PORTRET z HISTORIĄ Krzysztof Maria Globisz

„…Aktor to ekstrawertyk, który potrafi tę cechę swego charakteru ująć w formę artystyczną. Aktorem nie może być ktoś, kto zamyka w sobie troski i bóle, kto nie ma ochoty dzielić się nimi z ludźmi. Ten zawód to czytanie roli poprzez siebie. Staram się być wierny autorowi, ale budując postać, korzystam przede wszystkim z własnych doświadczeń. Aktorstwo to dla mnie rodzaj kalectwa, ponieważ poza graniem niczego innego nie umiem robić…” – Krzysztof Globisz.

Krzysztof Maria Globisz (ur. 16 stycznia 1957 w Siemianowicach Śląskich) – aktor teatralny, filmowy, radiowy i telewizyjny, sporadycznie dubbingowy. Wykładowca krakowskiej PWST, w latach 2002–2005 dziekan Wydziału Aktorskiego, w latach 2005–2012 prorektor uczelni. Od 2006 roku Członek Rady Programowej Fundacji Centrum Twórczości Narodowej. Profesor sztuk teatralnych (2005).

         Urodzony w Siemianowicach Śląskich jako syn Augustyna, ekonomisty i Józefy z domu Czarneckiej, urzędniczki. Dorastał w Katowicach, w dzieciństwie każde wakacje spędzał u dziadków w Węgierskiej Górce. Jego ojciec pochodzi ze Śląska Opolskiego, rodzina ze strony matki pochodzi z Beskidów (ur. w Bielsku-Białej). 

Po ukończeniu VII Liceum Ogólnokształcącego im. Harcerzy Obrońców Katowic w Katowicach-Ligocie, studiował na Wydziale Aktorskim krakowskiej Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej im. Ludwika Solskiego, którą ukończył w 1980 roku. Tytuł profesora sztuk teatralnych uzyskał 21 lutego 2005 roku. 

Zadebiutował na scenie jako Karl Rossman w adaptacji teatralnej Franza KafkiAmeryka (1980) w reżyserii Jerzego Grzegorzewskiego w Teatrze Polskim we Wrocławiu, gdzie występował w latach 1980–1981.

  „…Ten zawód to mój żywioł, moja pasja. Jestem szczęśliwy, gdy gram. A gram i dobrze, i źle. Grając źle staję się szczęśliwszy, że mogę się poprawić…” – Krzysztof Globisz.

W 1981 roku związał się na stałe z krakowskim Starym Teatrem, gdzie odnosił wielkie sukcesy sceniczne w takich m.in. rolach jak Mefistofeles w przedstawieniu Tadeusza Bradeckiego Wzorzec dowodów metafizycznych (nagroda na XXV wrocławskim Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych '86), tytułowa kreacja w spektaklu Petera Handkego Kaspar (nagroda na XXVIII Kaliskich Spotkaniach Teatralnych '88), Ismael i Tartagl w przedstawieniu Carla Gozziego Księżniczka Turandot (nagroda na XXXI Kaliskich Spotkaniach Teatralnych '91), Pijak w sztuce Witolda Gombrowicza Ślub (nagroda na XXIX wrocławskim Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych '91), Semenka w przedstawieniu Juliusza Słowackiego Sen srebrny Salomei (nagroda na XIX Opolskich Konfrontacjach Teatralnych '94), w spektaklu Grzebanie wg Witkacego (nagroda na II OKNWPSW '96 w Warszawie), tytułowa w przedstawieniu Henrika Ibsena Peer Gynt (nagroda na XXXVII Kaliskich Spotkaniach Teatralnych '97), Vincenti w komediiszekspirowskiej Miarka za miarkę (nagroda na III Ogólnopolski Konkurs na Inscenizację Dzieł Dramatycznych Szekspira '98 w Warszawie i nagroda na II OF Komedii TALIA'98 w Tarnowie), tytułową w przedstawieniu Bertolta BrechtaKariera Arturo Ui (Ludwik – nagroda krakowskiego środowiska teatralnego '2000), Sajetan Tempe w spektaklu Witkacego Trzeci akt wg Szewców (Nagroda im. Aleksandra Zelwerowicza '2002 przyznawana przez redakcję miesięcznika „Teatr”i nagroda na XXVIII Opolskich Konfrontacjach Teatralnych 2003), Superiusz w przedstawieniu Sławomira Mrożka Pieszo (III miejsce w plebiscycie publiczności na XLII Rzeszowskich Spotkaniach Teatralnych '2003) oraz Zaratustra III-Fritz w sztuce Nietzschego/Schleefa Zaratustra (nagroda na I ogólnopolskim konkursie na teatralną inscenizację dawnych dzieł literatury europejskiej 2006 w Warszawie). 

  „…Z Krzysztofem Globiszem spotkałem się 11 października 1997 r. w Krakowie w Piwnicy pod Baranami, gdzie dla magazynu TWÓJ STYL robiłem zdjęcia do cyklu „Partnerzy na planie” z Dorotą Segdą. Ale oczywiście, jak przy takich sesjach bywa, zrobiłem całą serię portretów. Zdjęcia wykonywane w miejscu, gdzie osoba fotografowana jest w swoim otoczeniu, dają ciekawe efekty i dowiadujemy się więcej o osobie fotografowanej. Pamiętam, że mieliśmy fantastyczną rozmowę, rozmawialiśmy o Jerzym Jarockim, który był jego Mistrzem w teatrze „jeden z najważniejszych reżyserów teatralnych w polskim teatrze powojennym”, którego ja również fotografowałem i znałem…” – Czesław Czapliński.

Po raz pierwszy trafił na mały ekran w serialu kostiumowym Andrzeja Wajdy i Edwarda Kłosińskiego Z biegiem lat, z biegiem dni (1980). Zadebiutował na kinowym ekranie w filmie historycznym Wajdy Danton (1983) u boku Gérarda Depardieu. Przychylność krytyków zyskał rolą adwokata-idealisty Piotra Balickiego w dramacie Krzysztofa Kieślowskiego Krótki film o zabijaniu (1987) i telefilmie Dekalog V (1988). W obrazie Wszystko, co najważniejsze... (1992) zagrał postać Aleksandra Wata, słynnego polskiego poety – futurysty, który w latach 30. należał do bohemy artystycznej sympatyzującej z komunizmem. W programie Sensacje XX wieku – Polska w ogniu, Katyń cz. 1 i cz.2 (2000) Bogusława Wołoszańskiego w reż. Wojciecha Pacyny, podczas rekonstrukcji wydarzeń historycznych Krzysztof Globisz wcielił się w postać radzieckiego komunisty, polityka, ministra spraw zagranicznych ZSRR Wiaczesława Michaiła Mołotowa. Kreacja Bogdana Lewickiego, kapelmistrza orkiestry wojskowej w telewizyjnym filmie Roberta Glińskiego Długi weekend (2004) przyniosła mu nagrodę na XXIX Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni za pierwszoplanową rolę męską. Za postać anioła Giordano w komedii Artura Więcka „Barona” Anioł w Krakowie (2002) zdobył statuetkę Jańcia Wodnika na Ogólnopolskim Festiwalu Sztuki Filmowej „Prowincjonalia” we Wrześni. Wystąpił także w filmach Jana Jakuba Kolskiego – Pornografia (2003) i Jasminum (2006). 

Na małym ekranie grał wyraziste role drugoplanowe ojców głównych bohaterek serialuTVN Teraz albo nigdy! i kompozytor w serialuTVP2 Egzamin z życia oraz w roli współpracownika głównego bohatera w serialuTVN Odwróceni. Do jego wyrazistych ról serialowych należy ponadto rola Waldemara „Topora” Wiśniewskiego, przywódcy warszawskiej mafii w serialu TVP Oficer z 2004 oraz jego kontynuacji z 2006 – Oficerowie.  

W 1996 roku został odznaczony jako Zasłużony Działacz Kultury, a w 2005 odebrał Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. W 2004 roku został uhonorowany Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. W 2005 roku został nominowany do nagrody Orzeł w kategorii Najlepsza drugoplanowa rola męska za film Zerwany (2003). W 2009 otrzymał Nagrodę Miasta Krakowa za wybitne dokonania aktorskie. Był dwukrotnie nominowany do nagrody Złota Kaczka w kategorii Najlepszy aktor za film Nie ten człowiek(2010) oraz za film Uwikłanie (2011). 

W lipcu 2014 aktor doznał udaru mózgu, który spowodował przerwę w pracy zawodowej. Po wielomiesięcznym leczeniu, w grudniu 2015 pojawił się w krakowskim Teatrze STU na krótkim, symbolicznym występie w „Hamlecie” jako król Klaudiusz. Z kolei od grudnia 2016, pomimo skutków udaru, gra główną rolę w napisanym z myślą o nim spektaklu Mateusza Pakuły „Wieloryb The Globe”, wystawionym już w kilku teatrach w Polsce. 

Pierwszy związek małżeński aktora zakończył się rozwodem. Swoją obecną żonę Agnieszkę, absolwentkę Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie, poznał w Piwnicy pod Baranami. Mają dwóch synów: Krzysztofa (ur. 1989) i Jana (ur. 1996). 

„…To mój mistrz, od którego, jak często przyznaję, jestem uzależniony niemal jak od kofeiny. Nauczył mnie moich emocji, moich myśli, także moich zwątpień. To jedyny człowiek, który potrafi mnie okiełznać na scenie. Ufam mu bezgranicznie…” – Krzysztof Globisz o Jerzym Jarockim.

Grał w filmach m.in.: 1980: Z biegiem lat, z biegiem dni jako Chochoł; 1983: Dantonjako Amar; 1985: Tętno jako Adolf Poświatowski; 1987: Śmieciarz serial tv, odc. 3) jako bojowiec z getta Olek; 1987: Krótki film o zabijaniu jako Piotr Balicki; 1988: Dekalog V jako Piotr – adwokat; 1988: Crimen jako Wasyl, mąż Nastki; 1989 Modrzejewska (serial tv, odc. 5) jako Jan Karol Tatarkiewicz; 1992: Wszystko, co najważniejsze... jako Aleksander Wat; 1993: Tylko strach jako narzeczony Katarzyny; 1993: Balanga jako sąsiad; 1994: Ziarno zroszone krwią jako Jan Rzepecki; 1995: Pułkownik Kwiatkowski jako Mieczysław Moczar; 1996: Sawa jako Tiucha; 1997: Kochaj i rób co chcesz jako proboszcz Małecki; 1998: Jest taki człowiek; 1999: Na dobre i na złejako doktor Paszkiewicz, lekarz z prywatnej kliniki, operujący Monikę; 1999: Historia filozofii po góralsku według ks. Józefa Tischnera jako Jędrek Kudasik – Sokrates; 1999: Randka z diabłem jako Witek; 1999: Jerzy Pilch. Wyznania człowieka piszącego.; 1999: Pan Tadeusz jako major Płut; 1999: Operacja Samum jako „Grubas”; 1999: Jak narkotyk; 1999: Córy szczęścia; 2000: Co nie jest snem (teatr TV) jako Przybysz; 2000: Teatr podziemny Tadeusza Kantora jako Lektor; 2000: To ja, złodziej jako Gomez; 2000: Wyrok na Franciszka Kłosa jako Rządek; 2000: Twarze i maski jako adwokat Kujawy; 2000: Weiser jako Szymek; 2000: Marszałek Piłsudski jako arcybiskup kielecki; 2001: Samo niebo jako reżyser Tomasz; 2001: Pas de deux jako Józef Struziak; 2001: Przedwiośniejako Barwicki; 2001: Eukaliptus jako Billy Rosenkrantz; 2002: Przedwiośnie jako Władysław Barwicki, narzeczony Laury; 2002: Anioł w Krakowie jako Giordano; 2002: Kariera Nikosia Dyzmy jako minister Jaszuński; 2003: Zerwany jako nauczyciel w zakładzie poprawczym; 2003: Pornografia jako Hipolit; 2003: Pogoda na jutro jako konkubent; 2003: Powrót jako Ludwik Tycner; 2003: Tak czy nie? jako Andrzej Dembicki; 2003: Powiedz to, Gabi jako redaktor; 2003: Superprodukcjajako Bartek Wypychowski; 2004: Oficer jako Waldemar Wiśniewski „Topor”; 2004: Długi weekendjako Bogdan; 2004: O czym są moje oczy jako ginekolog; 2004: Pan Bruno; 2005: Wróżby kumaka jako Wróbel; 2005: Emilia jako lekarz; 2005: Zakochany Anioł jako anioł Giordano; 2005: Magda M. jako Ryszard Dreszcz; 2006: Szatan z siódmej klasy jako Iwo; 2006: Szatan z siódmej klasy (serial) jako Iwo; 2006: Jasminum jako burmistrz; 2006: Oficerowie jako Waldemar Wiśniewski „Topor”; 2007: Katyń jako profesor chemii; 2007: Pora umierać jako Witek; 2007: Ryś jako ksiądz; 2007: Odwróceni jako Robert Gazda, partner Pawła Sikory (odc. 1-11); 2007: Świadek koronny jako Robert Gazda, partner Pawła Sikory; 2008: Jak żyć? jako wujek Zbyszek; 2008–2010: Czas honoru jako Leon Sajkowski; 2008: Teraz albo nigdy! jako ojciec Marty; 2008: Lejdis jako Tadeusz, ojciec Moni; 2009: Idealny facet dla mojej dziewczyny jako profesor Katzówna; 2009: Kochaj i tańcz jako ojciec; 2009: Drzazgi jako Marek Jaskulski, ojciec Doroty; 2009: Londyńczycy 2jako ojciec Marii (odc. 11); 2010: Ratownicy jako Witold Biały; 2010: 1920. Wojna i miłość jako Lew Sriebielnikow, ojciec Aleksandra; 2010: Milczenie jest złotem jako psychoanalityk; 2010: Droga do raju jako kierownik marketu; 2011: Licencja na wychowanie jako Władysław, ojciec Pawła Leszczyńskiego; 2011: Ki jako Marian, dyrektor ośrodka pomocy społecznej; 2011: 80 milionów jako ojciec Anki; 2011: Uwikłaniejako Henryk Telak; 2011: 1920 Bitwa warszawska jako kanonik Adamski; 2012: Wszystkie kobiety Mateusza jako Mateusz Kłos; 2012: Pan Piotr; 2013: Trzy razy Fredro jako Piotr; 2013: Gabriel jako dziadek; 2014: Facet (nie)potrzebny od zaraz jako ojciec Zosi; 2014: Jack Strong jako generał Florian Siwicki; 2014: Kamienie na szaniec, jako Józef Zawadzki, ojciec Tadeusza Zawadzkiego, ps. „Zośka”; 2014: Kemping (film fabularny – krótkometrażowy) jako Roman, ojciec Alicji; 2015: Performer jako nauczyciel WF-u; 2016: Jestem mordercą jako wybitny aktor na spotkaniu z pierwszym sekretarzem; 2017: Ach śpij kochanie jako prominent; 2018: Leśniczówka jako Piotr Melech, ojciec Pawła; 2018: Serce nie sługa jako ojciec Filipa. 

Nagrody m.in.: Nagroda na FPFF w Gdyni Najlepsza pierwszoplanowa rola męska: 2004: Długi weekend; Korona Sandomierska i tytuł Aktora NieZwykłego na Festiwalu Filmów-Spotkań NieZwykłych (2023).

„…Granie w teatrze jest najtrudniejsze. Trzeba przez dwie, czasami trzy godziny utrzymać publiczność w napięciu. Gdy gram w filmie, często powtarzamy sceny, ujęcia, mamy możliwość poprawienia się. W teatrze, na scenie, już nic nie poprawię. Jeżeli gram źle, to publiczność to zobaczy. Poprawić będę się mógł dopiero podczas następnego przedstawienia…” – Krzysztof Globisz.

PORTRAIT with HISTORY Krzysztof Maria Globisz

“…An actor is an extrovert who can transform this trait of character into an artistic form. One cannot be an actor if one keeps worries and pains locked within oneself, unwilling to share them with people. This profession is about reading a role through oneself. I try to remain faithful to the author, but when building a character, I draw above all on my own experiences. Acting is, for me, a kind of disability, because apart from acting I cannot do anything else…” – Krzysztof Globisz.

Krzysztof Maria Globisz (born January 16, 1957, in Siemianowice Śląskie) is a theater, film, radio, and television actor, occasionally also a dubbing artist. He is a lecturer at the Kraków State Higher School of Theatre (PWST), serving as Dean of the Acting Department from 2002 to 2005 and Vice-Rector of the school from 2005 to 2012. Since 2006 he has been a member of the Program Council of the Foundation Center for National Creativity. He was awarded the title of Professor of Theatre Arts in 2005.

He was born in Siemianowice Śląskie, the son of Augustyn, an economist, and Józefa née Czarnecka, a clerk. He grew up in Katowice and spent every childhood holiday with his grandparents in Węgierska Górka. His father came from Upper Silesia (Opole region), while his mother’s family originated from the Beskid mountains (Bielsko-Biała).

After graduating from the 7th High School of Harcerze-Obrońcy Katowic in Katowice-Ligota, he studied at the Acting Department of the State Higher Theatre School in Kraków (PWST), which he completed in 1980. He obtained the title of Professor of Theatre Arts on February 21, 2005.

He made his stage debut as Karl Rossman in Jerzy Grzegorzewski’s adaptation of Franz Kafka’s America (1980) at the Polish Theatre in Wrocław, where he performed in 1980–1981.

“…This profession is my element, my passion. I am happy when I act. And I act both well and badly. When I act badly, I become even happier, because it means I can improve…” – Krzysztof Globisz.

In 1981, he permanently joined Kraków’s Stary Theatre, where he achieved great stage successes in roles such as: Mephistopheles in Tadeusz Bradecki’s Model of Metaphysical Evidence (award at the 25th Wrocław Festival of Polish Contemporary Plays, 1986); the title role in Peter Handke’s Kaspar (award at the 28th Kalisz Theatre Meetings, 1988); Ismael and Tartaglia in Carlo Gozzi’s Princess Turandot (award at the 31st Kalisz Theatre Meetings, 1991); the Drunkard in Witold Gombrowicz’s The Marriage (award at the 29th Wrocław Festival of Polish Contemporary Plays, 1991); Semenka in Juliusz Słowacki’s The Silver Dream of Salomea (award at the 19th Opole Theatrical Confrontations, 1994); in Burial based on Witkacy (award at the 2nd OKNWPSW Festival in Warsaw, 1996); the title role in Henrik Ibsen’s Peer Gynt (award at the 37th Kalisz Theatre Meetings, 1997); Vincentio in Shakespeare’s Measure for Measure (award at the 3rd National Contest for Shakespearean Productions in Warsaw, 1998, and an award at the 2nd TALIA Comedy Festival, Tarnów, 1998); the title role in Bertolt Brecht’s The Resistible Rise of Arturo Ui (the Ludwik Award from Kraków’s theatre community, 2000); Sajetan Tempe in Witkacy’s Third Act based on The Shoemakers (the Aleksander Zelwerowicz Award, 2002, granted by Teatr magazine, and an award at the 28th Opole Theatrical Confrontations, 2003); Superiusz in Sławomir Mrożek’s On Foot (3rd place in the audience poll at the 42nd Rzeszów Theatre Meetings, 2003); and Zarathustra III-Fritz in

Nietzsche/Schleef’s Zarathustra (award at the 1st National Contest for Theatrical Adaptations of Classical European Literature, Warsaw, 2006).

“…I met Krzysztof Globisz on October 11, 1997, in Kraków at Piwnica pod Baranami, where I was photographing him with Dorota Segda for the magazine Twój Styl in the series ‘Partners on Set’. As often happens during such sessions, I also made a whole series of portraits. Photographs taken in a place where the subject is in their own environment often produce interesting results and reveal more about the person. I remember we had a fantastic conversation; we talked about Jerzy Jarocki, who was his Master in theatre—‘one of the most important postwar directors in Polish theatre’—whom I also photographed and knew…” – Czesław Czapliński.

He first appeared on the small screen in Andrzej Wajda and Edward Kłosiński’s period TV series Over the Years, Over the Days (1980). He made his film debut in Wajda’s historical drama Danton (1983), acting alongside Gérard Depardieu. He won critical acclaim with his role as the idealistic lawyer Piotr Balicki in Krzysztof Kieślowski’s A Short Film About Killing (1987) and Dekalog V (1988). In All That Really Matters… (1992), he portrayed Aleksander Wat, the renowned Polish futurist poet who, in the 1930s, belonged to the artistic bohemia sympathetic to communism. In Sensations of the 20th Century – Poland in Flames, Katyn, Parts 1 & 2 (2000), a program by Bogusław Wołoszański directed by Wojciech Pacyna, Globisz played Soviet communist politician and Foreign Minister Vyacheslav Molotov. His role as Bogdan Lewicki, a military orchestra conductor, in Robert Gliński’s TV film The Long Weekend (2004) earned him the award for Best Actor in a Leading Role at the 29th Polish Film Festival in Gdynia. For his portrayal of the angel Giordano in Artur Więcek “Baron’s” comedy An Angel in Kraków (2002), he won the Jańcio Wodnik award at the National Festival of Film Art “Prowincjonalia” in Września. He also appeared in Jan Jakub Kolski’s films Pornography (2003) and Jasminum(2006).

On television, he played memorable supporting roles such as the fathers of the main heroines in TVN’s Now or Never!and the composer in TVP2’s Test of Life, as well as the associate of the main character in TVN’s The Offsiders. Other strong TV roles include Waldemar “Topór” Wiśniewski, leader of the Warsaw mafia, in TVP’s The Officer (2004) and its sequel The Officers (2006).

In 1996 he was awarded the title of Distinguished Cultural Activist, and in 2005 received the Silver Medal “Gloria Artis for Services to Culture.” In 2004 he was honored with the Knight’s Cross of the Order of Polonia Restituta. In 2005 he was nominated for the Polish Film Award (Eagle) for Best Supporting Actor for the film Torn (2003). In 2009 he received the City of Kraków Award for outstanding acting achievements. He was twice nominated for the Golden Duck Award for Best Actor, for Not My Type (2010) and Entanglement (2011).

In July 2014, the actor suffered a stroke, which forced him to pause his career. After many months of treatment, he made a short symbolic appearance in December 2015 at Kraków’s Teatr STU in Hamlet as King Claudius. Since December 2016, despite the effects of the stroke, he has been performing the main role in Mateusz Pakuła’s play The Whale. The Globe, written especially for him and staged in several theaters across Poland.His first marriage ended in divorce. He met his current wife, Agnieszka, a graduate of the University of Physical Education in Kraków, at Piwnica pod Baranami. They have two sons: Krzysztof (b. 1989) and Jan (b. 1996).

“…He is my master, to whom, as I often admit, I am almost addicted—like to caffeine. He taught me my emotions, my thoughts, even my doubts. He is the only person who can tame me on stage. I trust him unconditionally…” – Krzysztof Globisz on Jerzy Jarocki.

He has acted in films including: Over the Years, Over the Days (1980); Danton (1983); A Short Film About Killing (1987); Dekalog V (1988); All That Really Matters… (1992); Only Fear (1993); Pułkownik Kwiatkowski (1995); Love Me and Do What You Want (1997); Pan Tadeusz (1999); Operation Samum (1999); It’s Me, the Thief (2000); The Revenge(2002); An Angel in Kraków(2002); Pornography (2003); Jasminum (2006); Katyń (2007); Reverse (2009); Entanglement (2011); All Women of Mateusz (2012); Jack Strong (2014); Stones for the Rampart (2014); I’m a Killer (2016); Ach, Sleep Darling (2017); The Forester’s Lodge (2018); Serce nie sługa (2018); and many others.

Among his awards: Best Actor Award at the Polish Film Festival in Gdynia for The Long Weekend (2004); the Sandomierz Crown and the title of “Extraordinary Actor” at the Festival of Extraordinary Films and Encounters (2023).

“…Performing in theatre is the hardest. You have to keep the audience engaged for two, sometimes three hours. When I act in a film, we often repeat scenes and takes, and I have the chance to correct myself. In theatre, on stage, I cannot correct anything. If I act badly, the audience will see it. I can only improve during the next performance…” – Krzysztof Globisz.