top of page
Szukaj
  • Zdjęcie autoraCzesław Czapliński

PORTRET z HISTORIĄ Adam Makowicz

Zaktualizowano: 8 sty 2022


“…W jazzie, jak w żadnej innej muzyce, jest owo wzniosłe uczucie swingu, które dodaje ci skrzydeł, i masz wrażenie, jakbyś podrywał się do lotu, wyzwalając się od siły ciążenia…” – Adam Makowicz.

Adam Makowicz (właściwie ur. jako Adam Matyszkowicz) (ur. 18 sierpnia 1940 w Gmojniku na tzw. Zaolziu, Protektorat Czech i Moraw) – pianista jazzowy.

W 1946 z rodzicami powrócił do Polski. Wybór padł na Rybnik, gdzie ojciec Adama znalazł pracę w kopalni jako inżynier maszyn górniczych. Już w Rybniku pierwszych lekcji gry na fortepianie udzielała Adamowi jego matka, również pianistka i śpiewaczka. Młody Adam okazał się szczególnie utalentowany, dlatego też trafił do szkoły dla dzieci uzdolnionych muzycznie, a następnie do rybnickiej klasy fortepianu wybitnego pedagoga, profesora Karola Szafranka. Choć rodzice marzyli dla syna o karierze klasycznego pianisty, 15-letniego Adama porwał jednak jazz, którego uczył się słuchając programu radiowego „Music USA-Jazz Hour” legendarnego popularyzatora muzyki jazzowej, Willisa Conovera. Absolwent Państwowej Szkoły Muzycznej im. Karola i Antoniego Szafranków w Rybniku.

W 1962 roku wraz z trębaczem Tomaszem Stańko, Makowicz utworzył grupę Jazz Darings, która była – zdaniem niemieckiego krytyka i teoretyka jazzu, Joachima-Ernesta Berendta – „pierwszym europejskim zespołem grającym w stylu Ornette’a Colemana”. Współpracował wówczas z Andrzejem Kurylewiczem, Zbigniewem Namysłowskim, Janem Ptaszynem Wróblewskim, Urszulą Dudziak oraz zespołem Novi Singers.

W 1977 roku, z rekomendacji Benny’ego Goodmana oraz popularyzatora jazzu Willisa Conovera, producent John Hammond zaprosił go na 10-tygodniowe tournée w USA. W tym czasie Makowicz nagrał solową płytę dla Columbia Records zatytułowaną Adam. W 1978 roku Makowicz wyjechał do USA po raz drugi, tym razem na 6-miesięczny kontrakt i od tego czasu nowojorski Manhattan, stał się jego stałym domem.

Po wprowadzeniu w Polsce w 1981 roku stanu wojennego, wraz z innymi polskimi artystami mieszkającymi w USA, muzyk wziął udział w emitowanym na cały świat programie telewizyjnym zorganizowanym z inicjatywy prezydenta Ronalda Reagana „Żeby Polska była Polską”.

Pierwszy raz spotkałem i fotografowałem Adama Makowicza w Nowym Jorku w lipcu 1981 r., potem odwiedzałem go w jego mieszkaniu na 400 W. 43rd Street na Manhattanie. Makowicz od kilkudziesięciu lat buduje mosty między kulturami poprzez swoje koncerty i nagrania właśnie międzykulturowe. W życiu prywatnym jest niezwykle miłym i skromnym człowiekiem, jak na wielkiego twórcę przystało. Pamiętam, że jak robiłem mu zdjęcia w czasie próby, gdy grał na fortepianie, a ja mogłem podchodzić dosłownie pod niego, to nie bardzo mogłem się skupić na fotografii, słuchając z bliska dźwięków, którymi wypełnione było całe pomieszczenie. Na koncercie nie słyszy się tak muzyki, gdyż się jest oddalonym od instrumentu. Było to niesamowite przeżycie, które pozostało mi do dziś, mimo że minęło czterdzieści lat.

Występując w USA pianista dzielił scenę między innymi z: Benny Goodmanem, Herbie Hancockiem, Erlem Hinesem, Freddiem Hubbardem, Sarah Vaughan, Teddym Wilsonem, George’em Shearingiem, George’em Mrazem, Alem Fosterem, Jackiem DeJohnette’em, Charliem Hadenem.

Był wielokrotnym solistą orkiestr i zespołów kameralnych: National Symphony of Washington, London Philharmonic Orchestra, Moskiewska Orkiestra Symfoniczna, Filharmonii Narodowej w Warszawie, Chester String Quartet, Amici String Quartet, Orkiestry Kameralnej Amadeus z Agnieszką Duczmal, Polskiej Filharmonii Kameralnej z Wojciechem Rajskim, Kwartetu Wilanów i wielu innych.

Jego występ w duecie z Leszkiem Możdżerem w Carnegie Hall w 2004 r. został oceniony bardzo wysoko przez recenzentów. Koncert-pojedynek, między mistrzem i weteranem a wschodzącą gwiazdą jazzu, został utrwalony na koncertowym albumie Makowicz vs. Możdżer at the Carnegie Hall wytwórni EMI Music Poland. Album osiągnął status podwójnej platynowej płyty.

Poza utworami jazzowymi Makowicz ma w swoim repertuarze także jazzowe interpretacje utworów klasycznych. Pianista wydał w USA płytę poświęconą muzyce Fryderyka Chopina w interpretacji jazzowej.

W szerokim repertuarze Adam Makowicz posiada także utwory George’a Gershwina (uzyskał zgodę brata George’a, Iry Gershwina na własną, improwizowaną kadencję w Błękitnej Rapsodii), I.Berlina, J.Kerna, C.Portera i wielu innych kompozytorów amerykańskich.

„…Ja zawsze wiedziałem, czego chcę. Zawsze walczyłem ze wszystkimi dookoła, którzy uważali, że są ważniejsze rzeczy do zrobienia. Uważałem, że najważniejsza rzecz jest jedna, czyli muzyka i praca nad tą muzyką. I wszystko temu podporządkowywałem…” – Adam Makowicz.

W 2011 roku ukazała się biografia Adama Makowicza pt. Grać pierwszy fortepian autorstwa Marka Strasza – menedżera artysty.

Wielokrotnie odznaczany i wyróżniany m.in.: 2005 – został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski;

2008 – z okazji jubileuszu czterystu lat istnienia amerykańskiej Polonii, jazzmana uhonorowano włączeniem jego osoby w poczet Polaków najbardziej zasłużonych w historii Stanów Zjednoczonych Ameryki; 2009 – otrzymał Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

Nagrał kikadziesiąt albumów muzyki jazzowej, popularnej i klasycznej, jest autorem lub współautorem dyskografii m.in.: "Zbigniew Namysłowski Quartet" (1966); "Novi Singers" (1968); "New Faces in Polish Jazz" (1969); "Jazz Jamboree '69" (1969); "Michał Urbaniak's Group" (1971); "Newborn Light" (1972); "Michal Urbaniak Fusion" (1975); "Unit" (1975); "Live Embers" (1975); "Remembering Duke's World" (1977); "Winter Flowers" (1977); "Adam" (1978); "From My Windows" (1980); "Classic Jazz Duets" (1981); "Naughty Baby" (1987); "The Solo Album: Adam in Stockholm" (1987); "Name is Makowicz" (1988); "Solo" (1988); "Naughty Baby: Honoring George Gershwin, Live at the Mayback Recital Hall Series" (1993); "Makowicz Plays Gershwin" (1993); "Plays Irving Berlin" (1993); "Music of Jerome Kern" (1993); "A Handful of Stars '81" (1997); “Tribute To Art Tatum" (1997); "Gershwin/Makowicz" (1998); "Adam Makowicz Plays Duke Ellington" (2000); "Reflections on Chopin" (2000); "Songs for Manhattan" (2003); "Makowicz vs. Mozdzer at Carnegie Hall" (2004); "From My Field" (2006); "Indigo Bliss" (2008); "Makowicz & Orkiestra Filharmonii Częstochowskiej" (2008); ''Brillante - The Adam Makowicz Chopin Project'' (2010); ''Makowicz plays Kobylinski'' (2014).

W 2000 roku Adam Makowicz przeniósł się do Toronto w Kanadzie na kilka lat, obecnie ponownie jest w Nowym Jorku, kontynuje karierę jako pianista koncertowy i artysta nagrywający płyty. Jest jednym z niewielu polskich artystów jazzowych, któremu udało się zrobić światową karierę.


„..Mam coraz mniej cierpliwości do młodych jazzowych muzyków. Uprawiają w większości szkolne granie, wyuczone przez ćwiczenia. Mnie interesuje pięknie zagrana melodia ze swingiem, a nie sama technika. Do tego powinna dojść dynamika utworu, nie przytłaczanie dźwiękami, szacunek dla ciszy. Tak jak w rozmowie. Nie może być oparta na jednym poziomie, bo wtedy staje się przemówieniem. To właśnie na dynamice jest oparta cała muzyka, dobrze to wiedział Miles Davis i dobrze wie Hancock…” – Adam Makowicz.


PORTRAIT with HISTORY Adam Makowicz

"... In jazz, like in no other music, there is this sublime swinging feeling that gives you wings, and you feel as if you are taking flight, freeing yourself from gravity ..." - Adam Makowicz.


Adam Makowicz (actually born as Adam Matyszkowicz) (born August 18, 1940 in Gmojnik in the so-called Zaolzie, Protectorate of Bohemia and Moravia) - jazz pianist.

In 1946, he returned to Poland with his parents. The choice fell on Rybnik, where Adam's father found a job in a mine as a mining machinery engineer. Already in Rybnik, Adam was given his first piano lessons by his mother, also a pianist and singer. Young Adam turned out to be particularly talented, which is why he went to a school for musically gifted children, and then to the piano class of an outstanding teacher in Rybnik, professor Karol Szafranek. Although his parents dreamed of a career as a classical pianist for their son, 15-year-old Adam was kidnapped by jazz, which he learned listening to the radio program "Music USA-Jazz Hour" by the legendary popularizer of jazz music, Willis Conover. A graduate of the State Music School Karol and Antoni Szafranek in Rybnik.

In 1962, together with trumpeter Tomasz Stańko, Makowicz formed the group Jazz Darings, which was - according to the German jazz critic and theorist Joachim-Ernest Berendt - "the first European band to play in the Ornette Coleman style". At that time, he collaborated with Andrzej Kurylewicz, Zbigniew Namysłowski, Jan Ptaszyn Wróblewski, Urszula Dudziak and the band Novi Singers.

In 1977, on the recommendation of Benny Goodman and jazz popularizer Willis Conover, producer John Hammond invited him on a 10-week tour in the USA. At that time, Makowicz recorded a solo album for Columbia Records entitled Adam. In 1978, Makowicz went to the USA for the second time, this time on a 6-month contract, and since then, Manhattan, New York, became his permanent home.

After the introduction of martial law in Poland in 1981, along with other Polish artists living in the USA, the musician took part in a television program broadcasted all over the world, organized on the initiative of President Ronald Reagan, "Let Poland be Poland".

I first met and photographed Adam Makowicz in New York in July 1981, then visited him in his apartment at 400 W. 43rd Street in Manhattan. For several decades, Makowicz has been building bridges between cultures through his concerts and intercultural recordings. In his private life, he is an extremely nice and modest man, as befits a great artist. I remember that when I was taking pictures of him during the rehearsal, when he was playing the piano, and I could literally walk under him, I couldn't focus on the photo, listening closely to the sounds that filled the entire room. At a concert, you do not hear music like that, because you are far from the instrument. It was an amazing experience that remains for me to this day, even though forty years have passed.

While performing in the USA, the pianist shared the stage with, among others: Benny Goodman, Herbie Hancock, Erl Hines, Freddie Hubbard, Sarah Vaughan, Teddy Wilson, George Shearing, George Mraz, Al Foster, Jack DeJohnette, Charlie Haden. He has been a multiple soloist in orchestras and chamber ensembles: National Symphony of Washington, London Philharmonic Orchestra, Moscow Symphony Orchestra, National Philharmonic in Warsaw, Chester String Quartet, Amici String Quartet, Amadeus Chamber Orchestra with Agnieszka Duczmal, Polish Chamber Philharmonic with Wojciech Rajski, Quartet Wilanów and many other.

His performance in a duet with Leszek Możdżer at Carnegie Hall in 2004 was highly appreciated by the reviewers. The concert-duel between the master and the veteran and the rising jazz star was recorded on the Makowicz vs. Możdżer at the Carnegie Hall from EMI Music Poland. The album went double platinum. Apart from jazz pieces, Makowicz's repertoire also includes jazz interpretations of classical pieces. The pianist has released an album in the USA devoted to the music of Fryderyk Chopin in a jazz interpretation. Adam Makowicz's extensive repertoire also includes works by George Gershwin (he obtained the consent of George's brother Ira Gershwin for his own improvised cadence in The Rhapsody in Blue), I. Berlin, J. Kerna, C. Porter and many other American composers.

“… I always knew what I wanted. I've always fought with everyone else who thought there were more important things to do. I believed that the most important thing is one, which is music and working on this music. And I submitted everything to it… ”- Adam Makowicz.

In 2011, the biography of Adam Makowicz, entitled Play the first piano by Marek Strasz - the artist's manager.

He has been awarded and distinguished many times, including: 2005 - he was awarded the Commander's Cross of the Order of Polonia Restituta; 2008 - on the occasion of the 400-year jubilee of the Polish community in America, the jazzman was honored with including him among the most distinguished Poles in the history of the United States of America; 2009 - he received the Gold Medal for Merit to Culture - Gloria Artis.

He has recorded several albums of jazz, popular and classical music, is the author or co-author of discography, including: "Zbigniew Namysłowski Quartet" (1966); "Novi Singers" (1968); "New Faces in Polish Jazz" (1969); "Jazz Jamboree '69" (1969); "Michał Urbaniak's Group" (1971); "Newborn Light" (1972); "Michal Urbaniak Fusion" (1975); Unit (1975); Live Embers (1975); "Remembering Duke's World" (1977); Winter Flowers (1977); "Adam" (1978); "From My Windows" (1980); Classic Jazz Duets (1981); Naughty Baby (1987); "The Solo Album: Adam in Stockholm" (1987); "Name is Makowicz" (1988); "Solo" (1988); "Naughty Baby: Honoring George Gershwin, Live at the Mayback Recital Hall Series" (1993); "Makowicz Plays Gershwin" (1993); "Plays Irving Berlin" (1993); "Music of Jerome Kern" (1993); "A Handful of Stars '81" (1997); "Tribute To Art Tatum" (1997); "Gershwin / Makowicz" (1998); "Adam Makowicz Plays Duke Ellington" (2000); "Reflections on Chopin" (2000); "Songs for Manhattan" (2003); "Makowicz vs. Mozdzer at Carnegie Hall "(2004);" From My Field "(2006);" Indigo Bliss "(2008);" Makowicz & Orkiestra Filharmonii Częstochowskiej "(2008); ); '' Makowicz plays Kobylinski '' (2014).

In 2000, Adam Makowicz moved to Toronto, Canada for a few years, now he is back in New York, continuing his career as a concert pianist and artist recording albums. He is one of the few Polish jazz artists who managed to make a global career.


“..I have less and less patience with young jazz musicians. They mostly play school games, learned through exercises. I am interested in a beautifully played swing melody, not in the technique itself. Added to this should be the dynamics of the piece, not overwhelming with sounds, respect for silence. Just like in the conversation. It cannot be based on one level, because then it becomes a speech. Dynamics is the basis of all music, Miles Davis knew it well and Hancock knows it well… ”- Adam Makowicz.



Ostatnie posty

Zobacz wszystkie
bottom of page