„…Spełniłem swoje marzenia o aktorstwie różnorodnym – grałem i Szwejka, i Ryszarda III…” – Roman Kłosowski.
Roman Kłosowski (ur. 14 lutego 1929 w Białej Podlaskiej, zm. 11 czerwca 2018 w Łodzi, został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie) – aktor filmowy i teatralny, reżyser teatralny, pedagog; w latach 1976−1981 dyrektor Teatru Powszechnego w Łodzi.
W serialach Czterdziestolatek (1974–1977) i Czterdziestolatek. 20 lat później(1993) i w filmie fabularnym Motylem jestem, czyli romans 40-latka (1976) Roman Kłosowski zagrał rolę technika budowlanego Romana Maliniaka. W 2011 powrócił w tej roli w 368. odcinku seriali Świat według kiepskich.
Jako nastolatek zamieszkał w Warszawie. Absolwent Wydziału Aktorskiego (1953) oraz Wydziału Reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie (1965). W teatrze zadebiutował 1 września 1953. Jego rolami dyplomowymi był Puk w Śnie nocy letniej Williama Szekspira w reżyserii Jana Kreczmara oraz Edek i Kolega w Pannie Maliczewskiej Gabrieli Zapolskiej w reżyserii Janiny Romanówny. Na deskach zawodowego teatru zadebiutował w Teatrze Polskim w Szczecinie, w spektaklu Szczęście Frania Włodzimierza Perzyńskiego (1953). Od 1955 był aktorem Teatru Dramatycznego w Warszawie, gdzie występował w spektaklach Konrada Swiniarskiego, Lidii Zamkow, Bohdana Korzeniowskiego i Ludwika René.
W latach 1976–1981 był dyrektorem naczelnym i artystycznym Teatru Powszechnego w Łodzi, a także wykładowcą Wydziału Aktorskiego PWSFiT im. Leona Schillera. Jego najbardziej znaną rolą na deskach Teatru Powszechnego była tytułowa rola w Szwejku wg Jaroslava Haška, w reżyserii Janusza Zaorskiego (1976).
Na ekranie zadebiutował również w 1953. Filmy Cień (1956) w reżyserii Jerzego Kawalerowicza oraz Pierwszy dzie wolności (1964) w reżyserii Aleksandra Forda, w których wystąpił w rolach pierwszoplanowych, znalazły się w konkursach głównych 9. i 18 Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Cannes. Od 1981 pracował w Teatrze Syrena w Warszawie. Jego pożegnaniem z widzami była rola Krappa w Ostatniej taśmieSamuela Becketta na deskach Teatru im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim (2013). Zakończył karierę ze względu na prawie całkowitą utratę wzroku.
Żoną aktora była przez 58 lat Krystyna (zm. 7 czerwca 2013). Synowa – Barbara Szcześniak, również jest aktorką.
Po raz pierwszy spotkałem i fotografowałem Romana Kłosowskiego w maju 1982 r. w Nowym Jorku, gdzie przyleciał na występy. W kontakcie z nim pomógł mi legendarny nowojorski impresario Henryk Michalski. Wziąłem na spacer Kłosowskiego po nowojorskim Broadwayu i wówczas zrobiłem mu serię niepowtarzalnych zdjęć. Bardzo interesował się sztukami wystawianymi na Broadwayu, pokazałem mu Ticketron, gdzie stając w długiej kolejce można było kupić taniej blilet w dniu występu. Od tamtego czasu spotykaliśmy się w Warszawie, ostatni raz 30 września 2014 r. na Placu Konstytucji w Warszawie, wspominaliśmy Broadway. Mimo coraz słabszego zdrowia Kłosowski był dowcipny.
„…Potrafię śmiać się z siebie i płakać też…” – mówił o sobie Roman Kłosowski, niezwykle popularny aktor charakterystyczny, mierzący zaledwie 156 cm wzrostu. „…Kiedyś nie było tak wielu niskich aktorów. Byłem ewenementem na polskim rynku filmowym, ale zaowocowała moja osobowość i ludzie to kupili. Przyzwyczaili się i ja też się przyzwyczaiłem. Mimo tych moich warunków zagrałem wiele wspaniałych ról. Jeśli chciałaś usłyszeć, że mam kompleksy, pomyliłaś się. Nie mam kompleksów…”.
Występował m.in. w filmach: 1953: Trzy opowieści jako junak SP (odc. 1), 1953: Celuloza jako denuncjator, 1956: Wrak jako Wacek, pomocnik kucharza, 1956: Człowiek na torze jako palacz Marek Nowak, 1956: Cień jako Witold, członek organizacji podziemnej, 1957: Pętla jako Janek, monter sieci telefonicznej, 1957: Kapelusz pana Anatola jako Kajtuś, członek bandy, 1957: Ewa chce spać jako Lulek, kandydat na złodzieja, 1957: Eroica jako podporucznik Szpakowski (odc. 2), 1958: Ósmy dzień tygodnia jako bandzior z ulicy na której mieszkają Waliccy, 1958: Ostatni strzał jako wczasowicz, 1958: Baza ludzi umarłych jako „Orsaczek”,1959: Tysiąc talarów jako bandyta, 1959: Zamach jako „Mały”, 1960: Zezowate szczęście jako robiący interesy z Piszczykiem w restauracji, 1960: Szczęściarz Antoni jako strażnik pilnujący czołgu,1962: Klub kawalerów jako pomocnik fryzjera, 1962: Gangsterzy i filantropi jako woźnica, 1963: Zacne grzechy jako kowal Józwa, 1963: Rozwodów nie będzie jako mężczyzna w USC, 1964: Pierwszy dzień wolności jako Karol, 1964: Giuseppe w Warszawie jako rikszarz, 1965: Trzy kroki po ziemi jako Bystry, towarzysz z ruchu oporu (odc. 2), 1965: Tomek i pies jako nauczyciel (odc. 7), 1965: Święta wojna jako Henio, kibic „Naprzodu”, 1965: Perły i dukaty jako „Mały”, 1965: Dzień ostatni dzień pierwszy jako żołnierz, 1966: Niewiarygodne przygody Marka Piegusa jako wędkarz Miecio, kolega ojca Marka, 1967: Poradnik matrymonialny jako mężczyzna z różą pijący wódkę z Bogumiłem, 1969: Rzeczpospolita babska jako kasiarz Maksymilian Konieczko, 1970: Przystań jako magazynier Jasio, 1970: Hydrozagadka jako książę maharadża Kaburu, 1970: Dziura w ziemi jako kierowca Miecio Stalończyk, członek grupy Orawca, 1970: Czterej pancerni i pies jako podchorąży Staśko (odc. 18 i 19), 1971: Trąd jako taksówkarz Maks, 1971: Motodrama jako przewodniczący zrzeszenia, 1974–1977:Czterdziestolatek jako Roman Maliniak, 1975: Mniejszy szuka Dużego jako Kowalski, ojciec Mietka, 1976: Zezem jako Józio, właściciel nowego fiata (odc. 6), 1976: Motylem jestem, czyli romans 40-latka jako Roman Maliniak, 1976: Czy jest tu panna na wydaniu? jako Adam Radzik, chrzestny Stasia, 1979: Pełniajako towarzysz Roman, 1980: Ja milujem, ty miluješ jako Pista, 1981: Wielka majówkajako Władysław Konopas, właściciel miliona ukradzionego przez Ryśka, 1984: Pan na Żuławach jako nauczyciel Witold Grabowski, sekretarz gminny PZPR, 1985: Urwisy z Doliny Młynów jako pan Wronka, 1986: Klementynka i Klemens – gęsi z Doliny Młynówjako Obsada aktorska,
1986: Big Bang jako pan Kazimierz, pastuch, 1987: Śmieciarz jako Leopold Frasik, 1987: Sonata marymoncka jako Stefan Kibała, 1987: Misja specjalna jako pirotechnik Stasio pracujący w restauracji, 1987: Koniec sezonu na lody jako Karaś, 1987: Cesarskie cięcie jako Karol Dederko, recepcjonista w szpitalu, 1988: Romeo i Julia z Saskiej Kępy jako „Kiciarz”, 1989: Powrót wabiszczura jako recepcjonista, 1989: Janka jako Kapusto, członek trupy teatralnej „Bucarro”, 1990: Kramarz jako Edward Chruścik, 1993: Dwa księżyce jako Wojtalik, stróż w ogrodzie Malwiny, 1993: Czterdziestolatek. 20 lat później jako przewodniczący Roman Maliniak, 1995: Horror w Wesołych Bagniskach jako ksiądz proboszcz, 1996: Dzień wielkiej ryby jako teść „Prezesa”, 1999: Policjanci jako emeryt Edward Sikora (odc. 2), 1999: Badziewiakowie jako doktor (odc. 8 i 14), 2000: Świat według Kiepskich jako wujek Władek (odc. 29), 2001: Pokój na czarno jako Włodarczyk, gospodarz domu, 2001: Casus belli jako Obsada aktorska, 2002: Rób swoje, ryzyko jest twoje jako naczelnik więzienia, 2002: Lokatorzy jako Marian, kolega pana Romana (odc. 74), 2002: Król przedmieścia jako inżynier Leszek Maliniak, budowniczy metra (odc. 13), 2003: Na Wspólnej jako inwestor, 2004: Stacyjka jako Wiesław Drożyna, 2004: Daleko od noszy jako działkowicz (odc. 36), 2004: Atrakcyjny pozna panią… jako Stasio Tuchała, 2005: Zakręcone jako Leon Malina, ojciec Arka, 2005: Pensjonat pod Różą jako Edmund, pensjonariusz Domu Spokojnej Starości „Dolina Tęczy” (odc. 48 i 49), 2005–2006: Niania jako wujek Henio (odc. 14 i 35), 2006–2007: Hela w opałach jako Edmund Trojański, były teść Heli, 2008: Ojciec Mateusz jako Kalicki, pensjonariusz Domu Spokojnej Starości „Pogodny zmierzch” (odc. 7), 2008: Jeszcze nie wieczór jako „Nostradamus”, 2009: Na dobre i na złe jako Roman Andrzejewski (odc. 392), 2011: Świat według Kiepskich jako Maliniak (odc. 368), 2011: Kop głębiej jako Jan Nowak, dziadek Oli.
Wielokrotnie nagradzany m.in.: 1966: Kalisz – VI Kaliskie Spotkania Teatralne – wyróżnienie za reżyserię Kamiennego świata,1975: Wrocław – XVI Festiwal Polskich Sztuk Współczesnych – nagroda II stopnia za reżyserię przedstawienia Czarna róża Juliana Stryjkowskiego w Lubuskim Teatrze im. Leona Króczkowskiego w Zielonej Górze, 1976: Nagroda Prezesa Komitetu Radia i TV za kreacje w filmie TV, 1978: Nagroda Komitetu ds. PRiTV za kreację aktorską w serialu Czterdziestolatek, 1979: Nagroda Prezesa Rady Ministrów I stopnia w dziedzinie teatru z okazji 35-lecia PRL za kreacje aktorskie w teatrze, telewizji i filmie, 1987: nagroda przewodniczącego Komitetu ds. PRiTV za kreacje aktorskie w filmach telewizyjnych, a zwłaszcza w filmie Big-Bang, 1989: Nagroda miasta st. Warszawy, 2001: Lubomierz – V Festiwal Filmów Komediowych – Kryształowy Granat, nagroda aktorska; 2009: Września – XVI Ogólnopolski Festiwal Sztuki Filmowej „Prowincjonalia” – Nagroda Honorowa za całokształt twórczości – „za pogodę ducha, której nie grozi żadna Hydrozagadka, za łatwość, z jaką widzowie kupują każdą jego rolę – wszak sprany z niego Kramarz, za wyjątkowość, bo każda Jego kreacja to prawdziwy Big Bang, który sprawia, że myślimy Ja kocham, ty kochasz, i za to, że choć nie jest już Czterdziestolatkiem, wciąż prezentuje Pełnię swoich talentów, czego Organizatorzy i widzowie sobie nadal życzą, bo to przecież Jeszcze nie wieczór”.
Odznaczony m.in. Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1978), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1970), Medal 40-lecia Polski Ludowej (1985), Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego (1967), Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2013), Złota Oznaka Honorowa Towarzystwa Polonia (1987), Odznaka Honorowa miasta Łodzi (1979).
Kłosowski zapytany, czy boi się śmierci, odpowiadał: „…że nie. Uciążliwa jest natomiast ta starość. Nie udała się Panu Bogu. Ale z drugiej strony, może dobrze, że jest w ogóle. Choć niedowidzę, mam problemy z chodzeniem, to myślę, że jak na starego człowieka jestem w dobrej formie…”.
„…Całym swoim życiem kochał ludzi. Cudowny, ciepły, kochający i optymistyczny. W najgorszych momentach życia zachował optymizm…"– powiedziała wybitna aktorka Teresa Lipowska o Romanie Kłosowskim, do czego w 100% mógłbym się przyłączyć, dodając jeszcze, że niezwykle skromny, patrząc na to co osiągnął.
PORTRAIT with HISTORY Roman Kłosowski
"... I fulfilled my dreams of diverse acting - I played both Szwejk and Ryszard III ..." - Roman Kłosowski.
Roman Kłosowski (born February 14, 1929 in Biała Podlaska, died June 11, 2018 in Łódź, was buried at the Powązki Military Cemetery in Warsaw) - film and theater actor, theater director, educator; in 1976−1981 director of the Powszechny Theater in Łódź.
In the series Cztertymolatek (1974–1977) and Czter 30olatek. 20 years later (1993) and in the feature film Motylem I Am, or The Romance of a 40-Year-Old (1976), Roman Kłosowski played the role of a construction technician Roman Maliniak. In 2011, he returned in this role in the 368th episode of the TV series "The World According to the Bad".
As a teenager, he moved to Warsaw. A graduate of the Acting Department (1953) and the Directing Department of the State Higher School of Theater in Warsaw (1965). He debuted in the theater on September 1, 1953. His diploma roles were William Shakespeare's Puck in Midsummer Night's Dream directed by Jan Kreczmar and Edek and Kolega in Pannie Maliczewska by Gabriela Zapolska directed by Janina Romanówna. He made his professional theater debut at the Polish Theater in Szczecin, in the play Szczęście by Fran Włodzimierz Perzyński (1953). From 1955 he was an actor in the Dramatic Theater in Warsaw, where he appeared in plays by Konrad Swiniarski, Lidia Zamkow, Bohdan Korzeniowski and Ludwik René.
In the years 1976-1981 he was the general and artistic director of the Powszechny Theater in Łódź, as well as a lecturer at the Acting Department of the PWSFiT im. Leon Schiller. His most famous role at the Powszechny Theater was the title role in Szwejk by Jaroslav Hašek, directed by Janusz Zaorski (1976).
He also made his screen debut in 1953. The films Cień (1956) directed by Jerzy Kawalerowicz and The First Day of Freedom (1964) directed by Aleksander Ford, in which he played leading roles, were included in the main competitions of the 9th and 18th Cannes International Film Festival. From 1981 he worked at the Syrena Theater in Warsaw. His farewell to the audience was the role of Krapp in Samuel Beckett's The Last Tape at the Teatr im. Juliusz Osterwa in Gorzów Wielkopolski (2013). He ended his career due to his almost complete loss of vision.
Krystyna was the actor's wife for 58 years (died June 7, 2013). The daughter-in-law - Barbara Szcześniak, is also an actress.
I met and photographed Roman Kłosowski for the first time in May 1982 in New York, where he came to perform. The legendary New York impresario, Henryk Michalski, helped me in contact with him. I took Kłosowski for a walk on New York's Broadway and then I took a series of unique photos of him. He was very interested in plays on Broadway, I showed him Ticketron, where, standing in a long line, you could buy a cheaper ticket on the day of the show. Since then, we have met in Warsaw, the last time on September 30, 2014, at Plac Konstytucji in Warsaw, we remembered Broadway. Despite his deteriorating health, Kłosowski was witty.
"... I can laugh at myself and cry too ..." - said Roman Kłosowski, an extremely popular character actor, only 156 cm tall. “… There used to be so many short actors. I was a sensation on the Polish film market, but it resulted in my personality and people bought it. They got used to it, and I also got used to it. Despite my conditions, I played many wonderful roles. If you wanted to hear that I have complexes, you were wrong. I have no complexes… ”.
He has performed, inter alia, in the films: 1953: Three Stories as a Junak SP (episode 1), 1953: Cellulose as a denunciator, 1956: Wreck as Wacek, cook's assistant, 1956: Man on the track as a smoker Marek Nowak, 1956: Cień as Witold, member of an underground organization , 1957: Pętla as Janek, telephone network fitter, 1957: Mr. Anatol's hat as Kajtuś, a gang member, 1957: Ewa wants to sleep as Lulek, a candidate for a thief, 1957: Eroica as second lieutenant Szpakowski (episode 2), 1958: Eighth day of the week as a thug from the street where the Waliccy live, 1958: The last shot as a vacationer, 1958: The base of the dead as "Orsaczek" 1959: A Thousand Thalers as a Bandit, 1959: Assassination as "Mały", 1960: Bad luck as doing business with Piszczyk in a restaurant, 1960: Lucky Antoni as a guard guarding a tank, 1962: The bachelors' club as a barber's assistant, 1962: Gangsters and philanthropists as a coachman, 1963: Honorable sins as a blacksmith Józwa, 1963: There will be no divorce as a man in the Registry Office, 1964: The first day of freedom as Karol, 1964: Giuseppe in Warsaw as a rickshaw driver, 1965: Three steps on the ground as Smart, companion from the resistance movement (episode 2), 1965: Tom and the dog as a teacher (episode 7), 1965: Holy War as Henio, supporter of "Naprzodu", 1965: Pearls and ducats as "Mały", 1965: The last day, the first day as a soldier, 1966: Unbelievable adventures of Marek Piegus as an angler Miecio, friend of Marek's father, 1967: A matrimonial guide as a man with a rose drinking vodka from Bogumił, 1969: Rzeczpospolita woman as a cashier Maksymilian Konieczko, 1970 : Przystań as a warehouse worker Jasio, 1970: Hydrozagadka as a prince maharaja Kaburu, 1970: A hole in the ground as a driver Miecio Stalończyk, a member of the Orawca group, 1970: Czterej pancerni i a dog as a cadet officer Staśko (episodes 18 and 19), 1971: Leprosy as a taxi driver Maks, 1971: Motodrama as the chairman of the association, 1974–1977: The forty-year-old as Roman Maliniak, 1975: The Lesser is looking for Big as Kowalski, Mietek's father, 1976: Zezem as Józio, the owner of a new Fiat (episode 6), 1976: I am a butterfly, or a 40-year-old's romance as Roman Maliniak, 1976: Is there a miss on issue here? as Adam Radzik, Staś's godfather, 1979: Pełnia as a companion Roman, 1980: I am loving, you are loving as Pista, 1981: Wielka picnic as Władysław Konopas, owner of a million stolen by Rysiek, 1984: Lord in Żuławy as a teacher Witold Grabowski, commune secretary PZPR, 1985: Urwisy z Doliny Młynów as Mr. Wronka, 1986: Klementynka and Klemens - geese from Dolina Młynów as an acting cast, 1986: Big Bang as Mr. Kazimierz, the shepherd, 1987: Śmieciarz as Leopold Frasik, 1987: Marymon's Sonata as Stefan Kibała, 1987: Special mission as a pyrotechnician Stasio working in a restaurant, 1987: End of the ice-cream season as Karaś, 1987: Caesarean section as Karol Dederko, receptionist at the hospital, 1988: Romeo and Juliet from Saska Kępa as "Kiciarz", 1989: Return of the wabiszczura as a receptionist, 1989: Janka as Kapusto, member of the theater troupe "Bucarro", 1990: Kramarz as Edward Chruścik, 1993: Two moons as Wojtalik, guardian in Malwina's garden, 1993: Forty-year-old. 20 years later as chairman Roman Maliniak, 1995: Horror in Wesołych Marsh as a parish priest, 1996: Big Fish Day as the father-in-law of "President", 1999: Policemen as a pensioner Edward Sikora (episode 2), 1999: The Badziewiak family as a doctor (episode 8 and 14), 2000: The Kiepski world as uncle Władek (episode 29), 2001: A room in black as Włodarczyk, the host , 2001: Casus belli as the cast, 2002: Do your own, the risk is yours as the prison governor, 2002: The tenants as Marian, Mr. Roman's friend (episode 74), 2002: King of the suburbs as engineer Leszek Maliniak, subway builder (episode 13), 2003: Na Wspólnej as an investor, 2004: Stacyjka as Wiesław Drożyna, 2004: Far from the stretcher as a plotter (episode 36), 2004: Attractive will meet you ... as Stasio Tuchała, 2005: Twisted as Leon Malina, Arek's father, 2005: Pensjonat pod Różą as Edmund, guest of the House Spokojnej Starości "Valley of the Rainbow" (episodes 48 and 49), 2005-2006: Nanny as uncle Henio (episodes 14 and 35), 2006-2007: Hela in trouble as Edmund Trojański, former father-in-law of Heli, 2008: Father Mateusz as Kalicki, resident of the Retirement Home "Sunny Twilight" (episode 7), 2008: Not yet evening as "Nostradamus", 2009: For better and for worse as Roman Andrzejewski (episode 392), 2011: The world according to the Kiepski as Maliniak ( episode 368), 2011: Dig deeper as Jan Nowak, Ola's grandfather.
Awarded many times, including: 1966: Kalisz - VI Kalisz Theater Meetings - distinction for directing Stone World,1975: Wrocław - XVI Festival of Polish Contemporary Arts - 2nd class award for directing Julian Stryjkowski's Black Rose at the Lubuskie Teatr im. Leon Króczkowski in Zielona Góra, 1976: Award of the President of the Radio and TV Committee for his performance in a TV film, 1978: Award of the Polish Radio and Television Committee for acting in the TV series Cztertymolatek, 1979: Award of the Prime Minister of the 1st degree in the field of theater on the occasion of the 35th anniversary PRL for acting in theater, television and film, 1987: award of the chairman of the PRiTV Committee for acting in television films, especially in the Big-Bang film, 1989: Award of the City of Warsaw, 2001: Lubomierz - 5th Comedy Film Festival - Crystal Garnet, acting award; 2009: September - the 16th National Film Festival "Prowincjonalia" - Honorary Award for lifetime achievement - "for the serenity that is not threatened by any Hydrozagadka, for the ease with which viewers buy each of its roles - after all, a stall washed out of it, for uniqueness, because each of his creations is a real Big Bang, which makes us think I love, you love, and for the fact that, although he is no longer forty years old, he still presents the Fullness of his talents, which the organizers and viewers still wish for, because it is not yet evening".
He was awarded, inter alia, Commander's Cross of the Order of Polonia Restituta (1978), Knight's Cross of the Order of Polonia Restituta (1970), Medal of the 40th Anniversary of People's Poland (1985), Badge of the 1000th anniversary of the Polish State (1967), Silver Medal for Merit to Culture Gloria Artis (2013), Golden Badge of Honor of the Polonia Society (1987), Badge of Honor of the city of Łódź (1979).
When asked if he was afraid of death, Kłosowski replied: “… that he is not. However, this old age is burdensome. God didn't make it. But on the other hand, maybe it's a good thing there is. Although I am visually impaired, I have problems with walking, I think that for an old man I am in good shape ... ”.
“… He loved people all his life. Wonderful, warm, loving and optimistic. In the worst moments of his life he remained optimistic ... "- said the outstanding actress Teresa Lipowska about Roman Kłosowski, to which I could 100% join, adding that he was extremely modest, looking at what he achieved.
