„…Żyjąc w świecie pełnym pęknięć, poeta winien scalać. Jest to jego moralną i ideową powinnością...“ – Ryszard Krynicki. “…noszę w sobie wiersze, czy też raczej chodzę z wierszami. Jakieś frazy tkwią we mnie w postaci zalążkowej, rozwijają się, długo żyją własnym życiem, aż wreszcie zmuszają mnie do ich zapisania. Co nie zawsze znaczy, że powstaną z nich wiersze, bo często się zdarza, że pozostają one w postaci zalążkowej albo że w trakcie pisania akurat one zostają skreślone i powstają zupełnie inne, niż się na to zanosiło. Niemniej w tym, co dotąd napisałem, jest kilka wierszy, które powstały nagle, w nagłym olśnieniu umysłu – to do nich jestem najbardziej przywiązany…” – Ryszard Krynicki.
Ryszard Krynicki (ur. 28 czerwca 1943 w St.Valentin, Austria) – polski poeta, tłumacz, wydawca.
Studiował filologię polską na Uniwersytecie im.Adama Mickiewicz w Poznaniu. Przez wiele lat mieszkał w Poznaniu, obecnie w Krakowie.
Debiutował w 1964 w poznańskim klubie „Od Nowa”, gdy po raz pierwszy publicznie wygłosił swój utwór. Pierwszy jego wiersz drukiem, pt. „Wczasowstąpienie”, ukazał się dwa lata później w czasopiśmie „Pomorze”. W 1968 opublikował arkusz „Pęd pogoni, pęd ucieczki”, zamieszczony w wydanym rok później pierwszym oficjalnym tomiku „Akt urodzenia”. Publikował również w emigracyjnym tygodniku „Wiadomości”.
We wczesnych latach 70. pracował w redakcji dwutygodnika "Student", pisma wokół którego formowała się generacja Nowej Fali lub tzw. Pokolenia 68, czyli twórców debiutujących w drugiej połowie lat 60., dla których pokoleniowym przeżyciem stały się polityczne wydarzenia Marca'68 oraz Grudnia'70.
W latach 70. oraz 80. związany z opozycją, był sygnatariuszem „Listu 59”, stanowiącego protest przeciwko zmianom w Konstytucji PRL. W konsekwencji od 1976 do 1980 był objęty zakazem druku. Członek opozycji, związany z działalnością podziemną. Był współpracownikiem Komitetu Obrony Robotników, od 1977 do 1981 publikował w „Zapisie”. W 1980 uczestniczył w głodówce w kościele św. Krzysztofa w Podkowie Leśnej, zorganizowanej na znak solidarności z więzionymi wówczas Dariuszem Kobzdejem i Mirosławem Chojeckim. Był autorem tekstów w opozycyjnych czasopismach – „Solidarności Wielkopolski”, „Obserwatorze Wielkopolskim” i „Bez Debitu”. Publikował też w „Zeszytach Literackich”.
W 1988 współtworzył w Poznaniu, „wydawnictwo a5”, specjalizujące się w wydawaniu książek poetyckich w tym Wisławy Szymborskiej, a potem przeniósł do Krakowa i prowadził je wraz z żoną Krystyną Krynicką.
Właśnie w domu połączonym z Wydawnictwem a5 w Krakowie na ul. Stawarza, odwiedziłem Krystynę i Ryszarda Krynickich 26 września 2001 r. Chciałem zrobić zdjęcia w naturalnym wnętrzu, wśród ulubionych książek, przedmiotów, mebli… Ale właściwie nigdy nie wiadomo, co będzie się działo i to jest ciekawe, nie ma rutyny. O zaplanowaniu wszystkiego, właściwie nigdy nie ma mowy. Staram się reagować na sytuację, która się dzieje. Zaczeliśmy rozmawiać o Wisławie Szymborskiej, którą wydawali, a którą ja fotografowałem u niej w domu w Krakowie. Rozglądam się dookoła, pełno książek aż do sufitu, podobnie jak u Lema czy Kapuścińskiego. Zaczynam fotografować, aż tu nagle pojawia się główny bohater – kot, który wchodzi na Krynickiego, jak umówiony, zobaczcie zresztą sami, opisywać to nie ma sensu. Dziś jak patrzę, to można by pomyśleć, że to zaplanowane i ustawione. Nic z tych rzeczy, wszystko powstało nagle i spontanicznie. Co ciekawe, kot w najmniejszym stopniu, nie zwracał na mnie uwagi, co widać na zdjęciach, zachowywał się jak hollywoodski aktor.
Ryszard Krynicki – Koty
Koty udały się Panu Bogu – mawia czasem Wisława Szymborska. Niekiedy dodaje: Tylko. Niekiedy: Najbardziej.
Z Wydawnictwem a5 współpracowałem przy okładce Julii Hartwig na której znalazło się moje zdjęcie, mam masę okładek na całym świecie, ale tę uważam za jedną z najlepszych, ze względu na niezwykłą prostotę i elegancję. Nic dodać nic ująć.
Krynicki jest autorem przekładów z języka niemieckiego m.in. Brechta, Gotfrieda Benna, Paula Celana, Reinera Kunze. Co ciekawe jest autorem słów piosenki „Świat w obłokach”, którą wykonywali Marek Grechuta i Grzegorz Turnau.
W 2015 został członkiem krajowym czynnym Polskiej Akademii Umiejętności. Do sierpnia 2020 należał do Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.
Twórczość m.in. „Pęd pogoni, pęd ucieczki” (1968), „Akt urodzenia” (1969), „Drugi projekt organizmu zbiorowego” (1973), „Organizm zbiorowy” (1975), „Nasze życie rośnie” (1978), „Niewiele więcej. Wiersze z notatnika 78–79” (1981), „Jeżeli w jakimś kraju” (1982), „Ocalanie z nicości” (1983), „Wiersze, głosy” (1985), „Niepodlegli nicości” (1988), „Magnetyczny punkt” (1996), „Nie szkodzi” (2002), „Kamień, szron” (2004), „Wiersze wybrane” (2009), „Przekreślony początek” (2013), „Haiku. Haiku mistrzów” (2014). Odznaczany i wyróżniany m.in.: Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2005), Nagroda Fundacji im. Kościelskich i Nagroda Polskiego PEN Clubu, Nagroda Poetycką „Kamień” (2008), Nagroda im. Jana Parandowskiego (2014), Międzynarodowa Nagroda Literacka im. Zbigniewa Herberta (2015), otrzymał honorowe obywatelstwo Poznania (2018).
„…Krynicki uczynił z mowy polskiej instrument o niebywałej giętkości, nawet jak na znakomite przecież osiągnięcia wielu polskich poetów. Chyba nie było po wojnie drugiego liryka, który by tak uruchomił język i gramatykę…” – Tadeusz Nyczek.
PORTRET with HISTORY Ryszard Krynicki
“… Living in a world full of cracks, the poet should unite. It is his moral and ideological duty ... ”- Ryszard Krynicki.
“… I carry poems within me, or rather walk with poems. Some phrases are stuck in me in the seed form, they develop, they live their own lives for a long time, and finally force me to write them down. Which does not always mean that poems will be created from them, because it often happens that they remain in seed form or that they are deleted while writing and are completely different than expected.
Nevertheless, in what I have written so far, there are a few poems that arose suddenly, in a sudden illumination of the mind - they are the one I am most attached to ... ”- Ryszard Krynicki.
Ryszard Krynicki (born June 28, 1943 in St. Valentin, Austria) - Polish poet, translator, publisher.
He studied Polish philology at the Adam Mickiewicz University in Poznań. For many years he lived in Poznań, currently in Kraków.
He made his debut in 1964 at the "Od Nowa" club in Poznań, when he gave his piece public for the first time. His first poem in print, entitled "Wczasowescienie" was published two years later in the "Pomorze" magazine. In 1968, he published the sheet "Pęd pogoni, pęd świata", included in the first official volume "Birth certificate" published a year later. He also published in the émigré weekly "Wiadomości".
In the early 1970s, he worked in the editorial office of the biweekly "Student", a periodical around which the New Wave generation or the so-called Generation 68, that is artists debuting in the second half of the 1960s, for whom the political events of March'68 and December'70 became a generational experience.
In the 1970s and 1980s he was associated with the opposition, he was a signatory to "Letter 59", which was a protest against the changes to the Constitution of the People's Republic of Poland. Consequently, from 1976 to 1980 it was banned from printing. Member of the opposition, associated with underground activities. He was an associate of the Workers' Defense Committee, and from 1977 to 1981 he published in the "Record". In 1980 he participated in a hunger strike in the church of St. Krzysztof in Podkowa Leśna, organized as a sign of solidarity with the then imprisoned Dariusz Kobzdej and Mirosław Chojecki. He was the author of texts in opposition magazines - "Solidarności Wielkopolski", "Obserwator Wielkopolski" and "Bez Debitu". He also published in "Zeszyty Literackie".
In 1988, he co-founded the "a5 publishing house" in Poznań, specializing in the publishing of poetry books, including by Wisława Szymborska, and then moved to Krakow and ran them with his wife Krystyna Krynicka. Just in the house connected with the a5 Publishing House in Krakow, ul. Stawarz, I visited Krystyna and Ryszard Krynicki on September 26, 2001. I wanted to take photos in a natural interior, among my favorite books, objects, furniture ... But you never really know what will happen and it is interesting, there is no routine. You can never really plan everything. I try to react to the situation that is happening. We started talking about Wisława Szymborska, whom they published, and whom I photographed at her house in Krakow. I look around, full of books up to the ceiling, just like in Lem's or Kapuściński's books. I start to photograph, and then suddenly the main character appears - a cat that enters Krynicki, as arranged, see for yourself, it does not make sense to describe it. Today, when I look at it, you might think it's planned and set. None of these things, it all came about suddenly and spontaneously. Interestingly, the cat did not pay any attention to me, as you can see in the pictures, it acted like a Hollywood actor.
Ryszard Krynicki - Cats
Cats went to God -
Wisława Szymborska sometimes says.
Sometimes he adds: Only.
Sometimes: The most.
I cooperated with the a5 publishing house on the cover of Julia Hartwig, which includes my photo, I have a lot of covers all over the world, but I consider this one of the best because of its extraordinary simplicity and elegance. Nothing more nothing less.
Krynicki is the author of translations from German, incl. Brecht, Gotfried Benn, Paul Celan, Reiner Kunze. Interestingly, he is the author of the words for the song "Świat w obłokach" performed by Marek Grechuta and Grzegorz Turnau.
In 2015 he became an active national member of the Polish Academy of Learning. Until August 2020, he belonged to the Polish Writers Association.
The works of, among others "Chase rush, flight rush" (1968), "Birth certificate" (1969), "The second project of a collective organism" (1973), "A collective organism" (1975), "Our life grows" (1978), "Little more. Poems from the notebook 78–79 "(1981)," If in a country "(1982)," Salvation from nothingness "(1983)," Wiersze, voices "(1985)," Niepodlegli nicości "(1988)," Magnetic point "(1996)," It doesn't hurt "(2002)," Stone, frost "(2004)," Selected Poems "(2009)," Crossed-out Beginning "(2013)," Haiku. Haiku champions ”(2014).
Honored and distinguished, among others: Silver Medal for Merit to Culture - Gloria Artis (2005), Prize of the Kościelski and the Prize of the Polish PEN Club, the "Stone" Poetry Prize (2008), the Jan Parandowski (2014), the International Literary Award Zbigniew Herbert (2015), received honorary citizenship of Poznań (2018).
“... Krynicki made Polish speech an instrument of extraordinary flexibility, even considering the excellent achievements of many Polish poets. Probably there was no other poem after the war that would activate the language and grammar in such a way… ”- Tadeusz Nyczek.
