Marcello Filippo Antonio Pietro Francesco Bacciarelli herbu własnego (ur. 16 lutego 1731 w Rzymie, zm. 5 stycznia 1818 w Warszawie) – malarz przedstawiciel baroku i klasycyzmu, od 1756 czynny w Polsce, od 1766 nadworny malarz Stanisława Augusta Poniatowskiego, profesor Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego, wolnomularz. Wraz z Janem Piotrem Norblinem uznawany jest przez historyków sztuki za prekursora narodowej szkoły malarstwa polskiego.
Marcello Bacciarelli pochodził z umbryjskiej szlachty osiadłej w Rzymie, która wyspecjalizowała się w zawodach artystycznych. Jego krewny Filippo również był malarzem. W Dreźnie Bacciarelli ożenił się z miniaturzystką Joanną Julianną Fryderyką z domu Rychter. Para miała dwóch synów oraz trzy córki. Najstarszy syn Fryderyk (1756–1829), był sekretarzem króla Stanisława Augusta oraz odegrał polityczną rolę w okresie prac Sejmu Czteroletniego, w 1794 roku był członkiem rządu insurekcji kościuszkowskiej Rady Najwyższej Narodowej. Młodszy syn Franciszek (1764–1842) ukończył Szkołę Rycerską w Warszawie, pełnił służbę wojskową w Kamieńcu Podolskim oraz walczył w randze kapitana w czasie insurekcji kościuszkowskiej, a po jej upadku administrował dobrami Baciarellich w podłowickim Osieku, był także oficerem w powstaniu listopadowym w 1831 roku.
Praprawnukiem Marcello Bacciarellego jest polski aktor teatralny, filmowy i telewizyjny Ryszard Bacciarelli, którego zaprosiłem do Łazienek Królewskich w Warszawie najpierw 21 sierpnia 2012 r., a potem 13 września 2012 r. do prowadzonych przez mnie spotkań ARTYŚCI w ŁAZIENKACH.
KIM JEST ARTYSTA?
„…Jak sądzicie, kim jest artysta? Półgłówkiem, który ma tylko oczy — jeśli jest malarzem, uszy — jeśli jest muzykiem, albo lirę na wszystkich szczeblach serca — jeśli jest poetą, albo tylko mięśnie — jeśli jest bokserem? Wręcz przeciwnie, jest równocześnie istotą polityczną, bez przerwy czujną na wydarzenia tego świata — rozdzierające, namiętne lub spokojne, istotą, która w swym całokształcie formuje się na ich podobieństwo. Czyż można pozostawać obojętnym wobec życia innych? I na mocy jakiegoż to wygodnictwa miałoby się prawo zamykać w wieży z kości słoniowej i odrywać od życia, którym nas ludzie tak hojnie obdarzają? Nie, malarstwo nie jest po to, aby zdobić mieszkania. Jest narzędziem wojny, natarcia i obrony przed wrogiem…” – Pablo Picasso w wywiadzie dla „Lettres Francaises“ w 1945 r.
Drążyłem ten temat przez sześć lat, podczas spotkań z wybitnymi postaciami kultury ARTYŚCI w ŁAZIENKACH w Pałacu Myśliwieckim w Łazienkach Królewskich w Warszawie.
– Czesław Czapliński: Kim jest artysta?
– Ryszard Bacciarelli: Artystą zostaje się wtedy, kiedy ludzie docenią
talent u człowieka. Ja jestem aktorem uprawiam zawód aktora i to pewnie w różnych rolach, może bywałem artystą. Czyli odtwarzałem czy kreowałem jakąś postać, która spełniała myśli, przede wszystkim autora. Oczywiście, że te myśli, które się przedstawia na scenie, reżyser może bardzo uwspółcześniać, nie tekstem, ale interpretacją. Dalszy ciąg zależy od publiczności. Bo czy Van Gogh oceniał siebie jako artystę, kiedy płacił za hotel czy posiłek swoimi obrazami, chyba nie oceniał siebie tak wysoko, chociaż na pewno miał poczucie swojej wartości…A Nikifor Krynicki, który zaliczany jest dziś do artystów, którzy wznieśli się w swoim rodzaju jako prymitywista bardzo wysoko. W szkole teatralnej do której zdawałem w 1949, byliśmy bardzo pokorni, profesorowie uczyli nas tej pokory od początku i mówili, że przyjdzie z czasem. Jeśli nabierzecie umiejętności, jeśli będziecie potrafili wyrazić swoim ciałem, głosem, to co życzy sobie reżyser i autor. Artystów ocenia publiczność. Zawód aktora jest budowany na chwili. Pisarz napisze tekst, przeczyta i może sobie poprawić, malarz przyjdzie na drugi dzień do sztalugi i może poprawić. A aktor pracuje wraz z reżyserem przez określony czas, nieraz kilka miesięcy nad wielkimi rolami. Ale kiedy spotyka się z publicznością, to jest ten moment, ta chwila. Publiczość ocenia ten dzień w jakiej formie był aktor, a to jest bardzo trudne, bo to zależy od dnia, pogody, przeżyć osobistych aktora, zmęczenia. Pamiętam, jak biegaliśmy pomiędzy teatrem, potem biegliśmy do telewizji na próbę, wracaliśmy o piątek, szóstej do teatru, coś zjadaliśmy, krótki odpoczynek. Po bardzo intensywnych próbach w telewizji, tych końcowych, przychodziło się bardzo zmęczonym, ale to co się już utrwaliło na próbach, ratuje aktora, wdrożenie pewnych scen, pewnych sytuacji, które są już zaplanowane i z partnerem ustalone. Dużego zmoblizowania wymaga od aktora czas 2-3 godzin, kiedy spotyka się z publicznością.To jest wielki wysiłek psychiczny. Nie ma chyba takiego aktora, który nie chciałby dobrze zagrać, to jest chyba ambicją każdego. Tak jak malarz maluje, jego ambicją jest, aby obraz był najlepszy, tak samo muzyk, kompozytor…mogą poprawić. U aktora jest uderzenie chwili. Premiery nie zawsze są dobre aktorsko, drugi spektakl podobno jeszcze gorszy, ale następne zyskują, gdyż aktorzy zyskują swobodę i pewność, że to co robią w jakimś sensie jest przychylnie odbierane przez publiczność lub też nie. Bo cóż to jest publiczność? To jest przeciwnik aktora, siedzący naprzeciwko niego. Ja uprawiałem równolegle z teatrem estradę poetycką – wychodzę sam i publiczność. To są wszyscy moi przeciwnicy w dobrym tego słowa znaczeniu. Dlaczego przeciwnicy? Bo ja ich muszę przekonać i zmusić do słuchania, zainteresowania. Też zjawiają się ludzie na widowni, którzy przychodzą z różnym bagażem dnia, wrażeń swoich własnych. Muszę ich skupić na sobie. Tak jak wychodzi pianista, siada przed klawiaturą, zaczyna grać. To jest wielka sztuka, aby zainteresować, skupić na sobie, na utworze, który przedstawiam publiczności w mojej interpretacji. Tak jak są widoki Łazienek, malowane przez różnych, w różnych interpretacjach, tak samo i na scenie to się dzieje. Szacunek wzajemny reżysera do aktora, który nie wiem jak w tej chwili to przebiega, bo z tego powodu się trochę wycofałem ze sceny. Wydaje mi się, że dwie strony muszą mieć wzajemne zaufanie. Nie wyobrażam sobie, aby reżyser w czasie występu miał głos, wtedy aktor ma głos. Reżyser może zgłaszać swoje uwagi w czasie próby generalnej. Jest stare powiedzenie, grasz bandytę, łobuza, mordercę, to szukaj w nim dobrych cech, wtedy ta postać będzie bogatsza w swoim wyrazie. Granie tylko czarno-biało, bardzo zubaża.
Było niezwyką dlą mnie przyjemnością, kiedy chodziłem z Ryszardem Bacciarelli po Łazienkach Królewskich, fotografując go m.in. na tle Pałacu na Wyspie, Starej Oranżerii… gdzie jego prapradziadek Marcello Bacciarelli, był od 1766 nadwornym malarzem Stanisława Augusta Poniatowskiego. Nie zapominajmy, że Łazienki Królewskie, to letnia rezydencja króla. Historia zatacza niesamowite koło…
Ryszard Bacciarelli (ur. 8 stycznia 1928 w Młocku-Kopaczach, zm. 22 czerwca 2021 w Warszawie) – aktor teatralny, filmowy i telewizyjny.
Absolwent warszawskiej PWST (1953). Praprawnuk malarza Marcello Bacciarelliego.
W teatrze zadebiutował 21 października 1953 roku. W latach 1953–1956 był aktorem Teatrów Dramatycznych w Szczecinie, 1956–1961 – Teatru im. Jaracza w Łodzi, potem związany z teatrami warszawskimi: Praskim Teatrem Ludowym w latach 1961–1966, Teatrem Ludowym – 1966–1974 oraz Nowym – 1974–1993.
Grał w teatrach m.in. PWST, Warszawa – 1953 – Sen nocy letniej jako Oberon (reż. Jan Kreczmar); 1969 – Mała komedia – współpraca reżyserska (reż. Kazimierz Rudzki);Teatry Dramatyczne (Teatr Polski), Szczecin – 1953 – Fantazy jako Jan (reż. Maria Straszewska); 1954 – Wielki człowiek do małych interesów jako Karol (reż. M. Straszewska); 1956 – Spotkanie jako Jerzy (reż. Jan Maciejowski); Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) Szczecin –1955 – Cyrulik sewilski jako hrabia Almaviva (reż. Marian Godlewski); 1955 – Wilhelm Tell jako Baumgarten (reż. Emil Chaberski); Teatr im. Jaracza, Łódź -1957 – Kobieta twojej młodości jako Jan Mougin (reż. E. Chaberski); 1957 – Opera żebracza jako Jacek Krzywy Paluch (reż. Czesław Staszewski); 1958 – Król Henryk IV jako Edmund Mortimer (reż Aleksander Bardini); 1958 – Wesele jako Poeta (reż. Stefania Domańska); 1958 – Malborough wyrusza na wojnę jako IV oficer (reż. C. Staszewski); 1958 – Majątek albo imię jako Antoni Licki (reż. Karol Borowski);
1959 – Książe i żebrak jako lord St. John, Sąsiad / asystent reżysera (reż. Stanisław Cegielski); 1959 – Wojna i pokój jako Andrzej (reż. K. Borowski, Jerzy Walden); 1959 – Ładna historia jako Andrzej D'Eguzon (reż. J. Walden); 1960 – Bunt na okręcie „Caine” jako podporucznik Keefer (reż. J. Walden); 1960 – Mirandolina jako Fabrizio (reż. Hanna Małkowska); 1960 – Kordian jako Car (reż. Jerzy Rakowiecki); 1960 – Pierwszy dzień wolności jako Michał (reż. K. Borowski); 1960 – Zemsta jako Wacław (reż. Włodzimierz Kwaskowski); 1961 – Żywy trup jako Michał Andriejewicz Afremow (reż. Maria Wiercińska); 1961 – Ondyna jako Bertram (reż. Maryna Broniewska); Praski Teatr Ludowy, Warszawa – 1961 – Ostatnie spotkanie jako Jerzy Boreński (reż. Wanda Lakowska); 1962 – Sułkowski jako Sułkowski (reż. J. Rakowiecki); 1962 – Igraszki z diabłem jako Lucjusz (reż. Czesław Szpakowicz); 1962 – Stracone zachody miłości jako Biron (reż. J. Rakowiecki); 1962 – Poemat pedagogiczny jako Zadorow (reż. Jan Bratkowski); 1962 – Maria Stuart jako Botwel (reż. J. Rakowiecki); 1963 – Volpone jako Moska (reż. Janusz Warecki); 1963 – Kochankowie z Targówka jako Piękny Zenon (reż. J. Rakowiecki); 1963 – Przygodu dobrego wojaka Szwejka jako porucznik Lukasz (reż. J. Bratkowski); 1963 – Dom bez klamek jako doktor Paweł Górka (reż. Roman Kłosowski); 1964 – Miasteczko zamknięte jako kierownik „Stodoły” (reż. Witold Skaruch); 1964 – Konfederaci barscy jako Jenerał-Gubernator (reż. J. Rakowiecki); 1964 – Warszawianka jako Skrzynecki (reż. J. Rakowiecki); 1964 – Sen nocy letniej jako Oberon (reż. J. Rakowiecki); 1965 – Myszy i ludzie jako Slim (reż. J. Bratkowski); 1965 – Sarmatyzm jako Radomir (reż. J. Rakowiecki); 1965 – Ten nieznajomy jako dyrektor Tucz (reż. J. Bratkowski); 1965 – Niedopasowani jako Autor (reż. J. Rakowiecki); 1966 – Cyrano de Bergerac jako hrabia de Guiche (reż. J. Rakowiecki); 1966 – Nikt mnie nie zna jako Marek Zięba (reż. J. Rakowiecki); Teatr Ludowy, Warszawa – 1967 – Zakładnik jako Regan (reż. J. Bratkowski); 1967 – Opera za trzy grosze jako Brown (reż. J. Rakowiecki); 1967 – Droga przez mękę jako Roszczyn (reż. J. Rakowiecki); 1968 – Rewizor jako Szpiekin (reż. J. Rakowiecki); 1968 – Cyrulik sewilski jako hrabia Almaviva (reż. J. Rakowiecki); 1969 – Henryk VI na łowach jako Henryk VI (reż. Lech Wojciechowski); 1969 – Ucieczka z wielkich bulwarów jako Gourkine; Omar (reż. Jan Kulczyński); 1970 – Kaukaskie kredowe koło jako Kazbek; Adwokat I (reż. Piotr Piaskowski); 1970 – Niewidzialna kochanka jako Don Juan (reż. J. Kulczyński); 1971 – Turoń jako Rafał Olbromski (reż. R. Kłosowski); 1971 – Żołnierz i bohater jako Sergiusz (reż. K. Rudzki); 1972 – Para nie para jako Roy (reż. Edward Dziewoński); 1973 – Bezimienne dzieło jako Cynga (reż. J. Kulczyński); 1974 – Izkahar król Guaxary jako Izkahar (reż. J. Kulczyński); 1974 – Wariatka z Chaillotjako baron (reż. L. Wojciechowski); Sala Kongresowa PKiN, Warszawa; 1973 – Dziś dajemy wam pamięć (program składany; reż. Maria Januszkiewicz); 2005 – Zmartwychwstanie jako Józef Piłsudski (reż. Bohdan Poręba); Teatr Nowy, Warszawa – 1974 – Lelewel jako Wincenty Niemojowski (reż. Mariusz Dmochowski); 1975 – Adwokat i róże jako przyjaciel (reż. M. Dmochowski); 1975 – Dorożka Hermenegildy (reż. Lech Komarnicki); 1975 – Sąd nieostateczny jako obrońca sądowy (reż. Wojciech Zeidler); 1976 – Życie seksualne białych myszek jako mężczyzna (reż. W. Zeidler); 1977 – Po tamtej stronie radości (reż. Zygmunt Listkiewicz); 1978 – Senat szaleńców jako lekarz (reż. W. Zeidler); 1978 – Profesja dla aniołów jako Nożarew (reż. W. Zeidler); 1980 – Gniazdo głuszca jako Stiepan Sudakow (reż. M. Dmochowski); 1981 – A deszcz wciąż pada jako Tatara (reż. M. Dmochowski); 1982 – Uśmiech wilka jako Mistrz (reż. Paweł Dangel); 1983 – Mroki jako Ybbes pisarz (reż. Bohdan Cybulski); 1986 – Mroki jako starzec (reż. B. Cybulski); 1986 – Kordian jako prezes (reż. B. Cybulski); 1987 – Wiktor albo dzieci u władzy jako doktor (reż. Janusz Bukowski); 1988 – Łaźnia jako Izaak Belwedoński (reż. B. Cybulski); 1988 – O wojnę powszechną jako Korespondent amerykański (reż. B. Cybulski); 1990 – Arszenik i stare koronki jako Brophy (reż. Adam Hanuszkiewicz); 1990 – Wyzwolenie jako prymas (reż. A. Hanuszkiewicz); 1990 – Zapolska, Zapolska jako Redaktor (reż. A. Hanuszkiewicz); 1991 – Cyd jako Diego (reż. A. Hanuszkiewicz); 1993 – Panna Izabela według „Lalki” jako Tomasz Łęcki (reż. A. Hanuszkiewicz); Teatr Ochoty, Warszawa – 1975 – W pewnym sensie jestem Jacob... jako Joe Morgan (reż. Halina Machulska, Jan Manchulski); 1977 – Letnicy jako Jakub Szalimow (reż. Jan Machulski); Teatr Wielki, Warszawa – gościnnie – 1987 – Przy kominku jako dziad (reż. Maria Fołtyn); Przedstawienia impresaryjne – 2002 – Wszystko zależy od dziadka jako dziadek (reż. W. Skaruch).
Grał w Teatrze Telewizji m.in.: 1959 – Z chłopa król (reż. Piotr Baryka); 1960 – Warszawianka (reż. Kazimierz Dejmek); 1962 – Dom pod Oświęcimiem jako Jerzy (reż. Tadeusz Byrski); 1965 – Głos jako mąż Anny (reż. Jerzy Antczak); 1965 – Piąta bomba jako Dien (reż. Józef Słotwiński); 1965 – Rano przeszedł huragan (reż. J. Bratkowski); 1965 – Stawka większa niż życie jako kapitan (reż. Janusz Morgenstern); 1966 – Szwejk na tyłach (reż. J. Bratkowski); 1968 – Powrót do Itaki jako Zalotnik (reż. M. Broniewska); 1972 – Harry Brent cz. I jako Tomy Moore (reż. Andrzej Zakrzewski); 1972 – Milczenie (widowisko poetyckie; reż. Wojciech Siemion); 1972 – Jak błyskawica cz. I, II, III jako Walter Bowen (reż. J. Bratkowski); 1973 – Melissa cz. II i III jako Walter Bowen (reż. J. Bratkowski); 1973 – Kariera Artura Ui jako Flake (reż. Jerzy Gruza); 1973 – Ostatnia stacja jako Galicki (reż. J. Słotwiński); 1974 – Śmierć w najszczęśliwszym dniu dr Heller (reż. Jan Machulski); 1974 – Król i aktor jako Bacciarelli (reż. Ignacy Gogolewski); 1974 – Sprawa polska 1944 jako Edward Osóbka-Morawski (reż. R. Wionczek); 1975 – Morderca z pociągu jako kapitan MO (reż. J. Słotwiński); 1976 – Karnawał jako Pampon (reż. J. Słotwiński); 1977 – Przed burzą jako Łubieński (reż. R. Wionczek); 1977 – Przerwana gra jako Borys Zakrzewski (reż. Kazimierz Oracz); 1978 – Idea i miecz (reż. G. Królikiewicz); 1978 – O coś więcej niż przetrwanie (reż. G. Królikiewicz); 1983 – Gdy płoną lasy jako Gamelin (reż. Marcel Kochańczyk); 1986 – Kongres we Florencji jako Schwartzenberg (reż. Wojciech Solarz); 1996 – Błękitny zamek jako Redfern (reż. Wojciech Nowak).
Grał w filmach kinowych i telewizyjnych m.in.: 1957 – Eroica jako gestapowiec (reż. Andrzej Munk); 1963 - Rocznica ślubu jako kapitan (reż. Maciej Sieński); 1971 – Gott mit uns jako porucznik Romney (polski dubbing) (reż. Jerzy Twardowski); 1972 – Waterloo jako (polski dubbing) (reż. Jerzy Twardowski); 1973 – Poprzez piąty wymiar jako redaktor Jan Siwiec (reż. Marek Nowakowski); 1976 – Blizna jako architekt na spotkaniu mieszkańców Olecka z przewodniczącym (reż. Krzysztof Kieślowski); 1977 – Raszyn. 1809 jako marszałek rozmawiający z warszawiakami (reż. Lucyna Smolińska, Mieczysław Sroka); 1977 – Sołdaty svobody jako Edward Osóbka Morawski (reż. Jurij Ozierow); 1977 – Granica jako wojewoda (reż. Jan Rybkowski); 1977 – Akcja pod Arsenałem jako oficer gestapo (reż. Jan Łomnicki); 1980 – Zamach stanu jako obrońca w procesie brzeskim (reż. Ryszard Filipski); 1981 – Spokojne lata jako ojciec Edwarda (reż. Andrzej Kotkowski); 1982 – Klejnot wolnego sumienia jako ojciec Edwarda (reż. Grzegorz Królikiewicz); 1983 – Wielki statysta jako arystokrata (reż. Marian Kubera); 1987 – Wielki Wóz jako oficer śpiewający kolędę (reż. Marek Wortman); 1987 – Rajski ptak jako mąż w pociągu (reż. Marek Nowicki); 1987 – Misja specjalna jako oficer brytyjski prowadzący naradę (reż. Janusz Rzeszewski); 1988 – Teatrum wiele tu może zmienić jako szlachcic (reż. Mirosław Gronowski); 1990 – Jan Kiliński jako Hugo Kołłątaj (reż. Marian Kubera); 1993 – 20 lat później jako urzędnik zachodnioniemieckiego MSZ na rozmowach w sprawie wykupienia Hauserów (reż. Michał Dudziewicz); 1999 – Tryptyk ojczysty jako on sam (reż. Zbigniew Kowalewski); 2009 – Popiełuszko. Wolność jest w nas jako biskup Zbigniew Kraszewski (reż. Rafał Wieczyński); 2016 – Zatruta krew bratnia jako lector (reż. Krzysztof Wojciechowski).
Grał w serialach telewizyjnych m.in.: 1970 – Przygody psa Cywila jako major Bielski (odcinek: 5) (reż. Krzysztof Szmagier); 1978 – Życie na gorąco jako komisarz policji (odcinek: 9) (reż. Andrzej Konic); 1979 – Tajemnica Enigmy jako attaché wojskowy Ambasady Francuskiej w Bukareszcie (odcinek: 4) (reż. Roman Wionczek); 1980 – Domjako inżynier Jędrys (odcinek: 1) (reż. Jan Łomnicki); 1981 – Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy jako ambasador Francji w Berlinie (odcinek: 6) (reż. Jerzy Sztwiertnia); 1984 – Siedem życzeń jako Retman, ojciec Jana (odcinek: 4) (reż. Janusz Dymek); 1987 – Rzeka kłamstwa (odcinek: 1) (reż. Jan Łomnicki); 1988 – Akwen Eldorado jako lekarz (reż. Andrzej Swat); 1989-1990 – W labiryncie jako doktor Gorczyca, chirurg dziecięcy opiekujący się synkiem Ew (reż. Paweł Karpiński); 1989 – Modrzejewska jako Jakubowski, adwokat Modrzejewskiej (odcinki: 5-6) (reż. Jan Łomnicki); 1990 – Maria Curie jako redaktor naczelny (reż. Michel Boisrond); 1992 – Żegnaj, Rockefeller jako lekarz (reż. Waldemar Szarek); 1996 – Awantura o Basię jako znajomy profesora Somera (odcinek: 1) (reż. Kazimierz Tarnas); 2002 – Graczykowie, czyli Buła i spóła (odcinek: 42) (reż. Krzysztof Jaroszyński); 2013 – Popiełuszko. Wolność jest w nas (serial) jako biskup Zbigniew Kraszewski (reż. Rafał Wieczyński); 2015-2016 – Na synale jako Waldemar (odcinki: 66, 89-90) (reż. Leszek Korusiewicz); 2015 – Na dobre i na złe jako Konrad (odcinek: 603) (reż. Artur Urbański).
Wielokrotnie nagradzany i odznaczany m.in.: Złoty Krzyż Zasługi (1978), Złota Odznaka honorowa „Za zasługi dla Warszawy” (1975), Nagroda za rolę Tatary w przedstawieniu A deszcz wciąż pada Józefa Kuśmierka w Teatrze Nowym w Warszawie na XXI Kaliskich Spotkaniach Teatralnych (1981).
PORTRAIT with HISTORY Ryszard Bacciarelli
Marcello Filippo Antonio Pietro Francesco Bacciarelli of his own coat of arms (born February 16, 1731 in Rome, died January 5, 1818 in Warsaw) - a painter representing the Baroque and Classicism, active in Poland from 1756, court painter of Stanisław August Poniatowski from 1766, professor of the Royal University of Warsaw , Freemason. Together with Jan Piotr Norblin, he is recognized by art historians as the precursor of the national school of Polish painting.
Marcello Bacciarelli came from the Umbrian nobility settled in Rome, who specialized in artistic professions. His relative Filippo was also a painter. In Dresden, Bacciarelli married the miniature artist Joanna Julianna Fryderyka née Rychter. The couple had two sons and three daughters. The eldest son, Fryderyk (1756–1829), was the secretary of King Stanisław August and played a political role during the work of the Four-Year Seym, in 1794 he was a member of the Kosciuszko Uprising government of the Supreme National Council. The younger son Franciszek (1764–1842) graduated from the Knight's School in Warsaw, served in the military in Kamieniec Podolski and fought in the rank of captain during the Kościuszko Uprising, and after its fall he administered the Baciarelli property in Osiek near Wilanów, he was also an officer in the November Uprising in 1831.
Marcello Bacciarelli's great-great-grandson is the Polish theater, film and television actor Ryszard Bacciarelli, whom I invited to Łazienki Królewskie in Warsaw on August 21, 2012, and then on September 13, 2012, to my meetings ARTISTS in ŁAZIENKI.
WHO IS AN ARTIST?
"... Who do you think an artist is? A half-head who has only eyes - if he is a painter, ears - if he is a musician, or a lyre at all levels of the heart - if he is a poet, or only muscles - if he is a boxer? On the contrary, he is at the same time a political being, constantly alert to the events of this world - excruciating, passionate or peaceful, a being who, in its entirety, forms itself in their likeness. How can one remain indifferent to the lives of others? And by some convenience, would we have the right to shut ourselves up in an ivory tower and distract ourselves from the life that people give us so generously? No, painting is not meant to decorate homes. It is a tool of war, attack and defense against the enemy ... "- Pablo Picasso in an interview with" Lettres Francaises "in 1945.
I have been studying this topic for six years, during meetings with outstanding figures of culture ARTISTS in ŁAZIENKI at the Myśliwiecki Palace in Łazienki Królewskie in Warsaw.
- Czesław Czapliński: Who is the artist?
- Ryszard Bacciarelli: You become an artist when people appreciate it talent in man. I am an actor, I practice the profession of an actor and probably in various roles, maybe I was an artist. So I recreated or created a character that fulfilled the thoughts, especially of the author. Of course, the director can modernize the thoughts presented on stage, not with the text, but with the interpretation. What to do next is up to the audience. Because if Van Gogh assessed himself as an artist, when he paid for a hotel or a meal with his paintings, he probably did not judge himself so highly, although he certainly had a sense of his own worth ... as a primitive very high. At the drama school to which I entered in 1949, we were very humble, the professors taught us this humility from the beginning and said it would come with time. If you gain skills, if you can express with your body, voice, what the director and author. Artists are judged by the audience. The actor's profession is built on the moment. The writer will write the text, read it and can correct it, the painter will come to the easel the next day and can correct it. And the actor works with the director for a limited period of time, sometimes several months on great roles. But when she meets the audience, this is the moment, this moment. The audience judges that day in what form the actor was in, and it is very difficult, because it depends on the day, the weather, the actor's personal experiences and fatigue. I remember running between the theater, then running to the TV for a rehearsal, coming back to the theater at Friday, six o'clock, eating something, a short rest. After very intensive rehearsals on television, the final ones, one came very tired, but what has already become fixed during the rehearsals saves the actor, the implementation of certain scenes, certain situations that are already planned and agreed with the partner. It takes 2-3 hours for an actor to mobilize a lot when he meets the audience, which is a great mental effort. There is probably no actor who would not like to play well, this is probably everyone's ambition. Just like a painter paints, his ambition is for a painting to be the best, just like a musician, composer… they can improve. The actor is hit by the moment. The premieres are not always good for acting, the second performance is said to be even worse, but the next ones gain, because the actors gain freedom and certainty that what they are doing in some sense is favorably received by the audience or not. Because what is the audience? This is the actor's opponent, sitting across from him. I was working on a poetry stage in parallel with the theater - I go out alone and with the audience. These are all my opponents in the good sense of the word. Why the opponents? Because I have to convince them and make them listen, take interest. There are also people in the audience who come with different baggage of the day, their own impressions. I have to keep them focused on myself. As the pianist comes out, he sits down in front of the keyboard and begins to play. It is a great art to interest, focus on myself, on the piece that I present to the audience in my interpretation. Just like the views of Łazienki, painted by different, in different interpretations, the same happens on stage. The director's mutual respect for the actor, who I don't know how it is going on at the moment, because that is why I have withdrawn from the stage a bit.
It seems to me that the two sides must trust each other. I cannot imagine the director having a voice during a performance, then the actor has a voice. The director may submit his comments during the dress rehearsal. There is an old saying, you play a bandit, a bully, a murderer, then look for good qualities in him, then this character will be richer in his expression. Playing only black and white is very impoverished.
It was an extraordinary pleasure for me when I walked with Ryszard Bacciarelli around the Royal Łazienki, photographing him, among others. against the background of the Palace on the Isle, the Old Orangery ... where his great-great-grandfather Marcello Bacciarelli, from 1766 was the court painter of Stanisław August Poniatowski. Let us not forget that Łazienki Królewskie is the king's summer residence. History comes full circle ...
Ryszard Bacciarelli (born January 8, 1928 in Młock-Kopacze, died June 22, 2021 in Warsaw) - theater, film and television actor.
A graduate of the PWST in Warsaw (1953). Great-great-grandson of the painter Marcello Bacciarelli.
He made his theater debut on October 21, 1953. In the years 1953-1956 he was an actor in Dramatic Theaters in Szczecin, 1956-1961 - Teatr im. Jaracz in Łódź, then associated with Warsaw theaters: the Praga Ludowy Theater in 1961–1966, the Ludowy Theater - 1966–1974 and the New Theater - 1974–1993.
He has played in theaters, including PWST, Warsaw - 1953 - A Midsummer Night's Dream as Oberon (dir. Jan Kreczmar); 1969 - Little Comedy - directing cooperation (directed by Kazimierz Rudzki); Dramatic Theaters (Teatr Polski), Szczecin - 1953 - Fantazy as Jan (directed by Maria Straszewska); 1954 - A Big Man for Small Business as Karol (dir. M. Straszewska); 1956 - Meeting as Jerzy (dir. Jan Maciejowski); Dramatic Theaters (Contemporary Theater) Szczecin –1955 - Barber of Seville as Count Almaviva (dir. Marian Godlewski); 1955 - Wilhelm Tell as Baumgarten (directed by Emil Chaberski); Theater of Jaracza, Łódź -1957 - The Woman of Your Youth as Jan Mougin (dir. E. Chaberski); 1957 - The Beggar's Opera as Jacek Krzywy Paluch (directed by Czesław Staszewski); 1958 - King Henry IV as Edmund Mortimer (directed by Alexander Bardini); 1958 - The Wedding as a Poet (dir. Stefania Domańska); 1958 - Malborough goes to war as 4th officer (dir. C. Staszewski);
1958 - Estate or name as Antoni Licki (dir. Karol Borowski);
1959 - Prince and Beggar as Lord St. John, Neighbor / director's assistant (dir. Stanisław Cegielski); 1959 - War and Peace as Andrzej (directed by K. Borowski, Jerzy Walden); 1959 - A Nice Story as Andrzej D'Eguzon (dir. J. Walden); 1960 - Mutiny on the ship "Caine" as second lieutenant Keefer (dir. J. Walden); 1960 - Mirandolina as Fabrizio (dir. Hanna Małkowska); 1960 - Kordian as Tsar (dir. Jerzy Rakowiecki); 1960 - The First Day of Freedom as Michał (directed by K. Borowski); 1960 - Zemsta as Wacław (directed by Włodzimierz Kwaskowski); 1961 - The Living Dead as Michał Andriejewicz Afremow (directed by Maria Wiercińska); 1961 - Ondyna as Bertram (dir. Maryna Broniewska); Praga Ludowy Theater, Warsaw - 1961 - The Last Meeting as Jerzy Boreński (dir. Wanda Lakowska); 1962 - Sułkowski as Sułkowski (dir. J. Rakowiecki); 1962 - Playing with the Devil as Lucius (directed by Czesław Szpakowicz); 1962 - Lost Sunset of Love as Biron (dir. J. Rakowiecki); 1962 - Pedagogical Poem as Zadorow (dir. Jan Bratkowski); 1962 - Maria Stuart as Botwel (dir. J. Rakowiecki); 1963 - Volpone as Moska (dir. Janusz Warecki); 1963 - The Lovers of Targówek as Beautiful Zenon (dir. J. Rakowiecki); 1963 - The Adventures of the Good Soldier Szwejk as Lieutenant Lukasz (dir. J. Bratkowski); 1963 - A House Without Doors as doctor Paweł Górka (dir. Roman Kłosowski); 1964 - The town closed as the manager of the "Barn" (directed by Witold Skaruch); 1964 - Confederates of Bar as the General-Governor (dir. J. Rakowiecki); 1964 - Warszawianka as Skrzynecki (dir. J. Rakowiecki); 1964 - A Midsummer Night's Dream as Oberon (dir. J. Rakowiecki); 1965 - Mice and People as Slim (dir. J. Bratkowski); 1965 - Sarmatism as Radomir (dir. J. Rakowiecki); 1965 - This Stranger as director of Tucz (dir. J. Bratkowski); 1965 - Mismatched as an Author (dir. J. Rakowiecki); 1966 - Cyrano de Bergerac as Count de Guiche (dir. J. Rakowiecki); 1966 - Nobody Knows Me as Marek Zięba (dir. J. Rakowiecki); Ludowy Theater, Warsaw - 1967 - Hostage as Regan (dir. J. Bratkowski); 1967 - Threepenny Opera as Brown (dir. J. Rakowiecki); 1967 - The Passion Through the Passion as Roszczyn (dir. J. Rakowiecki); 1968 - The Inspector as Szpiekin (dir. J. Rakowiecki); 1968 - The Barber of Seville as Count Almaviva (dir. J. Rakowiecki); 1969 - Henry VI in the Hunt as Henry VI (dir. Lech Wojciechowski); 1969 - The Escape from the Great Boulevards as Gourkine; Omar (dir. Jan Kulczyński); 1970 - The Caucasian Cretaceous Circle as Kazbek; Attorney I (dir. Piotr Piaskowski); 1970 - Invisible Lover as Don Juan (dir. J. Kulczyński); 1971 - Turoń as Rafał Olbromski (dir. R. Kłosowski); 1971 - A Soldier and a Hero as Sergiusz (directed by K. Rudzki); 1972 - Para nie para as Roy (directed by Edward Dziewoński); 1973 - An Unnamed Work as Cynga (dir. J. Kulczyński); 1974 - Izkahar, the king of Guaxara as Izkahar (dir. J. Kulczyński); 1974 - The Madman of Chaillot as a Baron (dir. L. Wojciechowski); Congress Hall of the Palace of Culture and Science, Warsaw; 1973 - Today we give you memory (program composed; dir. Maria Januszkiewicz); 2005 - Resurrection as Józef Piłsudski (dir. Bohdan Poręba); Teatr Nowy, Warsaw - 1974 - Lelewel as Wincenty Niemojowski (directed by Mariusz Dmochowski); 1975 - Advocate and Roses as a Friend (dir. M. Dmochowski); 1975 - Hermenegilda's Carriage (directed by Lech Komarnicki); 1975 - Not the final court as a court defense attorney (dir. Wojciech Zeidler); 1976 - The sexual life of white mice as a man (dir. W. Zeidler); 1977 - On the Other Side of Joy (directed by Zygmunt Listkiewicz); 1978 - The Madmen Senate as a doctor (dir. W. Zeidler); 1978 - Profession for Angels as Nożarew (dir. W. Zeidler); 1980 - The nest of the capercaillie as Stepan Sudakow (directed by M. Dmochowski); 1981 - And The Rain Still Rains as Tatara (dir. M. Dmochowski); 1982 - The Wolf's Smile as a Master (directed by Paweł Dangel); 1983 - Mroki as Ybbes the writer (dir. Bohdan Cybulski); 1986 - Darkness as an Old Man (dir. B. Cybulski); 1986 - Kordian as president (dir. B. Cybulski); 1987 - Wiktor or the Children in Power as a Doctor (dir. Janusz Bukowski); 1988 - Bathhouse as Izaak Belwedoński (dir. B. Cybulski); 1988 - For the universal war as the American Correspondent (dir. B. Cybulski); 1990 - Arsenic and Old Lace as Brophy (directed by Adam Hanuszkiewicz); 1990 - Liberation as the Primate (dir. A. Hanuszkiewicz); 1990 - Zapolska, Zapolska as Editor (dir. A. Hanuszkiewicz); 1991 - Cyd as Diego (dir. A. Hanuszkiewicz); 1993 - Miss Izabela based on "The Doll" as Tomasz Łęcki (directed by A. Hanuszkiewicz); Ochota Theater, Warsaw - 1975 - I am Jacob in a way ... as Joe Morgan (dir. Halina Machulska, Jan Manchulski); 1977 - Letnicy as Jakub Szalimow (dir. Jan Machulski); Teatr Wielki, Warsaw - guest appearance - 1987 - By the fireplace as grandfather (dir. Maria Fołtyn); Impressionary performances - 2002 - It all depends on grandfather as grandfather (directed by W. Skaruch).
He played in the Television Theater, among others: 1959 - King of the Peasant (directed by Piotr Baryka); 1960 - Warszawianka (directed by Kazimierz Dejmek); 1962 - House near Oświęcim as Jerzy (dir. Tadeusz Byrski); 1965 - Głos as Anna's husband (dir. Jerzy Antczak); 1965 - The Fifth Bomb as Dien (directed by Józef Słotwiński); 1965 - A hurricane passed in the morning (dir. J. Bratkowski); 1965 - Stakes greater than life as a captain (dir. Janusz Morgenstern); 1966 - Szwejk in the Back (dir. J. Bratkowski);
1968 - Return to Itaka as The Suitor (directed by M. Broniewska); 1972 - Harry Brent vol. And as Tomy Moore (directed by Andrzej Zakrzewski); 1972 - Milczenie (poetry show; directed by Wojciech Siemion); 1972 - Like lightning part. I, II, III as Walter Bowen (dir. J. Bratkowski); 1973 - Melissa vol. II and III as Walter Bowen (dir. J. Bratkowski); 1973 - Artur Ui's career as Flake (dir. Jerzy Gruza);1973 - The Last Station as Galicki (dir. J. Słotwiński); 1974 - Death in the Happiest Day by Dr. Heller (dir. Jan Machulski); 1974 - The King and the Actor as Bacciarelli (directed by Ignacy Gogolewski); 1974 - The Polish Case 1944 as Edward Osóbka-Morawski (dir. R. Wionczek); 1975 - A murderer from a train as the captain of the MO (dir. J. Słotwiński); 1976 - Carnival as Pampon (dir. J. Słotwiński); 1977 - Przed Burzą as Łubieński (directed by R. Wionczek); 1977 - Interrupted Game as Borys Zakrzewski (directed by Kazimierz Oracz); 1978 - The Idea and the Sword (directed by G. Królikiewicz); 1978 - For More Than Survival (directed by G. Królikiewicz); 1983 - When the Forests Are Burning as Gamelin (directed by Marcel Kochańczyk); 1986 - Kongres in Florence as Schwartzenberg (dir. Wojciech Solarz); 1996 - The Blue Castle as Redfern (dir. Wojciech Nowak).
He acted in cinema and television films, including: 1957 - Eroica as a Gestapo officer (directed by Andrzej Munk); 1963 - Wedding anniversary as a captain (dir. Maciej Sieński); 1971 - Gott mit uns as lieutenant Romney (Polish dubbing) (dir. Jerzy Twardowski); 1972 - Waterloo as (Polish dubbing) (directed by Jerzy Twardowski); 1973 - Through the Fifth Dimension as editor Jan Siwiec (dir. Marek Nowakowski); 1976 - Blizna as an architect at a meeting of the inhabitants of Olecko with the chairman (dir. Krzysztof Kieślowski); 1977 - Raszyn. 1809 as a marshal talking to the inhabitants of Warsaw (directed by Lucyna Smolińska, Mieczysław Sroka); 1977 - Sołdaty svobody as Edward Osóbka Morawski (dir. Jurij Ozierow); 1977 - Border as a voivode (dir. Jan Rybkowski); 1977 - Akcja pod Arsenał as a Gestapo officer (dir. Jan Łomnicki); 1980 - The coup d'état as a defender in the Brest trial (directed by Ryszard Filipski); 1981 - Spokojne lata as Edward's father (dir. Andrzej Kotkowski); 1982 - A Jewel of a Free Conscience as Edward's father (dir. Grzegorz Królikiewicz); 1983 - A great extra as an aristocrat (directed by Marian Kubera); 1987 - Wielki Dipper as an officer singing a Christmas carol (dir. Marek Wortman); 1987 - Bird of Paradise as a husband on a train (directed by Marek Nowicki); 1987 - Special mission as the British officer leading the conference (dir. Janusz Rzeszewski); 1988 - Teatrum can change a lot here as a nobleman (directed by Mirosław Gronowski); 1990 - Jan Kiliński as Hugo Kołłątaj (directed by Marian Kubera); 1993 - 20 years later as an official of the West German Ministry of Foreign Affairs during talks on the buyout of the Hausers (directed by Michał Dudziewicz); 1999 - The native triptych as himself (directed by Zbigniew Kowalewski); 2009 - Popieluszko. Freedom is in us as bishop Zbigniew Kraszewski (dir. Rafał Wieczyński); 2016 - Poisoned Brother's Blood as a lector (dir. Krzysztof Wojciechowski).
He played in television series, including: 1970 - Przygody pies Cywila as major Bielski (episode: 5) (directed by Krzysztof Szmagier); 1978 - Hot Life as Police Commissioner (episode: 9) (directed by Andrzej Konic); 1979 - The Secret of Enigma as a military attaché of the French Embassy in Bucharest (episode: 4) (dir. Roman Wionczek); 1980 - House as an engineer Jędrys (episode: 1) (dir. Jan Łomnicki); 1981 - The longest war in modern Europe as the French ambassador to Berlin (episode: 6) (directed by Jerzy Sztwiertnia); 1984 - Seven Wish as Retman, Jan's father (episode: 4) (dir. Janusz Dymek); 1987 - Rzeka kłamstwa (episode: 1) (dir. Jan Łomnicki); 1988 - Akwen Eldorado as a doctor (directed by Andrzej Swat); 1989-1990 - W labyrncie as doctor Gorczyca, a child surgeon taking care of her son Ew (dir. Paweł Karpiński); 1989 - Modrzejewska as Jakubowski, Modrzejewska's attorney (episodes 5-6) (dir. Jan Łomnicki); 1990 - Maria Curie as editor-in-chief (dir. Michel Boisrond); 1992 - Farewell, Rockefeller as a Doctor (dir. Waldemar Szarek); 1996 - The Adventure about Basia as an acquaintance of Professor Somer (episode: 1) (directed by Kazimierz Tarnas); 2002 - Graczykowie, or Buła i coła (episode: 42) (directed by Krzysztof Jaroszyński); 2013 - Popieluszko. Freedom is in us (series) as bishop Zbigniew Kraszewski (dir. Rafał Wieczyński); 2015-2016 - Na synale as Waldemar (episodes: 66, 89-90) (dir. Leszek Korusiewicz); 2015 - For good or bad as Konrad (episode: 603) (directed by Artur Urbański).
Repeatedly awarded and decorated, among others: the Golden Cross of Merit (1978), the Golden Badge of Honor "For merits for Warsaw" (1975), the award for the role of Tatara in Józef Kuśmierek's performance And it's still raining at the Nowy Theater in Warsaw at the 21st Kalisz Meetings Teatralne (1981).
