„Jeśli dobrze wykształcony młody człowiek z dwoma językami dostanie cztery oferty pracy – w finansach, biznesie, w mediach i w polityce – wybierze trzy pierwsze. Bo w polityce są najmniejsze pieniądze i najniższy prestiż. Tylko kilka procent ludzi jest genetycznie skłonnych do udziału w życiu publicznym. To rodzi kryzys przywództwa.” — Aleksander Kwaśniewski.
Aleksander Kwaśniewski (ur. 15 listopada 1954 w Białogardzie) – polityk i dziennikarz. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1995–2005.
W latach 1985–1989 minister-członek Rady Ministrów w rządach Zbigniewa Messnera i Mieczysława Rakowskiego, w latach 1985–1990 członek prezydium Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, w latach 1988–1991 prezes Polskiego Komitetu Olimpijskiego. Założyciel Socjaldemokracji Rzeczypospolitej Polskiej, w latach 1991–1995 poseł na Sejm I i II kadencji.
Jest synem Zdzisława Kwaśniewskiego i Aleksandry z domu Bałasz. Jego ojciec mieszkał w Wilnie, po przesiedleniu z połowy lat 40. pracował początkowo w urzędzie repatriacyjnym. Ukończył medycynę, był chirurgiem i kierownikiem przychodni kolejowej w Białogardzie, a także sędzią piłkarskim. Matka Aleksandra Kwaśniewskiego wychowała się w Wilnie w rodzinie rosyjskojęzycznej i prawosławnej, która po II wojnie światowej zamieszkała w Dojlidach. Była pielęgniarką, po zawarciu związku małżeńskiego zajmowała się rodziną i nie pracowała zawodowo. Jej bratem był białostocki architekt sakralny Michał Bałasz. Młodsza siostra Aleksandra Kwaśniewskiego na początku lat 80. osiedliła się w Szwajcarii, gdzie podjęła pracę jako okulistka.
Aleksander Kwaśniewski ukończył Liceum Ogólnokształcące im. Bogusława X w Białogardzie. Uprawiał lekkoatletykę w pierwszoligowym klubie BKS Iskra Białogard, trenując u Henryka Młynarczyka. W latach 1973–1977 studiował handel zagraniczny na Wydziale Ekonomiki Transportu Uniwersytetu Gdańskiego. Pod koniec studiów nie podszedł do dwóch egzaminów, nie zaliczył jednego przedmiotu oraz nie złożył pracy magisterskiej (pt. Rola korporacji międzynarodowych w Afryce); został później skreślony z listy studentów.
Był redaktorem naczelnym tygodnika studenckiego „itd” (od listopada 1981 do lutego 1984), następnie został redaktorem naczelnym „Sztandaru Młodych” (był nim w latach 1984–1985). Współtwórca pierwszego polskiego czasopisma poświęconego komputeryzacji „Bajtek”, które założono w 1985.
W młodości był aktywistą socjalistycznych studenckich organizacji prorządowych. Pełnił funkcję przewodniczącego rady uczelnianej Socjalistycznego Związku Studentów Polskich w latach 1976–1977, wiceprzewodniczącego zarządu wojewódzkiego w Gdańsku w latach 1977–1979 oraz członka władz naczelnych SZSP od 1977 do 1982.
W 1977 wstąpił do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Pełnił funkcję ministra-członka Rady Ministrów ds. młodzieży w rządzie Zbigniewa Messnera w latach 1985–1987, a następnie przewodniczącego Komitetu Młodzieży i Kultury Fizycznej (1987–1990). W gabinecie Mieczysława Rakowskiego był ministrem bez teki i przewodniczącym Komitetu Społeczno-Politycznego Rady Ministrów w okresie od października 1988 do sierpnia 1989. W latach 1988–1991 stał na czele Polskiego Komitetu Olimpijskiego. W latach 1985–1990 był członkiem prezydium Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa (do 1988 Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa). W latach 1986–1988 był członkiem prezydium Społecznego Komitetu Odnowy Starego Miasta w Zamościu.
Od lutego do kwietnia 1989 był uczestnikiem obrad plenarnych Okrągłego Stołu oraz obrad w Zespole do spraw Pluralizmu Związkowego (współprzewodniczący zespołu wraz z Tadeuszem Mazowieckim i Romualdem Sosnowskim), w Zespole do spraw Reform Politycznych i w Podzespole do spraw Stowarzyszeń i Samorządu Terytorialnego. W wyborach parlamentarnych w 1989 kandydował do Senatu w województwie koszalińskim, przegrywając z kandydatami Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” (uzyskał przy tym 38,5% głosów, procentowo najwięcej spośród wszystkich kandydatów PZPR do Senatu w kraju).
W styczniu 1990 wraz z Leszkiem Millerem i Józefem Oleksym został współtwórcą Socjaldemokracji Rzeczypospolitej Polskiej, której przewodniczył do 1995. Uczestniczył też w organizowaniu wyborczej koalicji pod nazwą Sojusz Lewicy Demokratycznej przed wyborami w 1991. W latach 1991–1995 sprawował mandat posła na Sejm I i II kadencji, wybieranego w okręgach z okręgów warszawskich: nr 1 (1991–1993) i nr 1 (1993–2001) z listy SLD (w 1993 uzyskał największą liczbę głosów w kraju, tj. 148 553 głosy). W obu tych kadencjach pełnił funkcję przewodniczącego klubu parlamentarnego SLD.
W I kadencji Sejmu zasiadał w Komisji Spraw Zagranicznych, Komisji Sprawiedliwości, trzech komisjach nadzwyczajnych. W II natomiast uczestniczył w posiedzeniach Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, Komisji Spraw Zagranicznych i dwóch komisjach nadzwyczajnych. Od listopada 1993 do listopada 1995 przewodniczył Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego.
„…Papież okazał się nie tylko człowiekiem Kościoła, ale wielkim humanistą i osobą, która potrafiła swoje wizje, brzmiące na początku jak proroctwa, wcielić w życie…” — Aleksander Kwaśniewski.
Pierwszy raz spotkałem Aleksandra Kwaśniewskiego 31 lipca 1994 r. w Cetniewie na Helu, kiedy grał w tenisa z kolegami, w tym ze Zbigniewem Niemczyckim, który mnie tam zaprosił, a którego poznałem w Nowym Jorku. Po tym spotkaniu i zdjęciach rozkręciła się afera z rosyjskim szpiegiem Władimirem Ałganowem w pensjonacie „Rybitwa” na terenie Centralnego Ośrodka Sportu w Cetniewie w sierpniu 1994, z którym rzekomo Prezydent Kwaśniewski się spotykał.
Potem spotkaliśmy się w 2002 r. w Nowym Jorku kilka miesięcy po ataku na WTC, kiedy Prezydent Aleksander Kwaśniewski przyleciał do Nowego Jorku z Ferdynandem Ruszczycem dyr. Muzeum Narodowego w Warszawie. Prezydent Kwaśniewski objął patronat nad moja wystawą, napisał wstęp do albumu wydanego w pierwszą rocznice WTC 11 września 2002 r. w Muzem Narodowym w Warszawie, którą otwierał, a na sali siedzieli jego ministrowie. Kiedy już wystawa została oficjalnie otwarta i informacja poszła do telewizji. Prezydent Kwaśniewski ze swoim orszakiem po otwarciu podszedł do mnie, gdzie stałem z dziesięcioletnim wówczas synem Adamem, ubranym w elegancki garnitur. Wskazując na niego palcem powiedział „ty to na pewno jesteś Czapliński junior”. Tak odpowiedział Adam, ale zobacz ja urodzony w Nowym Jorku, mówie po polsku, czy ty mówisz po angielsku. Na co żona, Jolanta Kwaśniewska uśmiechając się powiedziała do Adama – proszę sprawdź mi męża. Muszę powiedzieć, że Prezydent Kwaśniewski „zaliczył” angielski.
Ostatnim razem spotkałem Aleksandra Kwaśniewskiego 10 października 2023 r. w czasie promocji jego książki Aleksander Kwaśniewski „PREZYDENT” w rozmowie z Aleksandrem Kaczorowskim, kiedy m.in. podpisał mi zdjęcia, które mu przedtem zrobiłem.
Pamiętam zdjęcia jakie 13 września 2009 r. robiłem Joli Kwaśniewskiej w Łazienkach Królewskich w Warszawie i niezwykle ciekawą rozmowę. Pani Jolanta Kwaśniewska zapytała mnie – dlaczego tak intensywnie pracuję? Odpowiedziałem zgodnie z prawdą, że traktuję każdy dzień jakby był ostatni. Na co Pani Jolanta Kwaśniewska powiedziała, że podobnie myśli. Rozmawialiśmy o tym po kilku latach.
W 1995 wystartował w wyborach prezydenckich jako kandydat SLD z hasłami „Wybierzmy przyszłość” i „Wspólna Polska”. W drugiej turze wyborów przeprowadzonej 19 listopada 1995 zmierzył się z ubiegającym się o reelekcję Lechem Wałęsą. Wygrał, uzyskując 51,7% głosów.
2 grudnia 1995 już jako prezydent elekt przyznał na łamach „Polityki”, że nie zrobił magisterium, lecz myślał, iż ma wykształcenie wyższe, ponieważ rzekomo zdał wszystkie egzaminy na studiach. Śledztwo w tej sprawie zostało umorzone przez prokuratora w 1996 wobec braku znamion przestępstwa. Sąd Najwyższy uchwałą z 9 grudnia 1995 podjętą stosunkiem głosów 12:5 uznał, że nieprawdziwe informacje podane przez kandydata w oświadczeniu dla PKW nie mogły wpłynąć na wynik wyborów, oddalając zgłaszane protesty i uznając tym samym wybory za ważne.
W wyborach prezydenckich w 2000 ubiegał się o reelekcję. W trakcie kampanii wyborczej korzystał z pomocy francuskiego specjalisty od marketingu politycznego Jacques’a Séguéli. Startował pod hasłem „Dom wszystkich – Polska”. Taki też tytuł miała wydana przez niego wówczas książka publicystyczna.
W głosowaniu z 8 października 2000 zdobył 53,9% głosów, uzyskując reelekcję już w pierwszej turze.
23 grudnia 1995 Aleksander Kwaśniewski został zaprzysiężony na urząd Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, następnego dnia po zakończeniu kadencji Lecha Wałęsy. Tego samego dnia złożył ślubowanie jako Zwierzchnik Sił Zbrojnych w 1. Pułku Lotnictwa Myśliwskiego „Warszawa” w Mińsku Mazowieckim. Na drugą kadencję przed Zgromadzeniem Narodowym Aleksander Kwaśniewski został zaprzysiężony 23 grudnia 2000. Tego samego dnia na Okręcie Muzeum ORP Błyskawica w Gdyni ponownie formalnie objął zwierzchnictwo nad Siłami Zbrojnymi RP.
Jako prezydent podejmował w Polsce m.in. prezydentów Stanów Zjednoczonych Billa Clintona (w lipcu 1997) oraz George’a W. Busha (w czerwcu 2001 i w maju 2003), przebywającego z pielgrzymkami w Polsce papieża Jana Pawła II (w czerwcu 1997, w czerwcu 1999 i w sierpniu 2002), cesarza Japonii Akihito (w lipcu 2002), królową brytyjską Elżbietę II (w marcu 1996).
We wrześniu 1999 brał udział w obchodach 59. rocznicy zbrodni katyńskiej. W czasie wizyty na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu na Piatichatkach w Charkowie Aleksander Kwaśniewski był blady i się chwiał. Według cytowanej przez „Gazetę Polską” działaczki Federacji Rodzin Katyńskich prezydent był wówczas pijany. Przedstawiciele Kancelarii Prezydenta RP uznali to za insynuację, a zachowanie Aleksandra Kwaśniewskiego uzasadniano „pourazowym zespołem przeciążeniowym goleni prawej”. Spośród obecnych na uroczystościach mediów materiał filmowy ukazujący zachowanie prezydenta jako jedyna po kilku dniach od zdarzenia wyemitowała stacja telewizyjna TVN. Pod koniec 2005 w udzielonym wywiadzie ustępujący już prezydent przyznał się do spożywania alkoholu przed tymi uroczystościami, tłumacząc to gościnnością zapraszających.
Wizyty zagraniczne m.in.: - lipiec 1996: obecność prezydenta podczas igrzysk olimpijskich w Atlancie; -wrzesień 2000: obecność prezydenta podczas igrzysk olimpijskich w Sydney; - czerwiec 2002: wizyta w Korei Południowej, na meczu Polska-Korea Południowa podczas mistrzostw świata w piłce nożnej; - styczeń 2004: wizyta w Waszyngtonie, spotkanie z George’em Bushem; - sierpień 2004: obecność prezydenta podczas igrzysk olimpijskich w Atenach; - 8 kwietnia 2005: udział w ceremonii pogrzebowej Jana Pawła; - II 24 kwietnia 2005: udział w uroczystościach inauguracji pontyfikatu Benedykta; - XVI 8–9 maja 2005: obecność wraz z Wojciechem Jaruzelskim na uroczystościach 60. rocznicy zakończenia II wojny światowej w Moskwie.
10 lipca 2001 w czasie obchodów 60. rocznicy pogromu w Jedwabnem, w obecności ambasadora Izraela Szewacha Weissa, oficjalnie, „w imieniu swoim i tych Polaków, których sumienie jest poruszone tamtą zbrodnią”, przeprosił za nią oraz oddał hołd pomordowanym. Oprócz aprobaty szerokich środowisk, w tym żydowskich, spotkało się to także z krytyką środowisk niepoczuwających się do odpowiedzialności Polaków za zbrodnię, jak i tych podkreślających, że prezydent nie ma prawa przepraszać „w imieniu całego narodu”.
23 lutego 1998 Aleksander Kwaśniewski (w Warszawie) i papież Jan Paweł II (w Watykanie) podpisali dokumenty ratyfikacyjne konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską, który wszedł w życie 25 kwietnia 1998. Wcześniej, w latach 90., opowiadał się zdecydowanie przeciwko ratyfikacji podpisanego przez rząd Hanny Suchockiej dokumentu, motywując to koniecznością wcześniejszego uchwalenia konstytucji.
Dziewięciokrotnie był przyjmowany przez Jana Pawła II na audiencjach w Watykanie, a trzykrotnie gościł papieża podczas jego pielgrzymek do Polski. 8 kwietnia 2005 przewodniczył polskiej delegacji państwowej podczas pogrzebu Jana Pawła II w Rzymie. Doszło wówczas do jego pojednania z Lechem Wałęsą. Z papieżem Benedyktem XVI jako prezydent spotkał się dwukrotnie, podczas inauguracji pontyfikatu 24 kwietnia 2005 i 9 grudnia 2005 w Watykanie na audiencji pożegnalnej.
Akcesja do NATO i UE - 26 lutego 1999 ratyfikował akcesję Polski do Organizacji Paktu Północnoatlantyckiego (NATO) w trakcie wspólnej ceremonii z prezydentem Czech Václavem Havlem. Z jego inicjatywy w Warszawie w listopadzie 2001 w ramach koalicji antyterrorystycznej została zorganizowana międzynarodowa konferencja przywódców państw Europy Środkowej, Wschodniej i Południowo-Wschodniej, poświęcona wzmocnieniu działań regionu w zwalczaniu światowego terroryzmu.
16 kwietnia 2003 stał na czele polskiej delegacji państwowej na szczycie Unii Europejskiej w Atenach, podczas którego doszło do podpisania traktatu akcesyjnego przez właściwych członków rządu (premiera Leszka Millera oraz ministrów Włodzimierza Cimoszewicza i Danutę Hübner).
Uczestniczył w kampanii na rzecz akcesji Polski do Unii Europejskiej przed referendum z 8 i 9 czerwca 2003. 23 lipca tego samego roku dokonał ratyfikacji traktatu o przystąpieniu RP do UE.
Interwencja w Iraku w 2003 - 17 marca 2003 na wniosek premiera Leszka Millera wydał postanowienie o użyciu Polskiego Kontyngentu Wojskowego w sile do 200 żołnierzy w składzie sił koalicji międzynarodowej dla przyczynienia się do wyegzekwowania realizacji przez Republikę Iraku rezolucji Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych nr 1441 z 8 listopada 2002 oraz związanych z nią wcześniejszych rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ. Planowany rejon działań obejmował Arabię Saudyjską, Bahrajn, Jordanię, Katar, Kuwejt, Irak oraz Zatokę Perską, Morze Czerwone i Ocean Indyjski.
Na mocy postanowienia Prezydenta RP wydanego na wniosek premiera od 3 września 2003 na terenie Iraku stacjonował Polski Kontyngent Wojskowy w sile od 1000 do 2000 żołnierzy. Jego misja została zakończona 30 października 2008 z inicjatywy premiera Donalda Tuska.
Aleksander Kwaśniewski podczas dwóch kadencji prezydenckich powoływał czterech Szefów Kancelarii Prezydenta RP: kolejno Danutę Waniek, Danutę Hübner, Ryszarda Kalisza i Jolantę Szymanek-Deresz.
Po odejściu z urzędu kontynuował działalność w ramach założonej w 2004 Fundacji Aleksandra Kwaśniewskiego „Amicus Europae”.
Od marca 2006 jako visiting professor w Edmund A. Walsh School of Foreign Service prowadził wykłady na temat demokratyzacji Europy Wschodniej, współczesnej polityki europejskiej i stosunków europejsko-amerykańskich. Na Uniwersytecie Georgetown opowiadał m.in. o integracji europejskiej i Gazociągu Północnym.
21 października 2007 po słabszym od oczekiwanego wyniku wyborczym Lewicy i Demokratów zapowiedział, że ostatecznie wycofuje się z polityki.
23 listopada 1979 ożenił się z Jolantą Konty. W 2005, pod koniec drugiej kadencji prezydenckiej, para wzięła ślub kościelny w kaplicy pałacowej; ceremonii przewodniczył ksiądz prałat pułkownik Jan Domian. Mają córkę Aleksandrę.
Deklaruje się jako agnostyk. Wspierał jednocześnie zamieszczenie odwołania do chrześcijaństwa w preambule traktatu ustanawiającego Konstytucję dla Europy.
Odznaczany i wyróżniany m.in.: -kawalerem Orderu Orła Białego, -Wielkim Mistrzem Orderu i przewodniczącym Kapituły; kawalerem Orderu Odrodzenia Polski I klasy, Wielkim Mistrzem Orderu i przewodniczącym Kapituły.
Zagraniczne ordery i odznaczenia m.in.: -Krzyż Wielki Orderu Witolda Wielkiego (1996) – Litwa; -Krzyż Wielki z Łańcuchem Orderu Łaźni (1996) – Wielka Brytania; -Krzyż Wielki z Łańcuchem Orderu Zasługi (1996) – Włochy; -Krzyż Wielki Orderu Narodowego Legii Honorowej (1996) – Francja; -Krzyż Wielki Orderu św. Olafa (1996) – Norwegia; -Krzyż Wielki Orderu Zbawiciela (1996) – Grecja; -Krzyż Wielki Orderu św. Michała i św. Jerzego (GCMG) (1996) – Wielka Brytania; -Krzyż Wielki z Łańcuchem Orderu Białej Róży (1997) – Finlandia; -Krzyż Wielki Orderu Trzech Gwiazd (1997) – Łotwa; Wielka Wstęga z Łańcuchem Orderu Księcia Jarosława Mądrego (1997) – Ukraina; -Wielka Wstęga z Łańcuchem Orderu Korony Królestwa (1997) – Malezja; -Krzyż Wielki Orderu Lwa Niderlandzkiego (1997) – Holandia; -Order Podwójnego Białego Krzyża I klasy (1997) – Słowacja; Wielki Łańcuch Orderu Księcia Henryka (1997) – Portugalia; -Łańcuch Orderu Krzyża Ziemi Maryjnej (1998) – Estonia; -Wielka Gwiazda Odznaki Honorowej za Zasługi (1998) – Austria; -Łańcuch Orderu Gwiazdy Rumunii (1999) – Rumunia; -Krzyż Wielki Orderu Wielkiego Księcia Giedymina (1999) – Litwa; Łańcuch Orderu Zasługi (1999) – Chile; Wielka Wstęga Orderu Leopolda (1999) – Belgia; -Order Państwa (2000) – Turcja; -Wielki Order Króla Tomisława (2001) – Chorwacja; Wielki Łańcuch Orderu Izabeli Katolickiej (2001) – Hiszpania; -Krzyż Wielki z Łańcuchem Orderu Zasługi (2001) – Węgry; -Wielki Łańcuch Orderu Krzyża Południa (2002) – Brazylia; -Krzyż Wielki Klasy Specjalnej Orderu Zasługi (2002) – Peru; -Krzyż Wielki Orderu Zasługi RFN (2002) – Niemcy; -Łańcuch Orderu Gwiazdy Białej (2002) – Estonia; -Wielka Wstęga Orderu Przyjaźni (2002) – Kazachstan; -Wielka Wstęga Orderu Najwyższego Chryzantemy (2002) – Japonia; -Złoty Order Wolności (2002) – Słowenia; -Krzyż Wielki z Łańcuchem Orderu Narodowego Zasługi (2002) – Malta; -Krzyż Wielki Orderu Wiernej Służby (2003) – Rumunia; -Order Lwa Białego I klasy z Łańcuchem (2004) – Czechy; -Krzyż Wielki Krzyża Uznania (2005) – Łotwa; -Order za Zasługi I stopnia (2005) – Ukraina; -Krzyż Wielki ze Złotym Łańcuchem Orderu Witolda Wielkiego (2005) – Litwa; -Niepaństwowe Order św. Marii Magdaleny I stopnia (1998) – Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny; -Wielki Order Świątobliwego Patriarchatu Ekumenicznego (2000) – Ekumeniczny Patriarchat Prawosławny w Konstantynopolu; -Łańcuch Złotego Orderu Olimpijskiego (1997) – MKOL; -Łańcuch Znaku Honorowego (1998) – Litewski Narodowy Komitet Olimpijski; -Łańcuch Złotego Orderu za Zasługi dla Lekkiej Atletyki (1999) – IAAF (Międzynarodowej Federacji Lekkiej Atletyki) (1999); -The EOC Order of Merit (2000) – Stowarzyszenie Europejskich Komitetów Olimpijskich (EOC); -Order Uśmiechu (2003) – Międzynarodowa Kapituła Orderu Uśmiechu w Warszawie; -Odznaka Honorowa Województwa Świętokrzyskiego (2018).
„…Nie dorobiłem się. Niektórzy moi koledzy ze studiów niewątpliwie dorobili się i nie zazdroszczę im. Wybrałem inną drogę. To jest odwieczne pytanie: mieć czy być? Czy też, nie rysując tak ostro tej alternatywy: więcej mieć czy więcej być? Mam najpopularniejszy polski samochód, no i trochę książek, które niestety muszę trzymać w większości w piwnicy, ponieważ w mieszkaniu się nie mieszczą. Dorobienie się nigdy nie było dla mnie celem. To, co zrobiłem, było dla mnie o wiele bardziej wartościowe. Zdobyłem ciekawe doświadczenia, których gdzie indziej bym nie zdobył, poznałem wielu mądrych i znakomitych ludzi. To, co robiłem i robię, lubię i sprawia mi to satysfakcję, a że nigdy nie łączyło się z wielkimi pieniędzmi – na to nie narzekam. Poza tym jestem nieskromnie przekonany, że gdybym chciał mieć pieniądze, tobym je umiał zarobić!...” — Aleksander Kwaśniewski.
PORTRAIT with HISTORY Aleksander Kwaśniewski
“…If a well-educated young person with two languages receives four job offers – in finance, business, media and politics – he will choose the first three. Because in politics there is the least money and the lowest prestige. Only a few percent of people are genetically inclined to participate in public life. This creates a leadership crisis…” — Aleksander Kwaśniewski.
Aleksander Kwaśniewski (born November 15, 1954 in Białogard) – politician and journalist. President of the Republic of Poland in 1995–2005.
In the years 1985–1989, a minister-member of the Council of Ministers in the governments of Zbigniew Messner and Mieczysław Rakowski, in the years 1985–1990 a member of the presidium of the Council for the Protection of Memory of Struggle and Martyrdom, in the years 1988–1991 president of the Polish Olympic Committee. Founder of the Social Democracy of the Republic of Poland, in 1991–1995 a member of the Sejm of the 1st and 2nd term.
He is the son of Zdzisław Kwaśniewski and Aleksandra née Bałasz. His father lived in Vilnius, after resettlement in the mid-1940s, he initially worked at the repatriation office. He graduated in medicine, was a surgeon and manager of a railway clinic in Białogard, as well as a football referee. Aleksander Kwaśniewski's mother grew up in Vilnius in a Russian-speaking and Orthodox family that moved to Dojlidy after World War II. She was a nurse, after getting married she took care of her family and did not work professionally. Her brother was the Białystok sacral architect Michał Bałasz. Aleksander Kwaśniewski's younger sister settled in Switzerland in the early 1980s, where she started working as an ophthalmologist.
Aleksander Kwaśniewski graduated from the Secondary School of Bogusław X in Białogard. He practiced athletics in the first league club BKS Iskra Białogard, training with Henryk Młynarczyk. In the years 1973–1977 he studied foreign trade at the Faculty of Transport Economics of the University of Gdańsk. At the end of his studies, he failed two exams, failed one subject and failed to submit his master's thesis (The Role of Multinational Corporations in Africa); he was later removed from the student list.
He was the editor-in-chief of the student weekly "itd" (from November 1981 to February 1984), then he became the editor-in-chief of "Sztandar Młodych" (he was in 1984–1985). Co-founder of the first Polish magazine devoted to computerization, "Bajtek", which was founded in 1985.
In his youth, he was an activist of socialist student pro-government organizations. He served as chairman of the university council of the Socialist Union of Polish Students in 1976–1977, vice-chairman of the provincial board in Gdańsk in 1977–1979, and member of the management board of SZSP from 1977 to 1982.
In 1977 he joined the Polish United Workers' Party. He served as minister-member of the Council of Ministers for youth in the government of Zbigniew Messner in the years 1985–1987, and then chairman of the Youth and Physical Culture Committee (1987–1990). In Mieczysław Rakowski's cabinet, he was a minister without portfolio and chairman of the Social and Political Committee of the Council of Ministers from October 1988 to August 1989. In the years 1988–1991, he headed the Polish Olympic Committee. In the years 1985–1990, he was a member of the presidium of the Council for the Protection of Memory of Struggle and Martyrdom (until 1988, the Council for the Protection of Monuments of Struggle and Martyrdom). In the years 1986–1988 he was a member of the presidium of the Social Committee for the Renewal of the Old Town in Zamość.
From February to April 1989, he participated in the plenary sessions of the Round Table and in the Team for Trade Union Pluralism (co-chairman of the team with Tadeusz Mazowiecki and Romuald Sosnowski), in the Team for Political Reforms and in the Group for Associations and Territorial Self-Government. In the 1989 parliamentary elections, he ran for the Senate in the Koszalin Voivodeship, losing to the candidates of the Solidarity Citizens' Committee (he obtained 38.5% of the votes, the highest percentage of all PZPR candidates to the Senate in the country).
In January 1990, together with Leszek Miller and Józef Oleksy, he became a co-founder of the Social Democracy of the Republic of Poland, which he chaired until 1995. He also participated in organizing an electoral coalition called the Democratic Left Alliance before the elections in 1991. In the years 1991–1995, he was a member of the First and Second Sejm. term of office, elected in constituencies from Warsaw constituencies: No. 1 (1991–1993) and No. 1 (1993–2001) from the SLD list (in 1993 he obtained the largest number of votes in the country, i.e. 148,553 votes). In both terms, he served as chairman of the SLD parliamentary club.
In the first term of office of the Sejm, he sat on the Foreign Affairs Committee, the Justice Committee, and three extraordinary committees. In II, he participated in the meetings of the Economic Policy, Budget and Finance Committee, the Foreign Affairs Committee and two extraordinary committees. From November 1993 to November 1995, he chaired the Constitutional Committee of the National Assembly.
"...The Pope turned out to be not only a man of the Church, but also a great humanist and a person who was able to implement his visions, which at the beginning sounded like prophecies..." - Aleksander Kwaśniewski.
I first met Aleksander Kwaśniewski on July 31, 1994 in Cetniewo in Hel, when he was playing tennis with his friends, including Zbigniew Niemczycki, who invited me there and whom I met in New York. After this meeting and photos, a scandal broke out with the Russian spy Vladimir Alganov in the "Rybitwa" guesthouse at the Central Sports Center in Cetniewo in August 1994, with whom President Kwaśniewski allegedly met.
Then we met in 2002 in New York, a few months after the attack on the WTC, when President Aleksander Kwaśniewski flew to New York with Ferdynand Ruszczyc, director. National Museum in Warsaw. President Kwaśniewski took patronage over my exhibition, wrote the introduction to the album published on the first anniversary of the WTC on September 11, 2002 at the National Museum in Warsaw, which he opened with his ministers sitting in the room. Once the exhibition was officially opened and the information was broadcast on television. After the opening, President Kwaśniewski and his entourage approached me, where I was standing with my then ten-year-old son Adam, dressed in an elegant suit. Pointing at him, he said, "You must be Czapliński junior." That's what Adam replied, but look, I was born in New York, I speak Polish, or you speak English. To which the wife, Jolanta Kwaśniewska, smiled and said to Adam - please check my husband. I must say that President Kwaśniewski "passed" English.
The last time I met Aleksander Kwaśniewski was on October 10, 2023, during the promotion of his book Aleksander Kwaśniewski "PREZYDENT" in a conversation with Aleksander Kaczorowski, when, among others, he signed the photos I had taken of him earlier.
I remember the photos I took of Jola Kwaśniewska in the Royal Łazienki Park in Warsaw on September 13, 2009, and an extremely interesting conversation. Mrs. Jolanta Kwaśniewska asked me - why do I work so intensively? I answered truthfully that I treated every day as if it were my last. To which Mrs. Jolanta Kwaśniewska said that she thought the same. We talked about it after a few years.
In 1995, he ran in the presidential elections as a SLD candidate with the slogans "Let's choose the future" and "Common Poland". In the second round of elections held on November 19, 1995, he faced Lech Wałęsa, who was running for re-election. He won with 51.7% of the votes.
On December 2, 1995, as president-elect, he admitted in "Polityka" that he had not obtained a master's degree, but thought he had a higher education because he allegedly passed all the exams at university. The investigation into this case was discontinued by the prosecutor in 1996 due to the lack of evidence of a crime. The Supreme Court, in its resolution of December 9, 1995, adopted by a vote of 12:5, found that false information provided by the candidate in the statement to the National Electoral Commission could not influence the election results, dismissing the protests and thus recognizing the elections as valid.
He ran for re-election in the 2000 presidential election. During the election campaign, he used the help of the French political marketing specialist Jacques Séguéla. He started under the slogan "House for all - Poland". This was also the title of the journalistic book he published at that time.
In the vote on October 8, 2000, he won 53.9% of the votes, achieving re-election in the first round.
On December 23, 1995, Aleksander Kwaśniewski was sworn in as the President of the Republic of Poland, the day after the end of Lech Wałęsa's term of office. On the same day, he took the oath as the Commander-in-Chief of the Armed Forces in the 1st Fighter Aviation Regiment "Warszawa" in Mińsk Mazowiecki. Aleksander Kwaśniewski was sworn in for a second term as a member of the National Assembly on December 23, 2000. On the same day, on the ORP Błyskawica Museum Ship in Gdynia, he again formally assumed authority over the Polish Armed Forces.
As president, in Poland he undertook, among others: Presidents of the United States Bill Clinton (in July 1997) and George W. Bush (in June 2001 and May 2003), Pope John Paul II, who was on pilgrimage in Poland (in June 1997, June 1999 and August 2002), the Emperor of Japan Akihito (in July 2002), Queen Elizabeth II of England (in March 1996).
In September 1999, he took part in the celebration of the 59th anniversary of the Katyn massacre. During his visit to the Cemetery of Victims of Totalitarianism in Piatichatki in Kharkov, Aleksander Kwaśniewski was pale and swaying. According to an activist of the Federation of Katyn Families, quoted by "Gazeta Polska", the president was drunk at the time. Representatives of the Chancellery of the President of the Republic of Poland considered this an insinuation, and Aleksander Kwaśniewski's behavior was justified by "post-traumatic stress syndrome of the right shin." Among the media present at the ceremony, the TVN television station was the only one to broadcast footage showing the president's behavior a few days after the event. At the end of 2005, in an interview, the outgoing president admitted to drinking alcohol before the celebrations, explaining it by the hospitality of the invitees.
Foreign visits, including: - July 1996: presence of the president during the Olympic Games in Atlanta; -September 2000: presence of the president during the Olympic Games in Sydney; - June 2002: visit to South Korea, at the Poland-South Korea match during the FIFA World Cup; - January 2004: visit to Washington, meeting with George Bush; - August 2004: presence of the president during the Olympic Games in Athens; - April 8, 2005: participation in the funeral ceremony of John Paul II; - II April 24, 2005: participation in the inauguration celebrations of Benedict's pontificate; - XVI May 8–9, 2005: presence with Wojciech Jaruzelski at the celebrations of the 60th anniversary of the end of World War II in Moscow.
On July 10, 2001, during the celebration of the 60th anniversary of the Jedwabne pogrom, in the presence of Israeli ambassador Shevach Weiss, he officially, "on behalf of himself and those Poles whose conscience is touched by that crime", apologized for it and paid tribute to the murdered. In addition to the approval of broad circles, including Jewish ones, it was also criticized by circles that did not accept Poles' responsibility for the crime, as well as those emphasizing that the president had no right to apologize "on behalf of the entire nation."
On February 23, 1998, Aleksander Kwaśniewski (in Warsaw) and Pope John Paul II (in the Vatican) signed the ratification documents of the concordat between the Holy See and the Republic of Poland, which entered into force on April 25, 1998. Earlier, in the 1990s, he was strongly against the ratification of the signed document by the government of Hanna Suchocka, justifying it with the need to adopt the constitution earlier.
He was received by John Paul II nine times at audiences in the Vatican, and he hosted the Pope three times during his pilgrimages to Poland. On April 8, 2005, he led the Polish state delegation during the funeral of John Paul II in Rome. He was then reconciled with Lech Wałęsa. He met Pope Benedict XVI twice as president, during the inauguration of his pontificate on April 24, 2005 and on December 9, 2005 in the Vatican at the farewell audience.
Accession to NATO and the EU - on February 26, 1999, he ratified Poland's accession to the North Atlantic Treaty Organization (NATO) during a joint ceremony with the Czech President Václav Havel. On his initiative, in November 2001, an international conference of leaders of Central, Eastern and South-Eastern European countries was organized in Warsaw as part of the anti-terrorist coalition, devoted to strengthening the region's activities in combating global terrorism.
On April 16, 2003, he headed the Polish state delegation at the European Union summit in Athens, during which the accession treaty was signed by the relevant members of the government (Prime Minister Leszek Miller and ministers Włodzimierz Cimoszewicz and Danuta Hübner).
He participated in the campaign for Poland's accession to the European Union before the referendum of June 8 and 9, 2003. On July 23 of the same year, he ratified the Treaty of Poland's accession to the EU.
Intervention in Iraq in 2003 - on March 17, 2003, at the request of Prime Minister Leszek Miller, he issued a decision to use the Polish Military Contingent of up to 200 soldiers as part of the international coalition forces to contribute to the enforcement by the Republic of Iraq of United Nations Security Council Resolution No. 1441 of 8 November 2002 and related earlier resolutions of the UN Security Council. The planned area of operations included Saudi Arabia, Bahrain, Jordan, Qatar, Kuwait, Iraq, the Persian Gulf, the Red Sea and the Indian Ocean.
Pursuant to the decision of the President of the Republic of Poland issued at the request of the Prime Minister, from September 3, 2003, a Polish Military Contingent of 1,000 to 2,000 soldiers was stationed in Iraq. Its mission was completed on October 30, 2008 on the initiative of Prime Minister Donald Tusk.
During his two presidential terms, Aleksander Kwaśniewski appointed four heads of the Chancellery of the President of the Republic of Poland: Danuta Waniek, Danuta Hübner, Ryszard Kalisz and Jolanta Szymanek-Deresz.
After leaving office, he continued his activities within the Aleksander Kwaśniewski Foundation "Amicus Europae", founded in 2004.
Since March 2006, as a visiting professor at the Edmund A. Walsh School of Foreign Service, he has lectured on the democratization of Eastern Europe, contemporary European politics and European-American relations. At Georgetown University he spoke, among others: on European integration and the Northern Gas Pipeline.
On October 21, 2007, after the weaker-than-expected election result of the Left and Democrats, he announced that he was finally withdrawing from politics.
On November 23, 1979, he married Jolanta Konty. In 2005, at the end of the second presidential term, the couple had a church wedding in the palace chapel; The ceremony was presided over by Colonel Jan Domian. They have a daughter, Aleksandra.
He declares himself an agnostic. At the same time, he supported including a reference to Christianity in the preamble of the treaty establishing a Constitution for Europe.
Decorated and distinguished, among others: - Knight of the Order of the White Eagle, - Grand Master of the Order and chairman of the Chapter; Knight of the Order of Polonia Restituta, 1st class, Grand Master of the Order and chairman of the Chapter.
Foreign orders and decorations include: -Grand Cross of the Order of Vytautas the Great (1996) - Lithuania; -Grand Cross with Chain of the Order of the Bath (1996) – Great Britain; -Grand Cross with Chain of the Order of Merit (1996) – Italy; -Grand Cross of the National Order of the Legion of Honor (1996) – France; -Grand Cross of the Order of St. Olaf (1996) – Norway; -Grand Cross of the Order of the Savior (1996) – Greece; -Grand Cross of the Order of St. Michael and St. George (GCMG) (1996) – Great Britain; -Grand Cross with Chain of the Order of the White Rose (1997) – Finland; -Grand Cross of the Order of the Three Stars (1997) – Latvia; Grand Ribbon with Chain of the Order of Prince Yaroslav the Wise (1997) – Ukraine; -Grand Ribbon and Chain of the Order of the Crown of the Realm (1997) – Malaysia; -Grand Cross of the Order of the Netherlands Lion (1997) – Netherlands; -Order of the Double White Cross, 1st class (1997) – Slovakia; Grand Chain of the Order of Prince Henry (1997) – Portugal; -Chain of the Order of the Cross of the Land of Mary (1998) – Estonia; -Grand Star of the Badge of Honor for Merits (1998) – Austria; -Chain of the Order of the Romanian Star (1999) – Romania; -Grand Cross of the Order of Grand Duke Gediminas (1999) – Lithuania; Chain of the Order of Merit (1999) – Chile; Grand Ribbon of the Order of Leopold (1999) – Belgium; -Order of State (2000) – Türkiye; -Grand Order of King Tomislav (2001) – Croatia; Grand Chain of the Order of Isabella the Catholic (2001) – Spain; -Grand Cross with Chain of the Order of Merit (2001) – Hungary; -Grand Chain of the Order of the Southern Cross (2002) – Brazil; -Grand Cross of the Special Class of the Order of Merit (2002) – Peru; -Grand Cross of the Order of Merit of the Federal Republic of Germany (2002) – Germany; -Chain of the Order of the White Star (2002) – Estonia; -Grand Ribbon of the Order of Friendship (2002) – Kazakhstan; -Grand Ribbon of the Supreme Order of the Chrysanthemum (2002) – Japan; -Golden Order of Freedom (2002) – Slovenia; -Grand Cross with Chain of the Order of National Merit (2002) – Malta; -Grand Cross of the Order of Faithful Service (2003) – Romania; -Order of the White Lion, 1st class with Chain (2004) – Czech Republic; -Grand Cross of the Cross of Recognition (2005) – Latvia; -Order of Merit, 1st degree (2005) – Ukraine; -Grand Cross with Golden Chain of the Order of Vytautas the Great (2005) – Lithuania; -Non-State Order of St. Mary Magdalene, 1st degree (1998) – Polish Autocephalous Orthodox Church; -Grand Order of the Holy Ecumenical Patriarchate (2000) – Orthodox Ecumenical Patriarchate of Constantinople; -Chain of the Golden Olympic Order (1997) – IOC; -Chain of the Sign of Honor (1998) – Lithuanian National Olympic Committee; -Chain of the Golden Order of Merit to Athletics (1999) - IAAF (International Athletics Federation) (1999); -The EOC Order of Merit (2000) - Association of European Olympic Committees (EOC); -Order of the Smile (2003) – International Chapter of the Order of the Smile in Warsaw; -Badge of Honor of the Świętokrzyskie Voivodeship (2018).
“…I didn't make any money. Some of my classmates have undoubtedly made money and I don't envy them. I chose a different path. This is the eternal question: to have or to be? Or, not to draw the alternative so sharply: to have more or to be more? I have the most popular Polish car, and some books, most of which, unfortunately, I have to keep in the basement because they don't fit in my apartment. Making money has never been a goal for me. What I did was much more valuable to me. I gained interesting experiences that I would not have had elsewhere, and I met many wise and excellent people. I like what I did and do and it gives me satisfaction, and since it has never involved big money - I don't complain about it. Besides, I am immodestly convinced that if I wanted to have money, I would be able to earn it!..." - Aleksander Kwaśniewski.
