„… przede wszystkim czekam, aż aktor zaskoczy mnie w sposób prawdziwy, bo nie przyjmuję żadnego fałszu na scenie…” – Jerzy Gruza.
Jerzy Gruza, ps. „Paweł Binke” (ur. 4 kwietnia 1932 w Warszawie, zm. 16 lutego 2020 w Pruszkowie w domu seniora, msza pogrzebowa odbyła się w Kościele Środowisk Twórczych w Warszawie przy Placu Teatralnym w Warszawie. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie – reżyser i scenarzysta, okazjonalnie aktor filmowy. Twórca wielu programów i widowisk telewizyjnych.
Absolwent Wydziału Reżyserii PWSF w Łodzi (1956). Na początku swojej kariery współpracował w TVP z Bogumiłem Kobielą i Jackiem Fedorowiczem (programy Poznajmy się, Małżeństwo doskonałe, Kariera, Runda). Wyreżyserował wiele przedstawień Teatru Telewizji, m.in. „Grona gniewu” Johna Steinbecka (1957), „Szkołę wdów” Jeana Cocteau, monodram „Sammy” ze Zbigniewem Cybulskim (1962), „Mieszczanin szlachcicem” Moliera (w 1969 ostatnią rolę zagrał tu Bogumił Kobiela).
Był reżyserem popularnych seriali: Wojna domowa (1965–1966), Czterdziestolatek(1974–1977), Pierścień i róża (1986), Czterdziestolatek. 20 lat później (1993), oraz filmów fabularnych: Dzięcioł (1970), Przeprowadzka (1972), Motylem jestem, czyli romans 40-latka (1976).
W 1983 został dyrektorem Teatru Muzycznego w Gdyni. Wyreżyserował na tej scenie wielkie musicalowe przeboje: Skrzypka na dachu (premiera w 1984), Jesus Christ Superstar (1987), Les Misérables (1989), Człowieka z La Manchy (1991), Żołnierza królowej Madagaskaru (1991). Jest autorem książek: 40 lat minęło jak jeden dzień(1998), Człowiek z wieszakiem życie zawodowe i towarzyskie (2003). Był jurorem w programie Zostań Gwiazdą Filmową.
22 lipca 1964 z okazji 20-lecia Polski Ludowej otrzymał zespołową nagrodę państwową I stopnia za twórczość artystyczną w Teatrze Telewizji. Był również laureatem nagrody Super Wiktor, przyznanej w 1993 za twórczość telewizyjną. Podczas gali 42. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni (2017) otrzymał „Platynowe Lwy” za całokształt twórczości.
Był trzykrotnie żonaty. Pierwszą żoną była Jadwiga, z którą miał syna. Drugą żoną była anglistka Natalia. Trzecią żoną była Grażyna Lisiewska, znana z roli laborantki Marioli w serialu Czterdziestolatek. Mieli syna Pawła Gruzę, prawnika.
Był współtwórcą - razem z Jackiem Fedorowiczem i Bogumiłem Kobielą - rozrywkowych programów telewizyjnych "Poznajmy się" i "Małżeństwo doskonałe", emitowanych w latach 1967-69. W 1965 r. Gruza rozpoczął realizację serialu telewizyjnego "Wojna domowa", w którym pamiętne role wykreowali Alina Janowska, Irena Kwiatkowska, Kazimierz Rudzki, Andrzej Szczepkowski, Krzysztof Musiał (syn Tadeusza Janczara) oraz - w epizodach - Jarema Stępowski (jako zbieracz suchego chleba dla konia).
“…Reality show pozwala ludziom, którzy nie mają nic do roboty, patrzeć na ludzi, którzy robią cokolwiek…” – Jerzy Gruza.
Realizacja "Czterdziestolatka" rozpoczęła się w 1974 r. Scenariusz napisali wspólnie Gruza i Toeplitz - opowieść o przygodach poczciwego inżyniera Karwowskiego, jego sympatycznej żony Madzi, a także m.in. słynnej "kobiety pracującej" (Irenę Kwiatkowską), stała się kultowym serialem. Swoistym zwieńczeniem jego popularności jest dziś stołeczne Rondo Czterdziestolatka usytuowane w bezpośrednim sąsiedztwie Dworca Centralnego. „…Staraliśmy się, wraz z Krzysztofem Toeplitzem, nasycić scenariusz masą charakterystycznych epizodów, konkretów i szczegółów wziętych z tzw. życia…” - powiedział Gruza.
Znaliśmy się od niepamiętnych czasów. Niejednokrotnie spotykaliśmy się w kawiarni na pl. Konstytucji w Warszawie. Rozmawialiśmy o jego planach filmowych, aż szkoda, że nie udało się ich zrealizować, miał fantastyczny pomysł na serial, może ktoś to zrealizuje?
Kiedy przez kilka lat robiłem spotkania „ARTYŚCI w ŁAZIENKACH” w których przewinęła się setka wybitnych postaci – 18 czerwca 2015 r. zaprosiłem Jerzego Gruzę. Normalnie spotkania odbywały się w Pałacu Myślewieckim, tym razem spotkanie był w Białym Domku w Łazienkach Królewskich w Warszawie. Poprosiłem go, aby przyszedł wcześniej, gdyż chce nagrać z nim rozmowę. Na co odpowiedział – i tak bym przyszedł wcześniej, bo trzeba ustalić jak będzie wyglądało spotkanie? Nie bardzo wiedziałem, o co mu chodzi, gdyż spotaliśmy się kilka dni wcześniej i opowiedziałem mu jak wyglądają spotkania z publicznością w Łazienkach Królewskich.
Pamiętam jak dziś, Jerzy przyszedł z przyjaciółką, aktorką Tatianą Sosna-Sarno, poprosił mnie na bok. Usiedliśmy przy małym stoliku. Z kieszeni marynarki wyjął, złożoną na cztery kartkę, rozprostował ja i podał mi mówiąc – tu jest scenariusz dzisiejszego wieczoru, są zaznaczone miejsca, gdzie ja coś powiem. Zaraz, zaraz… powiedziałem z uśmiechem, tu jestem ja reżyserem. Tak – potwierdził Gruza – ale zrobimy tak jak jest na tej kartce. Tak też było. I było fantastycznie.
Scenarzysta i reżyser seriali m.in.: 1965–1966: Wojna domowa; 1974–1977: 40-latek; 1986: Pierścień i róża; 1993: 40-latek. 20 lat później; 1998: Gosia i Małgosia; 1999, 2003: Tygrysy Europy.
Scenarzysta i reżyser filmów m.in.:1968: Mistrz tańca; 1970: Na samym dnie (scenariusz); 1970: Dzięcioł; 1972: Przeprowadzka (premiera 1982); 1973: Przyjęcie na dziesięć osób plus trzy; 1976: Motylem jestem, czyli romans 40-latka; 1980: Alicja (premiera 1982); 1982: Noc poślubna w biały dzień; 1986: Pierścień i róża; 2001: Gulczas, a jak myślisz...; 2002: Yyyreek!!! Kosmiczna nominacja; 2019: Dariusz.
Reżyser Teatru Telewizji m.in.: 1962: Sammy; 1964: Pomyłka, proszę się wyłączyć; 1969: Nasze miasto; 1969: Mieszczanin szlachcicem; 1971: Wizyta starszej pani; 1973: Kariera Arturo Ui; 1974: Romeo i Julia; 1977: Rewizor; 1979: Eryk XIV; 1995: Słomkowy kapelusz.
Obsada aktorska m.in.: 1954: Pokolenie – żandarm ścigający Jasia na klatce schodowej; 1970: Dzięcioł – Stacho, reżyser programu „W co się bawić”; 1977: Czterdziestolatek – pasażer na dworcu (odc. 20); 1993: Czterdziestolatek. 20 lat później – mężczyzna przy słupie ogłoszeniowym (odc. 12), Waligórski (odc. 15); 1998: Gosia i Małgosia – 2 role: Ernest Biel-Bielecki; nieboszczka Rozwadowska; 1999–2003: Tygrysy Europy – 2 role: Alfred Chodźko i jego brat bliźniak Stanisław; 2001: Gulczas, a jak myślisz... – mężczyzna z balkonu; 2002: Yyyreek!!! Kosmiczna nominacja – Rafał Psiabok-Porzeczkowski, partner Stasia; 2019: Dariusz – Starszy
Odznaczony m.in.: Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie, 2020), Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (26 lutego 2008).
"…Właściwie to lubię tylko jeden program, trafiłem na niego przypadkiem. Nazywa się „Gogglebox”. Przed telewizorem i polega na tym, że obserwujemy, jak różni ludzie – jakiś mięśniak, dwóch gejów, kobieta z synem – oglądają telewizję i komentują to, co widzą. Zapewniam pana, że z jednego odcinka tego programu dowie się pan o współczesnej Polsce więcej niż ze stu artykułów w gazecie…” – Jerzy Gruza.
PORTRAIT with HISTORY
"... first of all, I am waiting for the actor to surprise me in a real way, because I do not accept any falsehood on the stage ..." - Jerzy Gruza.
Jerzy Gruza, ps. "Paweł Binke" (born April 4, 1932 in Warsaw, died February 16, 2020 in Pruszków in a retirement home, funeral mass was held at the Creative Communities Church in Warsaw at Teatralny Square in Warsaw. He was buried at the Powązki Military Cemetery in Warsaw - director and screenwriter, occasional film actor, creator of many television programs and shows.
A graduate of the Directing Department of the PWSF in Łódź (1956). At the beginning of his career, he collaborated on TVP with Bogumił Kobyla and Jacek Fedorowicz (programs Let's get to know each other, Perfect marriage, Career, Runda). He has directed many Television Theater productions, incl. "The Grapes of Wrath" by John Steinbeck (1957), "The School of Widows" by Jean Cocteau, the monodrama "Sammy" with Zbigniew Cybulski (1962), "The Townsman of a Nobleman" by Molière (Bogumił Kobiela played the last role in 1969).
He was the director of popular series: Wojna domowa (1965–1966), Czterdzielek (1974–1977), The Ring and the Rose (1986), and The Fourty-Years. 20 years later (1993), and feature films: Woodpecker (1970), Moving (1972), I am a butterfly, or a 40-year-old's romance (1976).
In 1983 he became the director of the Musical Theater in Gdynia. He directed great musical hits on this stage: Fiddler on the Roof (premiere in 1984), Jesus Christ Superstar (1987), Les Misérables (1989), Man from La Mancha (1991), and Queen's Soldier of Madagascar (1991). He is the author of the books: 40 Years Has Passed As One Day (1998), Man with a Hanger, Professional and Social Life (2003). He was a juror in the Become a Movie Star program.
On July 22, 1964, on the occasion of the 20th anniversary of the People's Republic of Poland, he was awarded the 1st class state team award for artistic work at the Television Theater. He was also a laureate of the Super Wiktor award, awarded in 1993 for his television work. During the gala of the 42nd Polish Film Festival in Gdynia (2017), he received the "Platinum Lions" for lifetime achievement.
He has been married three times. The first wife was Jadwiga, with whom he had a son. The second wife was an English teacher, Natalia. The third wife was Grażyna Lisiewska, known for her role as Mariola's laboratory technician in the TV series Czter 30 -olatek. They had a son, Paweł Gruza, a lawyer.
He was a co-creator - together with Jacek Fedorowicz and Bogumił Kobiel - of the entertainment television programs "Let's get to know each other" and "Perfect marriage", broadcast in the years 1967-69. In 1965, Gruza started the production of the television series "Wojna domowa", in which the memorable roles were created by Alina Janowska, Irena Kwiatkowska, Kazimierz Rudzki, Andrzej Szczepkowski, Krzysztof Musiał (son of Tadeusz Janczar) and - in episodes - Jarema Stępowski (as a collector of dry bread for a horse).
"... Reality show allows people who have nothing to do to see people who do anything ..." - Jerzy Gruza.
The production of "Czterdziestolatek" began in 1974. The script was written jointly by Gruza and Toeplitz - a story about the adventures of the good engineer Karwowski, his nice wife Madzia, and, among others, the famous "working woman" (Irena Kwiatkowska), has become a cult series. A peculiar culmination of its popularity today is the capital's Rondo Czter 30olatka, located in the immediate vicinity of the Central Railway Station. "... We tried, together with Krzysztof Toeplitz, to saturate the script with a mass of characteristic episodes, details and details taken from the so-called life… ” – said Gruza.
We've known each other since time immemorial. We met many times in the cafe on pl. Constitution in Warsaw. We talked about his film plans, it is a pity that they could not be realized, he had a fantastic idea for the series, maybe someone will make it?
When for several years I was doing meetings "ARTISTS in ŁAZIENKI" in which there were a hundred outstanding people - on June 18, 2015, I invited Jerzy Gruza. The meetings were normally held at the Myślewiecki Palace, this time at the White House in the Royal Łazienki Park in Warsaw. I asked him to come earlier as he wants to record an interview with him. To which he replied - I would come earlier anyway, because it is necessary to determine what the meeting will look like? I didn't know what he meant, as we had met a few days earlier and I told him what the meetings with the audience in Łazienki Królewskie are like. I remember today, Jerzy came with his friend, actress Tatiana Sosna-Sarno, asked me aside. We sat down at a small table. From his jacket pocket he took a folded sheet of paper, unfolded it and handed it to me saying - here is the script for tonight, there are marked places where I will say something. Wait a minute ... I said with a smile, here I am the director. Yes - confirmed Gruza - but we will do as it is on this sheet. It was like that. And it was fantastic.
Screenwriter and director of serials, including: 1965–1966: Wojna domowa; 1974–1977: 40-year-old; 1986: The Ring and the Rose; 1993: 40-year-old. 20 years later; 1998: Gosia and Małgosia; 1999, 2003: Tigers of Europe.
Screenwriter and director of films, including: 1968: Master of Dance; 1970: On the very bottom (script); 1970: Woodpecker; 1972: Moving (premiere 1982); 1973: Party for ten plus three; 1976: I Am a Butterfly, or a 40-year-old's romance; 1980: Alice (premiered 1982); 1982: Wedding night in broad daylight; 1986: The Ring and the Rose; 2001: Gulczas, and how do you think ...; 2002: Yyyreek!!! Space nomination; 2019: Dariusz.
Director of the Television Theater, including: 1962: Sammy; 1964: Mistake, please switch off; 1969: Our Town; 1969: A townsperson a nobleman; 1971: Visit of an old lady; 1973: The career of Arturo Ui; 1974: Romeo and Juliet; 1977: The Inspector; 1979: Eric XIV; 1995: The Straw Hat.
Acting cast, among others: 1954: A Generation - a gendarme chasing Hansel in the stairwell; 1970: Dzięcioł - Stacho, director of the program "What to play"; 1977: The forty-year-old - a passenger at the train station (episode 20); 1993: Forty-year-old. 20 years later - a man at the advertising pole (episode 12), Waligórski (episode 15); 1998: Gosia and Małgosia - 2 roles: Ernest Biel-Bielecki; late Rozwadowska; 1999–2003: Tigers of Europe - 2 roles: Alfred Chodźko and his twin brother Stanisław; 2001: Gulczas, and how do you think ... - the man from the balcony; 2002: Yyyreek !!! Space nomination - Rafał Psiabok-Porzeczkowski, partner of Staś; 2019: Dariusz - the Elder
He was awarded, among others: the Commander's Cross of the Order of Polonia Restituta (posthumously, 2020), the Gold Medal "For Merit to Culture Gloria Artis" (February 26, 2008).
"... Actually, I only like one program, I came across it by accident. It's called" Gogglebox ". In front of the TV, we watch how different people - some muscle, two gays, a woman with a son - watch TV and comment on it, what they see. I assure you that from one episode of this program you will learn more about contemporary Poland than from a hundred articles in a newspaper ... ”- Jerzy Gruza.
コメント