„Scenografia filmowa ma dosyć proste zadanie: przekonać widza, że to, co ogląda, to prawda” – powiedział Allan Starski.
Allan Mieczysław Starski (ur. 1 stycznia 1943 w Warszawie) – scenograf filmowy i teatralny, laureat Oscara.
Jest synem scenarzysty i autora tekstów piosenek Ludwika Starskiego. Ukończył w 1969 studia na Wydziale Architektury Wnętrz Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. W tym samym roku rozpoczął pracę jako scenograf filmowy w Zespołach Polskich Producentów Filmowych.
Allan Starski jest autorem scenografii do wielu filmów kinowych, współpracował wielokrotnie z Andrzejem Wajdą, a także m.in. z Krzysztofem Kieślowskim, Januszem Zaorskim, Agnieszką Holland, Romanem Polańskim i Władysławem Pasikowskim.
W 1979 wraz z Marią Osiecką-Kuminek otrzymał Brązowe Lwy Gdańskie za scenografię do filmu Panny z Wilka. W 1993 wraz ze scenograf Ewą Braun został laureatem Oscara za scenografię do filmu Lista Schindlera w reżyserii Stevena Spielberga. W 2000 otrzymał Orła za scenografię do Pana Tadeusza Andrzeja Wajdy, w 2003 tę samą nagrodę za scenografię do Pianisty Romana Polańskiego, a w 2013 za scenografię do Pokłosia Władysława Pasikowskiego. Jego praca przy Pianiście została także wyróżniona Cezarem.
Autor książki Scenografia z 2013.
„…Zmieniały się trendy, materiały, metody aranżacji, nawet nazewnictwo – bo z czasem zmieniał się zakres obowiązków tego zawodu – ale scenografia pozostała dla mnie zawsze tym samym. Z jednej strony tworzeniem ekranowych światów, a z drugiej tłem dla pracy aktorów, za którymi podąża kamera, ale tłem szalenie ważnym, ponieważ uwiarygadniającym nie tylko tworzone przez aktorów postaci, ale również wszystko to, co widz widzi na ekranie. Scenografia filmowa – oczywiście także telewizyjna i teatralna, ale one rządzą się mimo wszystko trochę innymi prawami – ma dosyć proste zadanie: przekonać widza, że to, co ogląda, to prawda. Bez względu na to, czy jest to prawda odtwarzana przez reżysera i ekipę – by przywołać dawne, lecz stuprocentowo prawdziwe czasy – czy też jest to prawda wymyślona i zinterpretowana na potrzeby np. opowieści z gatunku science fiction…” – Allan Starski.
Uzyskał członkostwo w Stowarzyszeniu Filmowców Polskich (2007 zasiadał w zarządzie głównym tej organizacji), a także w Europejskiej Akademii Filmowej i Polskiej Akademii Filmowej.
W 2013, za wybitne zasługi dla polskiej i światowej kultury, za osiągnięcia w pracy twórczej i działalności artystycznej, został przez prezydenta Bronisława Komorowskiego odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. W 2014 otrzymał Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. W 2015 odsłonił swoją gwiazdę w Łódzkiej Alei Gwiazd. W 2023 otrzymał Platynowe Lwy za całokształt twórczości.
„…U boku Wajdy Starski okazał się scenografem, jakiego potrzebowało modernizujące się kino polskie, które wychodziło z atelier do dekoracji plenerowych i adaptowanych wnętrz naturalnych. Dowiódł, że potrafi pracować skrupulatnie, a przy tym szybko, sprawnie i – w razie potrzeby – w niesprzyjających warunkach…” – Andrzej Bukowiecki.
Filmografia m.in. Strach (1975); Smuga cienia (1976); Człowiek z marmuru(1976); Sprawa Gorgonowej (1977); Bez znieczulenia (1978); Panny z Wilka (1979); Człowiek z żelaza (1981); Danton (1982); Bez końca (1984); Jezioro Bodeńskie (1985); Ucieczka z Sobiboru (1987); Europa, Europa (1990); Lista Schindlera (1993); Pan Tadeusz (1999); Pianista (2002); Eurotrip (2004); Oliver Twist (2005); Pokłosie (2012); Tajemnica Westerplatte (2013).
„…Spotykaliśmy się z Allanem wielokrotnie na planach filmowych „Wielki Tydzień” (1995), razem z Romanem Polańskim w Łodzi 15 maja 2000, kiedy Roman został Honorowym Obywatelem Łodzi oraz w czasie rewitalizacji Hotelu Saskiego na Pl.Bankowym 1 w Warszawie, wtedy 14 lipca 2012 r. umówiliśmy się na niezwykłą sesję w Ogrodzie Saskim w Warszawie, a potem był u mnie na spokaniu ARTYŚCI w ŁAZIENKACH w Pałacu Myśliwieckim…” – Czesław Czapliński.
"...Allan and I met many times on the sets of the film "Big Week" (1995), together with Roman Polański in Łódź on May 15, 2000, when Roman became an Honorary Citizen of Łódź, and during the revitalization of the Saski Hotel at 1 Bankowy Square in Warsaw, then 14 July 2012, we arranged an extraordinary session in the Saxon Garden in Warsaw, and then I was at the meeting ARTISTS in ŁAZIENKI in the Myśliwiecki Palace…” – Czesław Czapliński.
PORTRAIT with HISTORY Allan Starski
“…Film set design has a fairly simple task: to convince the viewer that what he or she is watching is true…” – said Allan Starski.
Allan Mieczysław Starski (born January 1, 1943 in Warsaw) – film and theater set designer, Oscar winner.
He is the son of screenwriter and songwriter Ludwik Starski. He graduated in 1969 from the Faculty of Interior Design of the Academy of Fine Arts in Warsaw. In the same year, he started working as a film set designer in the Polish Film Producers' Teams.
Allan Starski is the author of scenography for many cinema films, he has collaborated many times with Andrzej Wajda, and also, among others, with Krzysztof Kieślowski, Janusz Zaorski, Agnieszka Holland, Roman Polański and Władysław Pasikowski.
In 1979, together with Maria Osiecka-Kuminek, he received the Bronze Lions of Gdańsk for the set design for the film The Maids of Wilko. In 1993, together with set designer Ewa Braun, he won an Oscar for the set design for the film Schindler's List directed by Steven Spielberg. In 2000, he received the Eagle for the set design for Andrzej Wajda's Pan Tadeusz, in 2003 the same award for the set design for Roman Polański's The Pianist, and in 2013 for the set design for Władysław Pasikowski's Pokłoś. His work on The Pianist was also awarded a Caesar.
Author of the book Scenography from 2013.
“… Trends, materials, arrangement methods, even nomenclature have changed - because the scope of duties of this profession has changed over time - but the scenography has always remained the same for me. On the one hand, it is the creation of screen worlds, and on the other, it is a background for the work of actors followed by the camera, but it is an extremely important background because it authenticates not only the characters created by the actors, but also everything that the viewer sees on the screen. Film scenography - of course also television and theater, but they are governed by slightly different rules - has a quite simple task: to convince the viewer that what he or she is watching is true. Regardless of whether it is the truth recreated by the director and the crew - to recall old, but 100% true times - or whether it is a truth invented and interpreted for the needs of, for example, a science fiction story..." - Allan Starski.
He obtained membership in the Polish Filmmakers Association (2007 he sat on the main board of this organization), as well as in the European Film Academy and the Polish Film Academy.
In 2013, for outstanding contributions to Polish and world culture, for achievements in creative work and artistic activity, he was awarded the Commander's Cross of the Order of Polonia Restituta by President Bronisław Komorowski. In 2014, he received the Gold Medal for Merit to Culture Gloria Artis. In 2015, he unveiled his star on the Łódź Walk of Fame. In 2023, he received the Platinum Lion for Lifetime Achievement.
“…At Wajda's side, Starski turned out to be the set designer needed by the modernizing Polish cinema, which moved from ateliers to outdoor decorations and adapted natural interiors. He proved that he can work meticulously, and at the same time quickly, efficiently and - if necessary - in unfavorable conditions..." - Andrzej Bukowiecki.
Filmography including: Fear (1975); Shadow Line (1976); Man of Marble (1976); The Gorgonova Case (1977); Without Anesthesia (1978); The Maids of Wilko (1979); Iron Man (1981); Danton (1982); Without End (1984); Lake Constance (1985); Escape from Sobibór (1987); Europe, Europe (1990); Schindler's List (1993); Pan Tadeusz (1999); The Pianist (2002); Eurotrip (2004); Oliver Twist (2005); Aftermath (2012); The Mystery of Westerplatte (2013).