized a series of lectures and special programs. Including one with the honorary participation of Albert Einstein. Mierzwa began to collect and exhibit paintings by such authors as: Matejko, Chełmoński, Malczewski, Brandt, Kossak and Styka, about whose family I wrote a book called "The Saga of the Styka family", as Wanda Styka, the widow of Adam Styka, lived nearby.
To this day, the Kościuszko Foundation is headed by Alex Storożynski - President of the Management Board and Marek Skulimowski - President and Executive Director. continues to fulfill Szczepan Mierzwa's mission and vision.
