PORTRAIT with HISTORY Krzysztof Globisz
Krzysztof Maria Globisz (born 16 January 1957 in Siemianowice Śląskie) is a Polish theatre and film actor. His best-known role is as Piotr Balicki, the newly qualified barrister whose opinion of capital punishment undergoes a radical change in A Short Film About Killing (1988) directed by Krzysztof Kieślowski.
“…I met Krzysztof Globisz on October 11, 1997 in Krakow at Piwnica pod Baranami, where I was taking photos for the TWÓJ STYL magazine for the series “Partners on the set” with Dorota Segda. But of course, as is the case with such sessions, I took a whole series of portraits. Photos taken in a place where the person being photographed is in their surroundings give interesting effects and we learn more about the person being photographed. I remember that we had a fantastic conversation, we talked about Jerzy Jarocki, who was his Master in the theater, "one of the most important theater directors in the Polish post-war theater", whom I also photographed and knew..." - Czesław Czapliński.
“…An actor is an extrovert who is able to express this feature of his character in an artistic form. An actor cannot be someone who keeps his worries and pains inside himself and who is not willing to share them with people. This profession is reading the role through yourself. I try to be faithful to the author, but when building the character, I mainly draw on my own experiences. Acting is a kind of disability for me, because apart from acting I can't do anything else…” – Krzysztof Globisz.
„…Z Krzysztofem Globiszem spotkałem się 11 października 1997 r. w Krakowie w Piwnicy pod Baranami, gdzie dla magazynu TWÓJ STYL robiłem zdjęcia do cyklu „Partnerzy na planie” z Dorotą Segdą. Ale oczywiście, jak przy takich sesjach bywa, zrobiłem całą serię portretów. Zdjęcia wykonywane w miejscu, gdzie osoba fotografowana jest w swoim otoczeniu, dają ciekawe efekty i dowiadujemy się więcej o osobie fotografowanej. Pamiętam, że mieliśmy fantastyczną rozmowę, rozmawialiśmy o Jerzym Jarockim, który był jego Mistrzem w teatrze „jeden z najważniejszych reżyserów teatralnych w polskim teatrze powojennym”, którego ja również fotografowałem i znałem..." – Czesław Czapliński.
„…Aktor to ekstrawertyk, który potrafi tę cechę swego charakteru ująć w formę artystyczną. Aktorem nie może być ktoś, kto zamyka w sobie troski i bóle, kto nie ma ochoty dzielić się nimi z ludźmi. Ten zawód to czytanie roli poprzez siebie. Staram się być wierny autorowi, ale budując postać, korzystam przede wszystkim z własnych doświadczeń. Aktorstwo to dla mnie rodzaj kalectwa, ponieważ poza graniem niczego innego nie umiem robić…” – Krzysztof Globisz.
Krzysztof Maria Globisz (ur. 16 stycznia 1957 w Siemianowicach Śląskich) – aktor teatralny, filmowy, radiowy i telewizyjny, sporadycznie dubbingowy. Wykładowca krakowskiej PWST, w latach 2002–2005 dziekan Wydziału Aktorskiego, w latach 2005–2012 prorektor uczelni. Od 2006 roku Członek Rady Programowej Fundacji Centrum Twórczości Narodowej. Profesor sztuk teatralnych (2005).
Urodzony w Siemianowicach Śląskichjako syn Augustyna, ekonomisty i Józefy z domu Czarneckiej, urzędniczki. Dorastał w Katowicach, w dzieciństwie każde wakacje spędzał u dziadków w Węgierskiej Górce. Jego ojciec pochodzi ze Śląska Opolskiego, rodzina ze strony matki pochodzi z Beskidów (ur. w Bielsku-Białej).
Po ukończeniu VII Liceum Ogólnokształcącego im. Harcerzy Obrońców Katowic w Katowicach-Ligocie, studiował na Wydziale Aktorskim krakowskiej Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej im. Ludwika Solskiego, którą ukończył w 1980 roku. Tytuł profesora sztuk teatralnych uzyskał 21 lutego 2005 roku.
Zadebiutował na scenie jako Karl Rossman w adaptacji teatralnej Franza KafkiAmeryka (1980) w reżyserii Jerzego Grzegorzewskiego w Teatrze Polskim we Wrocławiu, gdzie występował w latach 1980–1981.
„…Ten zawód to mój żywioł, moja pasja. Jestem szczęśliwy, gdy gram. A gram i dobrze, i źle. Grając źle staję się szczęśliwszy, że mogę się poprawić…” – Krzysztof Globisz.
W 1981 roku związał się na stałe z krakowskim Starym Teatrem, gdzie odnosił wielkie sukcesy sceniczne w takich m.in. rolach jak Mefistofeles w przedstawieniu Tadeusza Bradeckiego Wzorzec dowodów metafizycznych (nagroda na XXV wrocławskim Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych '86), tytułowa kreacja w spektaklu Petera Handkego Kaspar (nagroda na XXVIII Kaliskich Spotkaniach Teatralnych '88), Ismael i Tartagl w przedstawieniu Carla Gozziego Księżniczka Turandot (nagroda na XXXI Kaliskich Spotkaniach Teatralnych '91), Pijak w sztuce Witolda Gombrowicza Ślub (nagroda na XXIX wrocławskim Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych '91), Semenka w przedstawieniu Juliusza Słowackiego Sen srebrny Salomei (nagroda na XIX Opolskich Konfrontacjach Teatralnych '94), w spektaklu Grzebanie wg Witkacego (nagroda na II OKNWPSW '96 w Warszawie), tytułowa w przedstawieniu Henrika Ibsena Peer Gynt (nagroda na XXXVII Kaliskich Spotkaniach Teatralnych '97), Vincenti w komediiszekspirowskiej Miarka za miarkę (nagroda na III Ogólnopolski Konkurs na Inscenizację Dzieł Dramatycznych Szekspira '98 w Warszawie i nagroda na II OF Komedii TALIA'98 w Tarnowie), tytułową w przedstawieniu Bertolta BrechtaKariera Arturo Ui (Ludwik – nagroda krakowskiego środowiska teatralnego '2000), Sajetan Tempe w spektaklu Witkacego Trzeci akt wg Szewców (Nagroda im. Aleksandra Zelwerowicza '2002 przyznawana przez redakcję miesięcznika „Teatr”i nagroda na XXVIII Opolskich Konfrontacjach Teatralnych 2003), Superiusz w przedstawieniu Sławomira Mrożka Pieszo (III miejsce w plebiscycie publiczności na XLII Rzeszowskich Spotkaniach Teatralnych '2003) oraz Zaratustra III-Fritz w sztuce Nietzschego/Schleefa Zaratustra (nagroda na I ogólnopolskim konkursie na teatralną inscenizację dawnych dzieł literatury europejskiej 2006 w Warszawie).
Po raz pierwszy trafił na mały ekran w serialu kostiumowym Andrzeja Wajdy i Edwarda Kłosińskiego Z biegiem lat, z biegiem dni (1980). Zadebiutował na kinowym ekranie w filmie historycznym Wajdy Danton (1983) u boku Gérarda Depardieu. Przychylność krytyków zyskał rolą adwokata-idealisty Piotra Balickiego w dramacie Krzysztofa Kieślowskiego Krótki film o zabijaniu (1987) i telefilmie Dekalog V (1988). W obrazie Wszystko, co najważniejsze... (1992) zagrał postać Aleksandra Wata, słynnego polskiego poety – futurysty, który w latach 30. należał do bohemy artystycznej sympatyzującej z komunizmem. W programie Sensacje XX wieku – Polska w ogniu, Katyń cz. 1 i cz.2 (2000) Bogusława Wołoszańskiego w reż. Wojciecha Pacyny, podczas rekonstrukcji wydarzeń historycznych Krzysztof Globisz wcielił się w postać radzieckiego komunisty, polityka, ministra spraw zagranicznych ZSRR Wiaczesława Michaiła Mołotowa. Kreacja Bogdana Lewickiego, kapelmistrza orkiestry wojskowej w telewizyjnym filmie Roberta Glińskiego Długi weekend (2004) przyniosła mu nagrodę na XXIX Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni za pierwszoplanową rolę męską. Za postać anioła Giordano w komedii Artura Więcka „Barona” Anioł w Krakowie(2002) zdobył statuetkę Jańcia Wodnika na Ogólnopolskim Festiwalu Sztuki Filmowej „Prowincjonalia” we Wrześni. Wystąpił także w filmach Jana Jakuba Kolskiego – Pornografia (2003) i Jasminum (2006).
Na małym ekranie grał wyraziste role drugoplanowe ojców głównych bohaterek serialuTVN Teraz albo nigdy! i kompozytor w serialuTVP2 Egzamin z życia oraz w roli współpracownika głównego bohatera w serialuTVN Odwróceni. Do jego wyrazistych ról serialowych należy ponadto rola Waldemara „Topora” Wiśniewskiego, przywódcy warszawskiej mafii w serialu TVP Oficer z 2004 oraz jego kontynuacji z 2006 – Oficerowie.
W 1996 roku został odznaczony jako Zasłużony Działacz Kultury, a w 2005 odebrał Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. W 2004 roku został uhonorowany Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. W 2005 roku został nominowany do nagrody Orzeł w kategorii Najlepsza drugoplanowa rola męska za film Zerwany (2003). W 2009 otrzymał Nagrodę Miasta Krakowa za wybitne dokonania aktorskie. Był dwukrotnie nominowany do nagrody Złota Kaczka w kategorii Najlepszy aktor za film Nie ten człowiek (2010) oraz za film Uwikłanie (2011).
W lipcu 2014 aktor doznał udaru mózgu, który spowodował przerwę w pracy zawodowej. Po wielomiesięcznym leczeniu, w grudniu 2015 pojawił się w krakowskim Teatrze STU na krótkim, symbolicznym występie w „Hamlecie” jako król Klaudiusz. Z kolei od grudnia 2016, pomimo skutków udaru, gra główną rolę w napisanym z myślą o nim spektaklu Mateusza Pakuły „Wieloryb The Globe”, wystawionym już w kilku teatrach w Polsce.
Pierwszy związek małżeński aktora zakończył się rozwodem. Swoją obecną żonę Agnieszkę, absolwentkę Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie, poznał w Piwnicy pod Baranami. Mają dwóch synów: Krzysztofa (ur. 1989) i Jana (ur. 1996).
„…To mój mistrz, od którego, jak często przyznaję, jestem uzależniony niemal jak od kofeiny. Nauczył mnie moich emocji, moich myśli, także moich zwątpień. To jedyny człowiek, który potrafi mnie okiełznać na scenie. Ufam mu bezgranicznie…” – Krzysztof Globisz o Jerzym Jarockim.
Grał w filmach m.in. 1980: Z biegiem lat, z biegiem dni jako Chochoł; 1983: Danton jako Amar; 1985: Tętno jako Adolf Poświatowski; 1987: Śmieciarz serial tv, odc. 3) jako bojowiec z getta Olek; 1987: Krótki film o zabijaniu jako Piotr Balicki; 1988: Dekalog V jako Piotr – adwokat; 1988: Crimen jako Wasyl, mąż Nastki; 1989 Modrzejewska (serial tv, odc. 5) jako Jan Karol Tatarkiewicz; 1992: Wszystko, co najważniejsze... jako Aleksander Wat; 1993: Tylko strach jako narzeczony Katarzyny; 1993: Balanga jako sąsiad; 1994: Ziarno zroszone krwią jako Jan Rzepecki; 1995: Pułkownik Kwiatkowski jako Mieczysław Moczar; 1996: Sawa jako Tiucha; 1997: Kochaj i rób co chcesz jako proboszcz Małecki; 1998: Jest taki człowiek; 1999: Na dobre i na złejako doktor Paszkiewicz, lekarz z prywatnej kliniki, operujący Monikę; 1999: Historia filozofii po góralsku według ks. Józefa Tischnera jako Jędrek Kudasik – Sokrates; 1999: Randka z diabłem jako Witek; 1999: Jerzy Pilch. Wyznania człowieka piszącego.; 1999: Pan Tadeusz jako major Płut; 1999: Operacja Samum jako „Grubas”; 1999: Jak narkotyk; 1999: Córy szczęścia; 2000: Co nie jest snem (teatr TV) jako Przybysz; 2000: Teatr podziemny Tadeusza Kantora jako Lektor; 2000: To ja, złodziej jako Gomez; 2000: Wyrok na Franciszka Kłosa jako Rządek; 2000: Twarze i maski jako adwokat Kujawy; 2000: Weiser jako Szymek; 2000: Marszałek Piłsudski jako arcybiskup kielecki; 2001: Samo niebo jako reżyser Tomasz; 2001: Pas de deux jako Józef Struziak; 2001: Przedwiośniejako Barwicki; 2001: Eukaliptus jako Billy Rosenkrantz; 2002: Przedwiośnie jako Władysław Barwicki, narzeczony Laury; 2002: Anioł w Krakowie jako Giordano; 2002: Kariera Nikosia Dyzmy jako minister Jaszuński; 2003: Zerwany jako nauczyciel w zakładzie poprawczym; 2003: Pornografia jako Hipolit; 2003: Pogoda na jutro jako konkubent; 2003: Powrót jako Ludwik Tycner; 2003: Tak czy nie? jako Andrzej Dembicki; 2003: Powiedz to, Gabi jako redaktor; 2003: Superprodukcja jako Bartek Wypychowski; 2004: Oficer jako Waldemar Wiśniewski „Topor”; 2004: Długi weekendjako Bogdan; 2004: O czym są moje oczy jako ginekolog; 2004: Pan Bruno; 2005: Wróżby kumaka jako Wróbel; 2005: Emilia jako lekarz; 2005: Zakochany Anioł jako anioł Giordano; 2005: Magda M. jako Ryszard Dreszcz; 2006: Szatan z siódmej klasy jako Iwo; 2006: Szatan z siódmej klasy (serial) jako Iwo; 2006: Jasminum jako burmistrz; 2006: Oficerowie jako Waldemar Wiśniewski „Topor”; 2007: Katyń jako profesor chemii; 2007: Pora umierać jako Witek; 2007: Ryś jako ksiądz; 2007: Odwróceni jako Robert Gazda, partner Pawła Sikory (odc. 1-11); 2007: Świadek koronny jako Robert Gazda, partner Pawła Sikory; 2008: Jak żyć? jako wujek Zbyszek; 2008–2010: Czas honoru jako Leon Sajkowski; 2008: Teraz albo nigdy! jako ojciec Marty; 2008: Lejdis jako Tadeusz, ojciec Moni; 2009: Idealny facet dla mojej dziewczyny jako profesor Katzówna; 2009: Kochaj i tańcz jako ojciec; 2009: Drzazgi jako Marek Jaskulski, ojciec Doroty; 2009: Londyńczycy 2 jako ojciec Marii (odc. 11); 2010: Ratownicy jako Witold Biały; 2010: 1920. Wojna i miłość jako Lew Sriebielnikow, ojciec Aleksandra; 2010: Milczenie jest złotem jako psychoanalityk; 2010: Droga do raju jako kierownik marketu; 2011: Licencja na wychowanie jako Władysław, ojciec Pawła Leszczyńskiego; 2011: Ki jako Marian, dyrektor ośrodka pomocy społecznej; 2011: 80 milionów jako ojciec Anki; 2011: Uwikłanie jako Henryk Telak; 2011: 1920 Bitwa warszawska jako kanonik Adamski; 2012: Wszystkie kobiety Mateusza jako Mateusz Kłos; 2012: Pan Piotr; 2013: Trzy razy Fredro jako Piotr; 2013: Gabriel jako dziadek; 2014: Facet (nie)potrzebny od zaraz jako ojciec Zosi; 2014: Jack Strong jako generał Florian Siwicki; 2014: Kamienie na szaniec, jako Józef Zawadzki, ojciec Tadeusza Zawadzkiego, ps. „Zośka”; 2014: Kemping (film fabularny – krótkometrażowy) jako Roman, ojciec Alicji; 2015: Performer jako nauczyciel WF-u; 2016: Jestem mordercą jako wybitny aktor na spotkaniu z pierwszym sekretarzem; 2017: Ach śpij kochanie jako prominent; 2018: Leśniczówka jako Piotr Melech, ojciec Pawła; 2018: Serce nie sługa jako ojciec Filipa.
Nagrody m.in.: Nagroda na FPFF w Gdyni Najlepsza pierwszoplanowa rola męska: 2004: Długi weekend; Korona Sandomierska i tytuł Aktora NieZwykłego na Festiwalu Filmów-Spotkań NieZwykłych (2023).
„…Granie w teatrze jest najtrudniejsze. Trzeba przez dwie, czasami trzy godziny utrzymać publiczność w napięciu. Gdy gram w filmie, często powtarzamy sceny, ujęcia, mamy możliwość poprawienia się. W teatrze, na scenie, już nic nie poprawię. Jeżeli gram źle, to publiczność to zobaczy. Poprawić będę się mógł dopiero podczas następnego przedstawienia…”– Krzysztof Globisz.
