top of page
Szukaj
  • Zdjęcie autoraCzesław Czapliński

PORTRET z HISTORIĄ Muhammad Ali

Zaktualizowano: 18 lut 2023


„Przeżywaj każdy dzień tak, jakby miał być twoim ostatnim, bo pewnego razu będziesz mieć rację” – używałem tego stwierdzenia, nie wiedząc, że przypisywane jest Muhammadowi Ali.


Muhammad Ali (ur. jako Cassius Marcellus Clay Jr, 17 stycznia 1942 w Louisville, zm. 3 czerwca 2016 w Phoenix) –bokser. Mistrz świata w wadze ciężkiej (1964-1967) mistrzem świata wagi ciężkiej został wygrywając z Sonnym Listonem.

Zdobył złoty medal podczas XVII Letnich Igrzysk Olimpijskich w Rzymie (w finale pokonał Zbigniewa Pietrzykowskiego), później osiągnął wielką sławę jako bokser zawodowy. Jako pierwszy pięściarz w historii trzykrotnie zdobył tytuł mistrza świata wszechwag i skutecznie bronił go dziewiętnaście razy. Stoczył 61 walk, wygrał 56 pojedynków (z czego 37 przez nokaut). Poniósł 5 porażek. Pokonał 21 zawodników o tytuł mistrza świata wagi ciężkiej. Uważany za jednego z najlepszych pięściarzy, a także najważniejszych sportowców XX w.

Przeszedł na islam i znany był ze swych poglądów antywojennych, które wielokrotnie demonstrował w kontekście amerykańskiej interwencji w Wietnamie.

Cassius Marcellus Clay Jr. wychował się w rodzinie malarza billboardów, Cassiusa Claya Seniora, wraz z młodszym bratem, Rudolphem. Pierwszy kontakt z boksem Ali zawdzięcza policjantowi z Louisville Joe E. Martinowi, który skierował do salki bokserskiej 12-letniego, schodzącego na złą drogę, Cassiusa. Clay rozpoczął treningi z miejscowym trenerem, Fredem Stonerem. Pod kierownictwem Stonera Cassius Clay zdobył sześć tytułów Złotych Rękawic Kentucky, dwa tytuły Złotych Rękawic na szczeblu krajowym, tytuł mistrza krajowego, a w końcu, w wieku 18 lat, złoty medal w kategorii półciężkiej na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1960 w Rzymie. Bilans amatorskich walk to 100 zwycięstw i 5 porażek.

Zaraz po zdobyciu mistrzostwa olimpijskiego Clay przeszedł na zawodowstwo. Pierwszą profesjonalną walkę stoczył 29 października 1960 z Tunneyem Hunsakerem, wygrywając na punkty. W latach 1960–1963 stoczył w sumie 19 walk, wygrywając wszystkie, w tym 15 przed czasem. Poznał w tym czasie swego późniejszego trenera, Angelo Dundeego.

Zdobył pierwszy tytuł mistrza świata w 1964, w wieku 22 lat, pokonując ówczesnego mistrza, Sonny’ego Listona. Mimo iż faworytem był Liston (Cassiusa Claya uważano głównie za mocnego w słowach), poddał się już w siódmej rundzie. Po zakończeniu walki Cassius Clay biegał po ringu, krzycząc do mikrofonów „I shook up the world” (pol. Wstrząsnąłem światem) oraz „I am the greatest” (pol. Jestem największy). Zdjęcia z walki obiegły cały świat. Naród Islamu, 1964

Po walce przystąpił oficjalnie do Nation of Islam, radykalnej organizacji czarnoskórych Amerykanów, wyznających islam, prowadzonych przez Malcolma X oraz Ellijaha Muhammada. Zrezygnował z nazwiska Cassius Clay – początkowo nazwał się Cassius X. Po tym, jak Ellijah Muhammad przezwał go „Ali”, przyjął nazwisko Muhammad Ali.

W rewanżu, rozegranym w maju 1965, Liston ponownie przegrał z Alim, tym razem znokautowany już w połowie pierwszej rundy. Szybki cios, który powalił Listona, pozostał niezauważony, nie tylko przez Listona, ale również przez sędziego i publiczność, dając podstawy podejrzeniom o manipulację. Choć w powtórkach telewizyjnych widać cios Alego, nokaut ten pozostaje kontrowersyjny do dziś.

Przez następne dwa lata Ali z powodzeniem bronił tytułu w walkach, m.in. z Floydem Pattersonem, niemieckim mistrzem Europy Karlem Mildenbergerem, George’em Chuvalo, Henrym Cooperem, Brianem Londonem, Clevelandem Williamsem, Erniem Terrellem i Zorą Folleyem.

Ali był nadzwyczajnie szybki, prowokował swoich przeciwników opuszczając ręce podczas walki oraz przez specyficzny taniec na ringu. Kombinacją nóg zwaną „Ali Shuffle” (pol. Przekładanka Alego) zadziwiał nie tylko publiczność, ale i samych przeciwników, którym rzadko dawał się zapędzić do narożnika.

Po odmowie odbycia służby wojskowej 28 kwietnia 1967 (okres wojny wietnamskiej), komisje bokserskie pozbawiły go tytułu i licencji bokserskiej. 20 czerwca 1967 został osądzony przez ławę przysięgłych w Houston, federalny sędzia okręgowy Joe E. Ingraham skazał Claya na pięć lat więzienia i grzywnę w wysokości 10 000 dolarów, pozostając na wolności dzięki wpłaceniu kaucji (zabrano mu paszport). Muhammad i jego prawnicy przez kolejne cztery lata odwoływali się od wyroku.

Nie mogąc walczyć na ringu, ani opuszczać terytorium USA, zarabiał na życie jako propagator islamu, brał udział w reklamach, przedstawieniach telewizyjnych oraz teatralnych (wystąpił w musicalu Broadway jako Buck White). Jako bokser mógł stoczyć jedynie zainscenizowaną dla kamer walkę przeciwko wielkiemu poprzednikowi, byłemu mistrzowi świata w latach 1952–1956, Rocky’emu Marciano.

W czasie, gdy wojna w Wietnamie stawała się coraz bardziej niepopularna, Ali wygłaszał przemówienia na kampusach uniwersyteckich, stając się bohaterem antywojennym i walczących o prawa obywatelskie.

W 1970 ponownie uzyskał licencję bokserską w stanie Georgia (jedynym stanem nie podlegającym pod komisję bokserską).

28 czerwca 1971 Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych jednogłośną decyzją unieważnił wyrok skazujący Alego na karę pozbawienia wolności.

26 października 1970 w Atlancie Muhammad Ali powrócił na ring, wygrywając z Jerrym Quarrym w 3. rundzie przez TKO. W tym samym roku walczył jeszcze z Oscarem Bonaveną, pokonując go przez KO w 15 rundzie.

8 marca 1971 Ali spotkał się z Joe Frazierem legitymującym się bilansem 26–0. Walka w Madison Square Garden pomiędzy dwoma niepokonanymi bokserami została nazwana „Pojedynkiem stulecia” i do dziś pozostaje w annałach zawodowego boksu. W finałowej 15 rundzie zwycięstwo odniósł Frazier dzięki przewadze punktowej (jednogłośna decyzja), tym samym przerywając passę 31 kolejnych zwycięstw Alego.

Po następnych 10 wygranych w latach 1971–1973, w tym sześciu przed czasem (w pokonanym polu pozostawił m.in. George’a Chuvalo i Floyda Pattersona), Ali spotkał się 31 marca 1973 z Kenem Nortonem. Norton w tym pojedynku doprowadził do drugiej porażki Alego, łamiąc mu szczękę.

Pół roku później Ali zrewanżował się Nortonowi, pokonując go na punkty. Po zwycięstwie w rewanżu nad kolejnym pretendentem, Joe Frazierem, w styczniu 1974, mógł zmierzyć się już z aktualnym mistrzem świata wszechwag, George’em Foremanem i walczyć o odzyskanie tytułu. Walka, zorganizowana przez Dona Kinga w stolicy Zairu, Kinszasie, została nazwana „The Rumble in the Jungle” (pol. Bijatyka w dżungli). Ali przyjął w tym spotkaniu niezwykłą taktykę. Wiedząc o tym, że Foreman zwykle wygrywał przez nokaut w pierwszych rundach, przez siedem pierwszych odsłon pozostawał w defensywie. Opierał się o liny i przyjmował wszystkie ciosy Foremana na gardę, odpowiadając z rzadka ciosami prostymi. W ósmej rundzie Foreman był już krańcowo zmęczony, wtedy zupełnie nieoczekiwanie Ali błyskawicznie zaatakował, bezdyskusyjnie nokautując mistrza.

Po walce obaj zawodnicy zaprzyjaźnili się. Film dokumentalny When We Were Kings (pol. Gdy byliśmy królami) autorstwa Leona Gasta, zdobył w 1996 Oscara w kategorii Film Dokumentalny. Podczas wręczenia nagrody na scenie pojawili się obaj dawni adwersarze, przy czym Foreman pomógł wchodzić po schodach cierpiącemu na chorobę Parkinsona Alemu, ilustrując przyjaźń między sportowcami.

Norman Mailer, który był wśród dziennikarzy obsługujących spotkanie, napisał w 1975 książkę pt. The Fight (pol. Walka). Grupa Jethro Tull nagrała w 1974 piosenkę „Bungle in the Jungle”, podobnie jak Fugees (wraz z A Tribe Called Quest, Busta Rhymes i Johnem Forté) – „Rumble in the Jungle”.

W 2002 walka ta została uznana za 7. największe wydarzenie sportowe w rankingu Channel 4's „100 Greatest Sporting Moments”.

Rękawice i szlafrok Muhammada Ali noszone w tej walce znajdują się obecnie w National Museum of American History w Smithsonian Institution.

1 października 1975 Don King z wielkim rozmachem zorganizował następną walkę Alego, znów w egzotycznej scenerii, tym razem w Manili, a przeciwnikiem był Joe Frazier. Po morderczej 14-rundowej „Thrilla in Manila”, rozgrywanej w olbrzymim upale, Ali zwyciężył, gdyż Frazier nie mógł wznowić walki (miał tak zapuchnięte oczy, że nie widział i jego trener poddał walkę).

Po trzech walkach rozegranych w 1976 (w tym ostatniej zakończonej przed czasem z Richardem Dunnem), Ali wystąpił w pojedynku wrestlerskim z mistrzem tej sztuki Antonio Inokim. Po 15 rundach pojedynek zakończył się remisem, ale Ali odniósł poważne obrażenia nóg. Potem stoczył jeszcze 3 zwycięskie pojedynki, w tym ze starym przeciwnikiem Kenem Nortonem. W lutym 1978 stracił tytuł, przegrywając z mistrzem olimpijskim z Montrealu z 1976 Leonem Spinksem. Co prawda odzyskał tytuł pół roku później, rewanżując się Spinksowi, ale było to już ostatnie jego zwycięstwo. Ogłosił przejście na emeryturę 27 czerwca 1979, ale wrócił w 1980, chcąc odzyskać tytuł, walcząc z Larry Holmesem. Nie dotrwał do końca pojedynku, trener Dundee poddał go po 10 rundach. Także ostatnia walka Alego, 11 grudnia 1981 z Trevorem Berbickiem zakończyła się przegraną.

W 1984 zdiagnozowano u niego chorobę Parkinsona.

Gdy szedłem na pierwsze spotkanie z Muhammad Ali 22 października 1986 podczas tygodniowej celebry z okazji 100.lecia Statui Wolności, gdzie otrzymał Ellis Island Medals of Honor, brzmiały mi w uszach jego słowa „Trudno być skromnym, gdy jest się kimś tak wielkim jak ja.”

Wyobrażałem sobie, z przekazów telewizyjnych, że jest on gigantem o potężnych dłoniach jak bochny chleba, którymi jak uderza to ludzie fikają niemalże bez życia.

Gdy już ustawiałem się do zrobienia zdjęcia zauważyłem, że Ali ściskał w dłoniach chusteczkę, tak jakby chciał schować w niej ręce. Zobaczyłem niewielkie wręcz chłopięce dłonie. Po prostu Ali na żywo, wyglądał inaczej niż w moim wyobrażeniu o nim.

Na tej uroczystości wręczono Alemu Medal Wolności. Ostatnią dekadę Ali walczył dzielnie z chorobą Parkinsona, która go zżerała. To jest przykra choroba, nie tylko dla osoby chorej, ale także dla osób postronnych. Choroba krępuje nawet bardziej mnie, postronną osobę, nie bardzo wiadomo jak się zachowywać. Tak wtedy mi się stało.

Chorzy na Parkinsona ratują się w takiej sytuacji biorąc coś do ręki, ściskają to. Myślę, że wtedy Ali chciał po prostu w chustce ukryć drżenie rąk. Pamiętam podobną sytuacje u Stanisława Barańczaka w Bostonie.


Zmarł 3 czerwca 2016 w wyniku wstrząsu septycznego, po pięciodniowym pobycie w szpitalu w Arizonie, do którego trafił z infekcją układu oddechowego. Został pochowany na lokalnym cmentarzu 10 czerwca 2016.

Był czterokrotnie żonaty, miał dziewięcioro dzieci – siedem córek i dwóch synów.

Wielokrotnie odznaczany m.in. 2005 (styczeń) Prezydencki Medal Obywatelski (Stany Zjednoczone); Prezydencki Medal Obywatelski 2005 (listopad); Prezydencki Medal Wolności (Stany Zjednoczone); Prezydencki Medal Wolności Wyróżnienia i wpływ na popkulturę.

Został uznany za pięściarza roku przez „Ring Magazine” najwięcej razy w historii. Jest jednym z zaledwie trzech bokserów wybranych sportowcem roku przez magazyn „Sports Illustrated”. W 1993 agencja Associated Press podała, że Ali wraz z Babe Ruthem jest najbardziej rozpoznawanym sportowcem Ameryki.

W 1990 został wprowadzony do International Boxing Hall of Fame. W 1996 miał zaszczyt zapalić znicz olimpijski Igrzysk Olimpijskich rozgrywanych w Atlancie. W 1997 otrzymał Arthur Ashe Courage Award. W 1999 stacja BBC w dorocznym programie BBC Sports Personality of the Year otrzymał tytuł Sportowca Stulecia.

W 2001 Michael Mann zrealizował film biograficzny Ali, z Willem Smithem w roli tytułowej. Smith i Jon Voight byli nominowani do Nagród Akademii Filmowej. W listopadzie 2002 spędził trzy dni w Afganistanie jako „Posłaniec Pokoju Narodów Zjednoczonych”.

9 listopada 2005 otrzymał Medal Wolności, a 17 grudnia 2005 Otto Hahn Peace Medal in Gold, przyznany przez Stowarzyszenie Narodów Zjednoczonych w Niemczech (United Nations Association of Germany), w uznaniu wkładu Alego na rzecz ruchu praw człowieka.


PORTRAIT with HISTORY Muhammad Ali

"…Live each day as if it were your last, because one day you will be right…" - I used this phrase, not knowing that it was attributed to Muhammad Ali.


Muhammad Ali (born Cassius Marcellus Clay Jr., January 17, 1942 in Louisville, died June 3, 2016 in Phoenix) - boxer.

World heavyweight champion (1964-1967) became world heavyweight champion by defeating Sonny Liston.

He won a gold medal during the 17th Summer Olympic Games in Rome (he defeated Zbigniew Pietrzykowski in the final), later he achieved great fame as a professional boxer. As the first boxer in history, he won the title of world all-weight champion three times and successfully defended it nineteen times. He fought 61 fights, won 56 duels (37 of which by knockout). He suffered 5 defeats. He defeated 21 fighters for the world heavyweight title. Considered one of the best boxers and the most important athletes of the 20th century.

He converted to Islam and was known for his anti-war views, which he repeatedly demonstrated in the context of the American intervention in Vietnam.

Cassius Marcellus Clay Jr. was raised in the family of a billboard painter, Cassius Clay Sr., along with a younger brother, Rudolph. Ali owes his first contact with boxing to a Louisville policeman, Joe E. Martin, who directed 12-year-old Cassius, going bad, to the boxing gym. Clay began training with local trainer Fred Stoner. Under Stoner, Cassius Clay won six Kentucky Golden Gloves titles, two national Golden Gloves titles, a national title, and finally, at the age of 18, a light heavyweight gold medal at the 1960 Summer Olympics in Rome. The balance of amateur fights is 100 wins and 5 losses.

Immediately after winning the Olympic championship, Clay turned professional. He had his first professional fight on October 29, 1960 against Tunney Hunsaker, winning on points. He fought a total of 19 fights between 1960 and 1963, winning all of them, including 15 by knockout. At that time he met his future coach, Angelo Dundee.

He won his first world title in 1964, at the age of 22, defeating then-champion Sonny Liston. Although Liston was the favorite (Cassius Clay was mainly considered to be strong with words), he submitted in the seventh round. After the fight, Cassius Clay ran around the ring shouting "I shook up the world" and "I am the greatest" into the microphones. Pictures of the fight went around the world. Nation of Islam, 1964

After the fight, he officially joined the Nation of Islam, a radical organization of black Americans professing Islam, led by Malcolm X and Ellijah Muhammad. He gave up the name Cassius Clay - he initially called himself Cassius X. After Ellijah Muhammad nicknamed him "Ali", he took the name Muhammad Ali.

In a rematch in May 1965, Liston again lost to Ali, this time knocked out midway through the first round. The swift blow that knocked Liston down went unnoticed, not only by Liston, but also by the referee and the audience, giving rise to suspicions of manipulation. Although Ali's punch can be seen in TV replays, the knockout remains controversial to this day.

For the next two years, Ali successfully defended his title in bouts, including with Floyd Patterson, German European Champion Karl Mildenberger, George Chuvalo, Henry Cooper, Brian London, Cleveland Williams, Ernie Terrell and Zora Folley.

Ali was extremely fast, provoking his opponents by lowering his hands during the fight and by a specific dance in the ring. With a combination of legs called "Ali Shuffle" (English: Ali's Layer) he amazed not only the audience, but also the opponents themselves, whom he rarely allowed to be cornered.

After refusing to perform military service on April 28, 1967 (period of the Vietnam War), boxing commissions deprived him of the title and boxing license. Tried by a jury in Houston on June 20, 1967, Federal District Judge Joe E. Ingraham sentenced Clay to five years in prison and fined $10,000, free on bail (his passport was confiscated). Muhammad and his lawyers spent the next four years appealing the verdict.

Unable to fight in the ring or leave the US, he made a living as a propagator of Islam, participated in commercials, television and theater productions (he appeared in the Broadway musical as Buck White). As a boxer, he could only fight a staged fight against his great predecessor, former world champion from 1952 to 1956, Rocky Marciano.

As the Vietnam War became increasingly unpopular, Ali gave speeches on college campuses, becoming an anti-war and civil rights hero.

In 1970, he re-licensed his boxing license in Georgia (the only state not subject to the boxing commission).

On June 28, 1971, the U.S. Supreme Court unanimously overturned Ali's prison sentence.

On October 26, 1970, in Atlanta, Muhammad Ali returned to the ring, defeating Jerry Quarry in the third round by TKO. That same year, he also fought Oscar Bonavena, defeating him by KO in the 15th round.

On March 8, 1971, Ali met Joe Frazier with a 26–0 record. The fight at Madison Square Garden between two undefeated boxers was dubbed the "Bottle of the Century" and remains in the annals of professional boxing to this day. In the final round of 15, Frazier won via a points advantage (unanimous decision), thus ending Ali's 31-consecutive winning streak.

After another 10 wins between 1971 and 1973, including six ahead of schedule (leaving behind George Chuvalo and Floyd Patterson), Ali met Ken Norton on March 31, 1973. Norton in this duel led to Ali's second defeat, breaking his jaw.

Six months later, Ali retaliated against Norton by defeating him on points. After winning a rematch against another challenger, Joe Frazier, in January 1974, he was able to face the reigning world heavyweight champion, George Foreman, and fight to regain the title. The fight, organized by Don King in the Zairean capital of Kinshasa, was dubbed "The Rumble in the Jungle". Ali adopted an unusual tactic in this match. Knowing that Foreman usually won by knockout in the first rounds, he stayed on the defensive for the first seven sets. He leaned against the ropes and took all of Foreman's punches to the guard, occasionally responding with straight punches. In the eighth round, Foreman was already extremely tired, then, quite unexpectedly, Ali attacked instantly, indisputably knocking out the champion.

After the fight, the two fighters became friends. The documentary When We Were Kings by Leon Gast won the 1996 Oscar in the Documentary Film category. Both former adversaries appeared on stage at the award ceremony, with Foreman helping Ale, who suffers from Parkinson's disease, climb the stairs, illustrating the friendship between the athletes.

Norman Mailer, who was among the journalists covering the meeting, wrote a book in 1975 called The Fight (Polish: Walka). The group Jethro Tull recorded the song "Bungle in the Jungle" in 1974, as did the Fugees (along with A Tribe Called Quest, Busta Rhymes and John Forté) - "Rumble in the Jungle".

In 2002, the fight was named the 7th greatest sporting event in Channel 4's "100 Greatest Sporting Moments".

Muhammad Ali's gloves and robe worn in this fight are now in the National Museum of American History at the Smithsonian Institution.

On October 1, 1975, Don King staged Ali's next fight on a grand scale, again in an exotic setting, this time in Manila, against Joe Frazier. After a grueling 14-round "Thrilla in Manila", played in extreme heat, Ali was victorious as Frazier was unable to resume the fight (his eyes were so swollen he couldn't see and his trainer gave up the fight).

After three fights in 1976 (including the last one ending prematurely against Richard Dunn), Ali appeared in a wrestling match against the champion of the art, Antonio Inoki. After 15 rounds, the match ended in a draw, but Ali suffered serious leg injuries. After that, he fought 3 more victorious bouts, including against old opponent Ken Norton. In February 1978, he lost his title to 1976 Montreal Olympic champion Leon Spinks. It is true that he regained the title six months later, rematching Spinks, but it was his last victory. He announced his retirement on June 27, 1979, but returned in 1980 looking to regain the title by fighting Larry Holmes. He did not make it to the end of the duel, coach Dundee submitted him after 10 rounds. Also Ali's last fight, on December 11, 1981 against Trevor Berbick ended in a loss.

In 1984, he was diagnosed with Parkinson's disease.

As I walked to my first meeting with Muhammad Ali on October 22, 1986, during the week-long celebration of the 100th anniversary of the Statue of Liberty, where he received the Ellis Island Medals of Honor, I heard him say, "It's hard to be modest when you're as great as I am. "

I imagined from television broadcasts that he was a giant with huge hands like loaves of bread, with which when he hits people kicked almost lifeless.

As I was getting ready to take a picture, I noticed that Ali was clutching a handkerchief as if he wanted to hide his hands in it. I saw small, almost boyish hands. It's just Ali in real life, he looked different from what I imagined him to be.

At this ceremony, Ali was presented with the Medal of Freedom. For the past decade, Ali has fought bravely against the Parkinson's disease that was eating him away. This is an unpleasant disease, not only for the sick person, but also for bystanders. The disease embarrasses me even more, an outsider, I don't know how to behave. That's what happened to me then.

Parkinson's patients save themselves in such a situation by taking something in their hand, squeezing it. I think Ali just wanted to hide the tremors in his handkerchief. I remember a similar situation at Stanisław Barańczak's in Boston.

He died on June 3, 2016 as a result of septic shock, after a five-day stay in an Arizona hospital, where he was hospitalized with a respiratory infection. He was buried in the local cemetery on June 10, 2016.

He was married four times and had nine children - seven daughters and two sons.


Awarded many times, e.g. 2005 (January) Presidential Citizen's Medal (United States); 2005 Presidential Citizen's Medal (November); Presidential Medal of Freedom (United States); Presidential Medal of Freedom Honors and influence on pop culture.

He was named Boxer of the Year by Ring Magazine the most times in history. He is one of only three boxers named Sports Illustrated Sportsman of the Year. In 1993, the Associated Press reported that Ali, along with Babe Ruth, is America's most recognized athlete.

In 1990, he was inducted into the International Boxing Hall of Fame. In 1996, he had the honor of lighting the Olympic torch at the Olympic Games held in Atlanta. In 1997 he received the Arthur Ashe Courage Award. In 1999, the BBC station was named Sportsman of the Century in the annual BBC Sports Personality of the Year programme.

In 2001, Michael Mann made the biopic Ali, starring Will Smith in the title role. Smith and Jon Voight were nominated for Academy Awards. In November 2002, he spent three days in Afghanistan as a "United Nations Messenger of Peace".

On November 9, 2005, he received the Medal of Freedom, and on December 17, 2005, the Otto Hahn Peace Medal in Gold, awarded by the United Nations Association of Germany, in recognition of Ali's contribution to the human rights movement.


Ostatnie posty

Zobacz wszystkie
bottom of page