Park Ujazdowski – zabytkowy park w śródmieściu Warszawy, położony przy Al. Ujazdowskich, między ul. Piękną i placem Na Rozdrożu.
W XIX wieku w miejscu parku znajdował się niezabudowany i rzadko zadrzewiony teren wykorzystywany do organizowania zabaw ludowych oraz jako plac ćwiczeń i rewii wojska. Odbywały się tam również wystawy, m.in. w 1876 rolnicza a w 1887 – higieniczna. Ponieważ był on niewystarczający dla celów wystawowych postanowiono część nieruchomości przeznaczyć na park. Jej część wschodnią przekazano Szpitalowi Ujazdowskiemu, natomiast fragment przy placu na Rozdrożu przeznaczono pod budowę cerkwi św. Michała Archanioła.
Park został urządzony w latach 1893–1896 staraniem Komitetu Plantacyjnego. Projektantem był Franciszek Szanior. Był parkiem krajobrazowym. Znalazły się tam m.in. staw zaprojektowany przez Williama Heerleina Lindleya z wodą spływającą po granitowych skałach o powierzchni 0,4 ha oraz sztucznie uformowane wzniesienia. Przy budowie mostka po raz pierwszy na terenie Królestwa Polskiego zastosowano betonową konstrukcję przęsła. Park początkowo nie był ogrodzony.
W 1913 rosyjski prezydent miasta Aleksander Miller obronił przed zabudową północno-zachodni narożnik parku, w którym planowano wzniesienie Rosyjskiego Domu Ludowego.
Na terenie parku znajdują się również rzeźby, kopia Ewy Edwarda Wittinga, Gladiator Piusa Welońskiego, kopia Perseusza Charlesa Gruyer'a oraz pomnik Ignacego Jan Paderewskiego. Pomnik Ignacego Jana Paderewskiego, zaprojektowany przez Michała Kamińskiego został wykonany z inicjatywy Polonii, odlany w brązie przez wybuchem II wojny światowej. W 1985 pomnik stanął w Parku Ujazdowskim, w którym stoi do dziś, wzbudzając wielkie zainteresowanie.
We wrześniu 1939 park był miejscem pochówków osób, które zginęły podczas obrony miasta. W okresie okupacji niemieckiej parkowi nadano niemiecką nazwę Alleepark. Wiosną 1944 zakazano wstępu do niego dla ludności polskiej.
W kwietniu 1945 oczyszczony z min park przekazano do użytku mieszkańców.
Układ parku zachował się w stanie niezmienionym. W 1965 został on wpisany do rejestru zabytków. W 2002 zakończono jego rewaloryzację.
To ciekawe, do Parku Ujazdowskiego pierwszy raz poszedłem z Jerzym Waldorffem, który mieszkał nieopodal w Alei Przyjaciół i chodził tam na spacery ze swoim jamnikiem „Puzonem”, w końcu lat osiemdziesiątych, kiedy i ja nieopodal zaczęłem mieszkać. Zawsze siadał na ławeczce z lewej strony. Pomału park stał się moim „studiem”, gdzie fotografowałem wiele wybitnych postaci m.in.: śpiewaczkę operową Zdzisławę Donat, piosenkarza i kompozytora Stana Borysa, ambasadora Ukrainy w Polsce Andrij Deszczycia, aktorkę Małgorzatę Ostrowską-Królikowską, pianistę Waldemara Malickiego, śpiewaczkę operową Dominikę Zamarę, malarkę Ninę Drab, aby wymienić kilka… Ostatni raz fotografowałem wczoraj (12 sierpnia 2023 r.) koncert PADEREWSKI na UJAZDOWIE, gdzie koło pomnika Paderewskiego grano utwory Chopina. Sam Paderewski w tournée po całym świecie grał i prezentował ponad 6000 koncertów Fryderyka Chopina.
Na terenie parku rosną trzy drzewa – pomniki przyrody: orzech czarny, klon pospolity (odmiana Schwedlera) i dąb szypułkowy.
Powierzchnia parku wynosi 5,7 ha (według innego źródła 5,3 ha). Jest on ogrodzony i zamykany na noc.
Obiekty na terenie parku m.in. Staw Ujazdowski; Rzeźba Gladiator Piusa Welońskiego (1880) ofiarowana miastu przez Emanuela Bułhaka; rzeźba Ewa Edwarda Wittiga (1911); rzeźba Perseusz Theodora Gruyere’a z przełomu XIX i XX wieku; Pomnik Ignacego Jana Paderewskiego. Kamień upamiętniający Stanisława Jachowicza (1930); zabytkowa waga osobowa wyprodukowana w 1898 przez Lubelską Fabrykę Wag na Wystawę Światową w Paryżu (1900). Została ustawiona w parku w 1912; plac zabaw dla dzieci.
PORTRAIT with HISTORY Park Ujazdowski
Park Ujazdowski - a historic park in the center of Warsaw, located at Al. Ujazdowskie, between ul. Piękna Street and Na Rozdrożu Square.
In the 19th century, in the place of the park, there was an undeveloped and sparsely wooded area used to organize folk games and as a training ground and army revue. Exhibitions were also held there. in 1876 agricultural and in 1887 - hygienic. As it was insufficient for exhibition purposes, it was decided to allocate part of the property to a park. Its eastern part was handed over to the Ujazdowski Hospital, while the fragment at the square at Rozdrożu was allocated for the construction of the St. Michael the Archangel.
The park was arranged in the years 1893–1896 thanks to the efforts of the Plantation Committee. The designer was Franciszek Szanior. It was a landscape park. There were, among others, a pond designed by William Heerlein Lindley with water flowing down granite rocks with an area of 0.4 ha and artificially formed hills. During the construction of the bridge, a concrete span structure was used for the first time in the Kingdom of Poland. Initially, the park was not fenced.
In 1913, the Russian president of the city, Alexander Miller, defended the north-western corner of the park, where the Russian People's House was planned, from being built.
In the park there are also sculptures: a copy of Ewa by Edward Wittig, Gladiator by Pius Weloński, a copy of Perseus by Charles Gruyere and a monument to Ignacy Jan Paderewski. The monument to Ignacy Jan Paderewski, designed by Michał Kamiński, was made on the initiative of the Polish community, cast in bronze before the outbreak of World War II. In 1985, the monument was placed in Ujazdowski Park, where it still stands today, arousing great interest.
In September 1939, the park was the burial place of people who died during the defense of the city. During the German occupation, the park was given the German name Alleepark. In the spring of 1944, Polish people were forbidden to enter it.
In April 1945, the park, cleared of mines, was handed over to the residents.
The layout of the park has remained unchanged. In 1965 it was entered into the register of monuments. In 2002, its restoration was completed.
It's interesting, I went to Ujazdowski Park for the first time with Jerzy Waldorff, who lived nearby in Aleja Przyjaciół and used to go for walks there with his dachshund "Trombone" in the late 1980s, when I also started living nearby. He always sat on the bench on the left side. Slowly, the park became my "studio", where I photographed many outstanding people, including: opera singer Zdzisława Donat, singer and composer Stan Borys, Ukrainian ambassador to Poland Andrij Deszczycia, actress Małgorzata Ostrowska-Królikowska, pianist Waldemar Malicki, opera singer Dominika Zamara, painter Nina Drab, to name a few… The last time I photographed was yesterday (August 12, 2023) PADEREWSKI's concert at UJAZDÓW, where Chopin's works were played next to the Paderewski monument. Paderewski himself played and presented over 6,000 concerts by Fryderyk Chopin on a tour around the world.
There are three trees in the park - natural monuments: black walnut, Norway maple (Schwedler variety) and pedunculate oak.
The area of the park is 5.7 ha (according to another source 5.3 ha). It is fenced and locked at night.
Facilities in the park include Ujazdowski Pond; Gladiator sculpture by Pius Weloński (1880) donated to the city by Emanuel Bułhak; the sculpture Eve by Edward Wittig (1911); the Perseus sculpture by Theodor Gruyere from the turn of the 19th and 20th centuries; Monument to Ignacy Jan Paderewski. A stone commemorating Stanisław Jachowicz (1930); a historic personal scale manufactured in 1898 by the Lublin Scales Factory for the World Exhibition in Paris (1900). It was set up in the park in 1912; Children's Playground.
