PORTRET z HISTORIĄ Hanna Barbara Szczepkowska Mickiewicz

Hanna Barbara Szczepkowska Mickiewicz (ur. 24 maja 1915 r. w Krakowie, zm. 23 września 2006 r. w Milanówku) – artysta plastyk.

Koligacje rodzinne Hanny Barbary Szczepkowskiej Mickiewicz – jej tata Jan Szczepkowski (ur. 8 marca 1878 w Stanisławowie, zm. 17 lutego1964 w Milanówku) – rzeźbiarz i malarz, w latach 1925–1939 dyrektor Miejskiej Szkoły Sztuk Zdobniczych i Malarstwa w Warszawie, ożenił się 18 maja 1913 z Marią z Morozowiczów. Ślub odbył się w kościele bernardynów w Krakowie. Świadkami byli rzeźbiarz Xawery Dunikowski i prawnik Albin Chęcińśki. Jego żona była autorką głośnej sztuki teatralnej Sprawa Moniki. Miał z nią córkę Hannę (1915-2006) – żonę Adama Rymwida Mickiewicza (1905-1986). Bratankiem Jana Szczepkowskiego był Andrzej Szczepkowski.

Przez całe swoje dorosłe życie Hanna Barbara Szczepkowska Mickiewicz związana była z podwarszawskim Milanówkiem. Po zdaniu matury ukończyła Miejską Szkołę Sztuk Zdobniczych i Malarstwa. W okresie okupacji przez dwa lata na tajnych kursach studiowa­ła medycynę.

Wychowywała się w rodzinie, w której na co dzień obcowano ze sztuką. Po ojcu, znanym rzeźbiarzu prof. Janie Szczepkowskim odziedziczyła talent w dziedzinie sztuki ceramicznej. Po matce, Marii z Morozowiczów – cenionej pisarce i autorce wielu sztuk teatralnych a zarazem cenionej aktorce – odziedziczyła wiele talentów, wśród których umiejętność barwnego opowiadania.

W czasie wojny już w 1940 r. włączyła się do walki w konspiracji, została łącz­niczką do zadań specjalnych mjr. Mariana Drobika ,,Dzięcioła”, który był szefem Oddziału II Komendy Głównej ZWZ-AK. Pod koniec 1942 r. przeniesiono ją do Biura Studiów Przemysłowych Oddziału II KG AK, w którym pełniła tę samą funkcję. Szefem Biura – od października 1942 r. – był jej mąż Adam Mickiewicz „Konrad”. Biuro Studiów Przemysłowych przygotowywało meldunki miesięczne na podstawie informacji otrzymywanych od wywia­dowców, praktycznie z terenu całej Europy. Raporty wysyłane były następnie do Londynu, gdzie trafiały do Sztabu Naczelnego Wodza. Dotyczyły one głównie przemysłu zbrojeniowego Rze­szy. Wśród nich poczesne miejsce zajmu­je jedno z największych osiągnięć polskiego wywiadu – rozpracowanie pro­dukcji niemieckich rakiet V1 i V2, dzięki czemu alianci mogli powstrzymać hitle­rowskie plany zniszczenia Anglii, bombardując w sierpniu 1943 r. Ośrodek Doświadczalny w Peenemuende.

Po wybuchu Powstania Warszawskiego Hanna Barbara Szczepkowska Mickiewiczowa zgłosiła się do służ­by sanitarnej. Jak sama wspomina: ,,…Pracowałam najpierw jako sanitariuszka, a potem, pod koniec sierpnia, zostałam mianowana dowódcą plutonu sanitarnego bata­lionu «Zaremba Piorun», w rejonie ulic Poznańskiej, Wspólnej i Emilii Plater…”.

Po wojnie doświadczyła represji przez reżim komunistyczny. W nocy z 29. na 30 listopada 1950 r. zo­stał aresztowany jej mąż. „…O czwartej rano wdarło się do naszego domu dwu­nastu drabów z bezpieki. Przeorali dom, od strychu do piwnic, ukradli złotą fifkę. Wywlekli za piżamkę nasza córeczkę, jak szczeniaka z łóżeczka. Przeczesali wszystkie szafy, biurka, kredensy…” – wspominała Hanna Mickiewiczowa. Nie znaleźli na szczęście, zmikrofilmowanych meldunków miesięcznych, których odbitki od października 1941 r. komple­tował Adam Mickiewicz. Nie znaleźli, bo od kilku miesięcy – spodziewając się rewizji -Hanna Mickiewiczowa nosiła je na sobie, w specjalnie uszytym pasie.

W maju 1953 r., po ciężkim śledztwie, dzięki usilnym staraniom żony, Adam Mickiewicz wyszedł na wolność. Proku­ratorem w jego sprawie była słynna stalinowska prawniczka Helena Wolińska. IPN, podobnie jak wcześniej prokuratura wojskowa, zakwalifikował czyny Wolińskiej jako zbrodnię komunistyczną nie podlegającą przedawnieniu. Wśród aresztowanych przez nią osób znaleźli się zarówno cywile związani ze środowiskiem opozycyjnym, jak i biorący udział w drugiej wojnie światowej polscy oficerowie, między innymi legendarny dowódca Armii Krajowej generał August Fieldorf “Nil”, który po sfingowanym procesie został stracony.

Hanna Mickiewiczowa nadal prze­chowywała mikrofilmy miesięcznych meldunków Biura Studiów Przemysłowych. Dopiero w listopadzie 1991 r. zdecydowała się je ujawnić. Jej maż już wówczas od pięciu lat nie żył. Podjęła tę decyzję podczas uroczystości odsłonię­cia pomnika poświęconego Akcji V1 i V2. Od daty pierwszego przechowywanego meldunku minęło pół wieku. Do­piero jednak dziesięć lat później – dzię­ki nowoczesnym technikom kompute­rowym, mikrofilmy zostały opublikowa­ne w specjalnym wydawnictwie.

Przez wiele lat Hanna Mickiewiczowa brała czynny udział w działalności śro­dowisk żołnierzy Armii Krajowej – w Zgrupowaniu Żołnierzy Batalionu „Zaremba-Piorun” oraz Światowym Związku Żołnierzy AK.

Była wielolet­nim odznaczana m.in. Krzyżem Oficerskim Orde­ru Odrodzenia Polski, Brązowym Krzyżem Zasługi z Mieczami, Krzyżem Armii Kra­jowej, Odznaką „Akcja Burza” i Krzy­żem Kawalerskim Orderu Odrodzenia. Polski. Otrzymała również odznakę „Zasłużony dla m.st. Warszawy”. Przez wiele lat współpracowała z Tow. Miłośników Milanówka i 28 września 1999 r. od Rady Miasta Milanówek otrzymała tytuł „Honorowy Obywatel Miasta Milanówka”.

Hanna Barbara Szczepkowska Mickiewicz wspomina o willi „Waleria” w Milanówku, gdzie jej tata wybitny rzeźbiarz i malarz Jan Szczepkowski (1878-1964) mieszkał do śmierci i zostało tu po nim sporo prac w drewnie, glinie, gipsie i niemało dzieł zaprzyjaźnionych artystów: „…Przed wojną ojciec wykonał projekt mebli, boazerii i oświetlenia do jednej z sal Zamku Królewskiego. Dzieło pozostało w Milanówku i tworzy wnętrze Sali jadalnej. Całe w drewnie sosnowym, a to, według mnie, najpiękniejsze drewno do rzeźby. Ozdobą sali jest tak zwana kapliczka z Echarlins, również z drewna sosnowego. Ojciec zrobił ją na zamówienie do Szwajcarii, ale pozostała w kraju. Przy stole w jadalni zasiadało wielu wybitnych ludzi: pani Marszałkowa, Anna Żeromska, Wieniawa- Długoszowski, generał Sosnkowski, Reymontowie, Witkacy, Osterwa. Zdarzało się, że gościliśmy 30-40 osób...”.

Właśnie w tej historycznej willi „Waleria”, położonej przy ul. Spacerowej 20 w Milanówku, odwiedziłem 2 lutego 1989 r. Hannę Barbarę Szczepkowską Mickiewicz, przeprowadziłem z nią niesamowitą rozmowę, a ona oprowadziła mnie po legendarnym wnętrzu z pracami jej ojca Jana Szczepkowskiego. Nie mógłbym wymyśleć lepszego miejsca na zdjęcia. Jeśli do tego dodamy, że 6 lutego 1989 r. rozpoczęły się obrady Okrągłego Stołu, to nie można było wybrać lepszego czasu na to.

PORTRAIT with HISTORY Hanna Barbara Szczepkowska Mickiewicz

Hanna Barbara Szczepkowska Mickiewicz (born May 24, 1915 in Kraków, died September 23, 2006 in Milanówek) – visual artist.

Family connections of Hanna Barbara Szczepkowska Mickiewicz - her father Jan Szczepkowski (born March 8, 1878 in Stanisławów, died February 17, 1964 in Milanówek) - sculptor and painter, in the years 1925-1939 director of the Municipal School of Decorative Arts and Painting in Warsaw, married on 18 May 1913 with Maria née Morozowicz. The wedding took place in the Bernardine church in Krakow. The witnesses were the sculptor Xawery Dunikowski and the lawyer Albin Chęciński. His wife was the author of the famous theater play Monika's Case. They had a daughter, Hanna (1915-2006), wife of Adam Rymwid Mickiewicz (1905-1986). Jan Szczepkowski's nephew was Andrzej Szczepkowski.

Throughout her adult life, Hanna Barbara Szczepkowska Mickiewicz was associated with Milanówek near Warsaw. After graduating from high school, she graduated from the Municipal School of Decorative Arts and Painting. During the occupation, she studied medicine for two years on secret courses.

She grew up in a family where she was exposed to art on a daily basis. After his father, a well-known sculptor prof. Janie Szczepkowski inherited a talent in the field of ceramic art. She inherited many talents from her mother, Maria née Morozowicz - a valued writer and author of many theater plays, and at the same time a valued actress - she inherited many talents, including the ability to tell colorful stories.

During the war, already in 1940, she joined the underground fight, became a liaison officer for special tasks of Maj. Marian Drobik "Dzięcioła", who was the head of the 2nd Department of the ZWZ-AK Main Command. At the end of 1942, she was transferred to the Industrial Studies Office of the 2nd Division of the Home Army Headquarters, where she held the same position. The head of the Bureau - from October 1942 - was her husband Adam Mickiewicz "Konrad". The Industrial Studies Office prepared monthly reports on the basis of information received from intelligence agents practically from all over Europe. The reports were then sent to London, where they were sent to the Commander-in-Chief's Staff. They concerned mainly the armaments industry of the Reich. Prominent among them is one of the greatest achievements of Polish intelligence - the discovery of the production of German V1 and V2 rockets, thanks to which the Allies were able to stop the Nazi plans to destroy England by bombing the Experimental Center in Peenemuende in August 1943.

After the outbreak of the Warsaw Uprising, Hanna Barbara Szczepkowska Mickiewiczowa reported to the sanitary service. As she recalls: "... I worked first as a nurse, and then, at the end of August, I was appointed commander of the medical platoon of the "Zaremba Piorun" battalion, in the area of ​​Poznańska, Wspólna and Emilii Plater streets ...".

After the war, she experienced repressions by the communist regime. On the night of November 29-30, 1950, her husband was arrested. “…At four o'clock in the morning twelve thugs from the secret police broke into our house. They plowed through the house, from the attic to the cellars, they stole a golden pipe. They dragged our daughter out of her pajamas like a puppy from the crib. They combed through all the wardrobes, desks, sideboards…” – recalled Hanna Mickiewicz. Fortunately, they did not find microfilmed monthly reports, the prints of which had been collected by Adam Mickiewicz since October 1941. They did not find it, because for several months - expecting a search - Hanna Mickiewiczowa wore them in a specially sewn belt.

In May 1953, after a hard investigation, thanks to the efforts of his wife, Adam Mickiewicz was released. The prosecutor in his case was the famous Stalinist lawyer Helena Wolińska. The Institute of National Remembrance, like the military prosecutor's office before, classified Wolińska's actions as a communist crime not subject to the statute of limitations. Among the people arrested by her were both civilians associated with the opposition environment and Polish officers taking part in the Second World War, including the legendary commander of the Home Army, General August Fieldorf "Nil", who was executed after a rigged trial.

Hanna Mickiewiczowa still kept the microfilms of the monthly reports of the Bureau of Industrial Studies. Only in November 1991 did she decide to reveal them. Her husband had already been dead for five years by then. She made this decision during the ceremony of unveiling the monument dedicated to Actions V1 and V2. Half a century has passed since the date of the first stored report. However, only ten years later - thanks to modern computer techniques, the microfilms were published in a special publishing house.

For many years, Hanna Mickiewiczowa took an active part in the activities of Home Army soldiers - in the Group of Soldiers of the "Zaremba-Piorun" Battalion and the World Association of Home Army Soldiers.

She was honored for many years with He received the Officer's Cross of the Order of Polonia Restituta, the Bronze Cross of Merit with Swords, the Cross of the Home Army, the "Operation Storm" badge and the Knight's Cross of the Order of Polonia Restituta. Polish. She also received the "Meritorious for the Capital City of Warsaw" badge. Warsaw”. For many years she worked with Tow. Lovers of Milanówek and on September 28, 1999, she received the title of "Honorary Citizen of the City of Milanówek" from the City Council of Milanówek.

Hanna Barbara Szczepkowska Mickiewicz mentions the "Waleria" villa in Milanówek, where her father, the outstanding sculptor and painter Jan Szczepkowski (1878-1964), lived until his death and left behind a lot of works in wood, clay, plaster and many works by his friends: " …Before the war, my father designed furniture, paneling and lighting for one of the rooms in the Royal Castle. The work remained in Milanówek and forms the interior of the dining room. All in pine wood, and this is, in my opinion, the most beautiful wood for carving. The decoration of the hall is the so-called chapel of Echarlins, also made of pine wood. Her father commissioned her to Switzerland, but she stayed in the country. Many outstanding people sat at the table in the dining room: Mrs. Marshal, Anna Żeromska, Wieniawa-Dlugoszowski, General Sosnkowski, Reymont, Witkacy, Osterwa. It happened that we hosted 30-40 people...".

It is in this historical villa "Waleria", located at ul. Spacerowa 20 in Milanówek, I visited Hanna Barbara Szczepkowska Mickiewicz on February 2, 1989, I had an amazing conversation with her, and she showed me around the legendary interior with the works of her father Jan Szczepkowski. I couldn't think of a better place to take photos. If we add to this that on February 6, 1989, the Round Table talks began, there could not have been a better time for it.