Jerzy Surdykowski (born March 14, 1939 in Warsaw) - publicist, journalist, writer and diplomat, activist of the democratic opposition during the Polish People's Republic. Regular columnist of "Rzeczpospolita", essayist of "Plus Minus" magazine. He has been involved in journalism since the late 1960s as a journalist, among others. "Perspektywy", "Życie Gospodarcze", "Życie Literackie". For several years he was also a lecturer in journalism at the Jagiellonian University. In August 1980, he participated in the strike in the Gdańsk Shipyard and published in the strike bulletin. From 1982, he was banned from working in the state media and collaborated with second-circulation magazines. In 1989, he was the editor-in-chief of "Głos Wyborczy Solidarności", then a member of the editorial board of "Tygodnik Solidarność" and "Rzeczpospolita". He was consul general in New York and ambassador to Thailand.
„…Wiara - jeśli jest prawdziwa - pozostaje bezinteresowną…” – Jerzy Surdykowski.
Jerzy Surdykowski (ur. 14 marca 1939 w Warszawie) – publicysta, dziennikarz, pisarz i dyplomata, działacz opozycji demokratycznej w okresie PRL.
Ukończył w 1962 studia na Wydziale Elektroniki Politechniki Gdańskiej. Pracował początkowo na Politechnice Gdańskiej, następnie jako stoczniowiec w Gdyni. Od końca lat 60. związany z dziennikarstwem jako dziennikarz m.in. „Perspektyw”, „Życia Gospodarczego”, „Życia Literackiego”. Przez kilka lat był także wykładowcą dziennikarstwa na Uniwersytecie Jagiellońskim.
Od 1967 do 1982 był członkiem PZPR. W sierpniu 1980 uczestniczył w strajku w Stoczni Gdańskiej, publikował w biuletynie strajkowym. W 1980 został wiceprezesem Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, pełnił tę funkcję także po delegalizacji SDP w związku z wprowadzeniem stanu wojennego. W 1982 objęty zakazem pracy w mediach państwowych, współpracował z czasopismami drugiego obiegu. W 1989 był redaktorem naczelnym „Głosu Wyborczego Solidarności”, następnie członkiem redakcji „Tygodnika Solidarność” i „Rzeczpospolitej”.
Od 1990 związany z polską dyplomacją – był konsulem generalnym RP w Nowym Jorku (1990–1996) oraz ambasadorem w Tajlandii, akredytowanym także w Birmie i na Filipinach (1999–2003).
Właśnie w latach 1990–1996 spotykałem się z Jerzym Surdykowskim w Konsul Generalny w Nowym Yorku, na 233 Madison Ave., przy 37 Ulicy, który zaliczany jest do najbardziej okazałych rezydencji całego Manhattanu, zbudowany w stylu Beaux-Arts. Zaprojektowany w 1906 roku przez znanego nowojorskiego architekta C.P.H. Gilberta na zamówienie magnata finansowego Josepha De Lamara, uważanego za jednego z najbogatszych ludzi swoich czasów, kilka razy dorobił się fortuny w XIX wieku jako wykonawca statków, inwestując w przemysł wydobywczy w Kolorado, a później na Wall Street. W 1973 roku Polska kupiła budynek na konsulat. To ważne, gdyż wnętrze, gdzie się robi zdjęcia ma znaczenie: rzeźbiony kamień, złote herby, marmurowe ornamenty, malowidła ścienne na suficie i oryginalny Tiffany szklane okna.
Rezydencja De Lamara wyraźnie odeszła od tradycyjnego stylu francuskiego gotyku Gilberta i zamiast tego była solidnie utrzymana w stylu Beaux-Arts, z balkonami i kolosalnym dachem mansardowym. Rezydencja jest największa w Murray Hill i jedna z najbardziej spektakularnych w mieście; wnętrza są równie bogate jak na zewnątrz. Joseph Raphael De Lamar był urodzonym w Holandii marynarzem handlowym, który swoją pierwszą fortunę zbił na górnictwie i metalurgii podczas gorączki srebra ołowiu w latach 70. i 80. XIX wieku do Kolorado i Idaho oraz strajków złota w latach 90. XIX wieku w Mercur w stanie Utah i Delamar w Nevadzie. Zbudował tę rezydencję jako wstęp do nowojorskiego towarzystwa. Miała to być rezydencja rodzinna, jednak wkrótce po jej wybudowaniu De Lamar i jego żona rozwiedli się. Spis ludności z 1910 r. zastał De Lamara mieszkającego ze swoją córką Alice, wówczas 15-letnią i dziewięcioma służącymi, co było typowym stosunkiem jak na tamte czasy. De Lamar zmarł osiem lat później, w 1918 roku w wieku 75 lat. W jego nekrologu w The Boston Daily Globe opisano go jako „tajemniczego człowieka” i znakomitego organistę. Zostawił córce majątek wart 29 milionów dolarów (równowartość 520 milionów dolarów w 2021 roku), która przez krótki czas mieszkała w domu, zanim przeniosła się do mieszkania przy 740 Park Avenue. Dwór został sprzedany Amerykańskiemu Towarzystwu Biblijnemu. W 1923 roku na swoją siedzibę nabył go Klub Narodowo-Demokratyczny. W 1973 r. Rzeczpospolita Polska kupiła rezydencję za 900 000 dolarów (równowartość 5 500 000 dolarów w 2021 r.) z przeznaczeniem na siedzibę Konsulatu Generalnego w Nowym Jorku. Wnętrze zostało dokładnie oczyszczone i odnowione, zachowując wszystkie elementy z epoki. Od 2008 roku konsulat jest regularnie oświetlany również w nocy. Rezydencja De Lamara została uznana za punkt orientacyjny przez Komisję ds. Ochrony Zabytków Nowego Jorku w 1975 r., a w 1983 r. została wpisana do Krajowego Rejestru miejsc o znaczeniu historycznym.
Muszę powiedzieć, że w takim wyjątkowym miejscu, zupełnie inaczej robi się portrety, ma to ogromne znaczenie na ostateczny efekt. Szczególnie jeśli spotykaliśmy się bez tłumu ludzi na jakiejś oficjalnej imprezie
Wracając do Jerzego Surdykowskiego, który jest autorem sztuk teatralnych, w tym Horoskopu zdjętego w 1976 przez cenzurę, a także scenariusza do filmu W każdą pogodę(1969). Twórca esejów i felietonów w prasie krajowej (m.in. w „Znaku”, „Gazecie Krakowskiej” i „Rzeczpospolitej”). Jako pisarz zadebiutował w 1966 powieścią Powracający z morza. Należy do Stowarzyszenia Pisarzy Polskich i PEN Clubu. W następnych latach autor licznych publikacji książkowych, w tym powieści i zbiorów esejów.
Odznaczenia i wyróżnienia W 1994 otrzymał Złoty Krzyż Zasługi, a w 1986 Nagrodę im. Bolesława Prusa. W 2011 prezydent Bronisław Komorowski odznaczył go Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Wybrane publikacje m.in.: Powracający z morza, Wyd. Morskie, Gdynia 1966; Wejście do wielkiej ligi, Wyd. Nasza Księgarnia, Warszawa 1973; Brzegiem Bałtyku, Wyd. Interpress, Warszawa 1975; Wyzwanie morza, Wyd. Książka i Wiedza, Warszawa 1975; Groźba, wyzwanie, nadzieja, Wyd. Literackie, Kraków 1979; Oblężenie. Powieść współczesna, Wyd. Literackie, Kraków 1981; Notatki gdańskie, Wyd. Aneks, Londyn 1982 (drugi obieg); Partia stanu wojennego, Wyd. Unia, Warszawa 1984 (drugi obieg); Nie bez końca... Memoriał dla władz PRL, Wyd. Most, Warszawa 1987 (drugi obieg); Błękitny kontynent, Wyd. Iskry, Warszawa 1986; Dokąd zmierza Ameryka? Czyli drugie czytanie Tocqueville’a, Wyd. Politeja, Warszawa 2001; Duch Rzeczypospolitej, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2001; SOS, Wyd. Prószyński i S-ka, Warszawa 2005; Wołanie o sens, Wyd. Prószyński i S-ka, Warszawa 2006; Paradygmat. Powieść współczesna, Wyd. Austeria, Kraków 2011; Pójdę pluć na wasze trumny. Oficyna Wydawnicza „Volumen”, Warszawa 2015; Odnajdywanie sensu, Oficyna Wydawnicza „Volumen”, Warszawa 2017; Plątawisko, Oficyna Wydawnicza „Volumen”, Warszawa 2019; Nadzieja na sensowność świata, Wydawnictwo Copernicus Center Press, Kraków 2020; Wytrwałość, Wydawnictwo Nieoczywiste, Warszawa 2022; Śturc, Wydawnictwo Nieoczywiste, Warszawa 2023.
„…Głęboko ludzka jest tęsknota do lepszego świata. Gdybyśmy kierowali się etyką – chrześcijańską, świecką, nawet pogańską – a nie tylko żądzą zysku, o ileż lepszy byłby nasz padół…” – Jerzy Surdykowski.
