PORTRET z HISTORIĄ Jerzy Kośnik

Jerzy Kośnik (ur. 7 lipca 1950 w Warszawie) – polski fotoreporter i artysta fotografik; członek Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich od 1980 roku, a od 1985 roku Związku Polskich Artystów Fotografików. 

Ukończył Technikum Poligraficzne, jest absolwentem Wydziału Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego. Fotografią zajął się mając 17 lat, a już w 1968 dokumentował solidarnościowy strajk studentów Politechniki Warszawskiej. Należał do warszawskiego klubu fotograficznego „6x6”, a także ekipy fotografików legendarnego studenckiego klubu Riviera-Remont, a w nim Dyskusyjnego Klubu Filmowego „Kwant”, gdzie na zaproszenia polskich studentów przyjeżdżali Michelangelo Antonioni, Julio Cortázar czy czołówka polskich filmowców z nurtu „kina moralnego niepokoju”. 

Od 1977 pracował dla magazynu „Film”, dla którego fotografował aktorów i reżyserów na największych międzynarodowych festiwalach filmowych. 

Roger Moore uznał swój portret autorstwa Kośnika za najlepsze zdjęcie zrobione mu poza studiem. Akt Anny Dymnej został zaliczony do stu najlepszych fotografii polskich. W 1980 roku zgłosił się do „Solidarności” Region Mazowsze i został jej społecznym fotoreporterem. Z perspektywy obserwatora i uczestnika rejestrował ważne i przełomowe dla kraju wydarzenia tego okresu. Nie zaprzestał fotografowania w stanie wojennym. 

W wyniku weryfikacji dziennikarzy w stanie wojennym został wyrzucony z redakcji „Filmu”. Zdjęcie Jacka Nicholsona ze znaczkiem „Solidarności” w klapie marynarki stało się ikoną ulicy i kością w gardle władzy komunistycznej. Odtąd prywatnie fotografuje gwiazdy, które ceni. W latach 1982–1990 dla paryskiej agencji Gamma Press Image dostarczał reportaże ze stanu wojennego w Polsce, potem zamieszczane w czasopismach „Stern”, „Paris Match” i innych największych magazynach. Z ukrytej kamery wykonał zdjęcia procesu podziemnych wydawców prasy w Sądzie Wojskowym w Warszawie. 

Po dziesięciu latach pracy w agencji wrócił do aktu i portretu. Akt – ponieważ, jak mówi – naga kobieta jest dla niego fascynującym zjawiskiem. Wyraża w nich swój temperament i wrażliwość na piękno kobiecego ciała oraz najwyższy poziom artystyczny. Uchodzi za mistrza właśnie aktu i portretu. Do fotografowanych kobiet podchodzi podmiotowo, czyli „uczy się swojej modelki”, traktując ją jako osobowość i dlatego jego akty wyróżniają się wśród innych i przykuwają wzrok. 

W portrecie trzyma się zasady wyrażonej w znanej maksymie Steichena, w myśl której, „posłannictwem fotografii jest pomagać człowiekowi w zrozumieniu drugiego człowieka, a także w zrozumieniu samego siebie”. 

Ponad dwadzieścia razy był akredytowanym fotoreporterem na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes (Francja), fotografował również gwiazdy światowego kina na festiwalach filmowych w San Sebastian (Hiszpania) czy Moskwie (dawny ZSRR) oraz Londynie i rodzime gwiazdy w Warszawie, Krakowie i na Festiwalu Gwiazd w Międzyzdrojach.

  „…Spotykaliśmy się przy różnych okolicznościach, ale raz, kiedy zaczął mnie fotografować 18 maja 2019 r. w Warszawie, zrobiłem mu kilka zdjęć w akcji, jak to robił…” – Czesław Czapliński.

Najważniejsze wystawy m.in.: 1974 r. – Galeria Riwiera-Remont Warszawa: Akt; 1979 r. – Warszawskie Towarzystwo Fotograficzne: Akt; 1980 r. – Galeria Fotografii Hybrydy Warszawa: Akt neoromantyczny; 1980 r. – Kwant Warszawa: Cannes 1980; 1981 r. – Festiwal Filmowy w Gdańsku: „Solidarność” na Festiwalu Filmowym Cannes 1981; 1986 r. – Galeria Fotografii Hybrydy Warszawa: Gwiazdy światowego kina; 1991 r. – Muzeum Kinematografii w Łodzi: Gwiazdozbiór Jerzego Kośnika; zbiór ponad 150 fotogramów pozostawionych przez autora dla muzeum po dwóch wystawach; 1989 r. – Narodowa Galeria Sztuki Zachęta: 150 lat fotografii polskiej 1839-1989 (wystawa zbiorowa); 2001 r. – Nowohuckie Centrum Kultury: Stan wojenny w Polsce. 20 lat – fotografie i dokumenty 2003 r. – Polsko-Japońska Wyższa Szkoła Technik Komputerowych Warszawa: Digital Art – nowe medium artysty fotografika; 2007 r. – Galeria Za Miedzą Lubomierz: „Gwiazdozbiór” Jerzego Kośnika; 2011 r. – Galeria Novotel Warszawa (30 prac z lat 1978-2000 „Gwiazdozbiór”); 2013 r. – Oddział Muzeum Narodowego w Gdańsku: Akt w polskiej fotografii (wystawa zbiorowa).

Odznaczenia Medal „Pro Patria” (2025).

PORTRAIT with HISTORY Jerzy Kośnik

          Jerzy Kośnik (born July 7, 1950, in Warsaw) is a Polish photojournalist and artistic photographer; a member of the Association of Polish Journalists since 1980 and the Association of Polish Art Photographers since 1985.

         He graduated from the Printing Technical School and the Faculty of Sociology at the University of Warsaw. He took up photography at the age of 17, and in 1968, he documented the Solidarity student strike at the Warsaw University of Technology. He was a member of the Warsaw photography club "6x6" and the team of photographers from the legendary Riviera-Remont student club, including the "Kwant" Film Discussion Club, where, at the invitation of Polish students, Michelangelo Antonioni, Julio Cortázar, and leading Polish filmmakers from the "cinema of moral anxiety" movement came.

         From 1977, he worked for "Film" magazine, where he photographed actors and directors at major international film festivals.

         Roger Moore recognized his portrait by Kośnik as the best photograph taken of him outside the studio. Anna Dymna's nude photograph was included among the hundred best Polish photographs. In 1980, he joined the "Solidarity" Mazowsze Region and became its social photojournalist. From the perspective of both an observer and a participant, he recorded important and groundbreaking events for the country during this period. He continued photographing during martial law.

          As a result of the verification of journalists during martial law, he was dismissed from the editorial office of "Film." The photo of Jack Nicholson with the "Solidarity" badge on his jacket lapel became a street icon and a bone in the throat of the communist authorities. Since then, he has been privately photographing celebrities he admires. From 1982 to 1990, he provided reportage from martial law in Poland for the Paris-based agency Gamma Press Image, later published in "Stern," "Paris Match," and other major magazines. Using a hidden camera, he took photos of the trial of underground press publishers at the Military Court in Warsaw.

         After ten years at the agency, he returned to the nude and portraiture. The nude—because, as he says, the naked woman is a fascinating phenomenon for him. In them, he expresses his temperament and sensitivity to the beauty of the female body, as well as the highest artistic level. He is considered a master of the nude and portraiture. He approaches the women he photographs subjectively, meaning he "learns his model," treating them as personalities, and that's why his nudes stand out and attract the eye.

         In portraiture, he adheres to the principle expressed in Steichen's famous maxim, which states that "the mission of photography is to help people understand others, and also to understand themselves."

         He has been an accredited photojournalist at the Cannes International Film Festival (France) over twenty times. He has also photographed world cinema stars at film festivals in San Sebastian (Spain), Moscow (former USSR), London, and Polish stars in Warsaw, Krakow, and the Międzyzdroje Festival of Stars.

  "...We met on various occasions, but once, when he started photographing me on May 18, 2019, in Warsaw, I took a few photos of him in action, as he was doing it..." – Czesław Czapliński.

         Most important exhibitions include: 1974 – Riwiera-Remont Gallery, Warsaw: Nude; 1979 – Warsaw Photographic Society: Nude; 1980 – Hybrydy Photography Gallery, Warsaw: Neo-Romantic Nude; 1980 – Kwant, Warsaw: Cannes 1980; 1981 – Gdańsk Film Festival: "Solidarity" at the 1981 Cannes Film Festival; 1986 – Hybrydy Photography Gallery, Warsaw: Stars of World Cinema; 1991 – Łódź Cinematography Museum: Jerzy Kośnik's Constellation; a collection of over 150 photographic works left by the author for the museum after two exhibitions; 1989 – Zachęta National Gallery of Art: 150 Years of Polish Photography 1839-1989 (group exhibition); 2001 – Nowa Huta Cultural Center: Martial Law in Poland. 20 Years – Photographs and Documents 2003 – Polish-Japanese Institute of Information Technology, Warsaw: Digital Art – a New Medium for the Artist Photographer; 2007 – Za Miedzą Lubomierz Gallery: "Gwiazdozbiór" by Jerzy Kośnik; 2011 – Novotel Gallery, Warsaw (30 works from 1978-2000, "Gwiazdozbiór"); 2013 – Branch of the National Museum in Gdańsk: The Nude in Polish Photography (group exhibition).

Awards: "Pro Patria" Medal (2025).