Wiesław Władysław Uchański (ur. 19 października 1947 w Zwierzyniu) – wydawca, prezes Wydawnictwa „Iskry”.
Ukończył studia prawnicze i filozoficzne na Uniwersytecie Wrocławskim, w latach 1972–1974 pracował w Zakładzie Elektronicznej Techniki Obliczeniowej, w latach 1974–1976 był komendantem hufca w Ochotniczych Hufcach Pracy. W latach 1977–1981 pracował w Instytucie Nauk Politycznych Uniwersytetu Wrocławskiego, w 1980 obronił tam pracę doktorską (napisaną pod kierunkiem Mariana Orzechowskiego, był też zastępcą dyrektora Instytutu. W latach 1981–1987 był etatowym pracownikiem Komitetu Centralnego PZPR, jako asystent sekretarzy KC – Mariana Orzechowskiego, następnie Tadeusza Porębskiego.
W 1987 roku został dyrektorem Wydawnictwa „Iskry”, po jego przekształceniu w spółkę z o.o. w 1992 roku, został prezesem spółki i większościowym udziałowcem.
Od 1977 do 1990 roku był członkiem PZPR. Synem Wiesława Uchańskiego jest Aleksy Uchański, dziennikarz specjalizujący się w tematyce gier komputerowych, przez wiele lat piastujący wysokie stanowiska kierownicze w polskiej branży mediów elektronicznych.
Nagradzany i odznaczany m.in. Nagroda Kisiela (1999); Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” w dziedzinie „literatura” (12 września 2005).
Jako wydawnictwo istniejemy od 1952 roku, a od 1992 jesteśmy oficyną prywatną, której prezesem jest dr Wiesław Uchański.
Swą nazwą nawiązujemy do ukazującego się przed wojną, w latach 1923–1939, tygodnika „Iskry” oraz znanej serii książek „Biblioteka Iskier”. Jako wydawnictwo istniejemy od 1952 roku, a od 1992 jesteśmy oficyną prywatną, której prezesem jest dr Wiesław Uchański.
Czytelnicy, którzy znają książki Iskier od wielu lat, dostrzegają zmiany zachodzące w naszym profilu wydawniczym. Szczególnie w ostatnich latach punkt ciężkości przeniesiony został z literatury pięknej, w tym także dziecięcej i młodzieżowej, na szeroko rozumianą literaturę faktu: biografie, wspomnienia, dzienniki, eseje i opracowania historyczne, monografie oraz książki popularnonaukowe. W tym zakresie odnosimy coraz większe sukcesy, czego wyrazem są zarówno opinie odbiorców, jak i liczne nagrody, które otrzymują nasze publikacje.
Naszą ambicją jest zaspokajanie wysokich wymagań czytelników – chcemy, aby książki Iskier służyły nie tylko intelektualnej rozrywce, ale odpowiadały także ich potrzebom estetycznym. Dlatego też, łącząc lata doświadczeń z nowatorskimi pomysłami, dążymy do jak najwyższego poziomu edytorskiego naszych publikacji. O ich graficzny kształt dba Andrzej Barecki.
Z Wiesławem Uchańskim znam się od lat, odwiedzałem i spotykałem go, gdy „Iskry” były jeszcze na ul. Smolnej 11, gdyż nieopodal mieszkała żona prof. Mariana Koniecznego. Kiedy „Iskry” przeniosły się w 2014 na al. Wyzwolenia 18, to w czasie mych pobytów w Warszawie, wpadamy na siebie, gdyż w Warszawie mieszkam nieopodal. Często, towarzyszą mu zjawiskowe kobiety, czego zazdroszą mu nawet bliscy przyjaciele. Odwiedzam go również w „Iskrach”, gdzie stworzył piękne, bez przesady można powiedzieć – muzealne wmętrza z tzw. klimatem, jakiego nie ma żadne inne wydawnictwo. Zamiast pisać, jak wygląda, wole pokazywać na zdjęciach, jedno zdjęcie, to więcej niż 1000 słów.
Co ciekawe, Uchański zgromadził kolekcję, moich fotograficznych portretów, wybitnych artystów, że wspomnę: Erwin Axer, Jerzy Bralczyk, Kazimierz Brandys, Jacek Cygan, Andrzej Czeczot, Waldemar Dąbrowski, Jerzy Ficowski, Janusz Głowacki, Józef Hen, Michał Jagiełło, Ryszard Kapuściński, Stanisław Kisielewski, Leszek Kołakowski, Tadeusz Konwicki, Hanna Kral, Andrzej Kurz, Aleksander Krawczuk, Stanisław Lem, Eryk Lipiński, Adam Michnik, Czesław Miłosz, Andrzej Mleczko, Marek Nowakowski, Agnieszka Osiecka, Daniel Passent,Krzysztof Teodor Teplitz, Jerzy Pilch, Tadeusz Różewicz, Wisława Szymborska, Leopold Tyrmand, Beata Tyszkiewicz, ks. Jan Twardowski, Jerzy Urban, Mariusz Urbanek, Jerzy Waldorff, a całość kończy mój portret w kapeluszu z Wenecji, zrobiony przez Beatę Tyszkiewicz.
"...Mam wyraźny wizerunek wydawcy i wydawnictwa, w nieco przedwojennym stylu – mówi Wiesław Uchański – Zależy mi na tym, żeby ten konserwatywny image, cała ta otoczka, mająca w sobie coś snobistycznego, czego się zresztą nie wypieram, towarzyszyła aktywizmowi, nowoczesności w sposobie działania, prowadzenia firmy...".
Wydawnictwo Iskry – polskie wydawnictwo założone w 1952 w Warszawie jako Państwowe Wydawnictwo Młodzieżowe „Iskra”, następnie Państwowe Wydawnictwo „Iskry”, wydawca literatury dla dzieci i młodzieży; sprywatyzowane w 1992.
Przez pierwsze 62 lata działalności siedziba Iskier mieściła się przy ul. Smolnej 11, w dawnym warszawskim mieszkaniu Tadeusza Boya-Żeleńskiego. W 2014 redakcja przeniosła się na al. Wyzwolenia 18.
Państwowe Wydawnictwo „Iskry” Nazwa wydawnictwa nawiązywała do wydawanego w latach 1923–1939 tygodnika dla młodzieży „Iskry” i serii książek „Biblioteka Iskier”. W dokumencie założycielskim wydawnictwa ujęto, że głównym jego zadaniem jest wydawanie literatury dla młodzieży. W 1952 wydano zaledwie 11 tytułów, w 1955 już 169, a przez pierwsze 20 lat blisko 3000 (w tym 705 wznowień).
Wśród wydawanych autorów rekordzistami byli Arkady Fiedler (12 książek wydanych w „Iskrach”, łączny nakład 2 070 000 egz.), Janusz Meissner (19 tytułów, łączny nakład 1 715 000 egz.), Zenon Kosidowski (4 pozycje książkowe, nakład łączny ponad 1 000 000 egz.), czy Marian Brandys (5 książek, nakład łączny 450 000 egz.). W „Iskrach” wydawali także inni popularni autorzy, tacy jak Melchior Wańkowicz, Alina i Czesław Centkiewiczowie, czy Janusz Przymanowski (ogólny nakład książki Czterej pancerni i pies wyniósł do 1972 r. 530 000 egz.).
Wydawnictwo w okresie PRL-u zgromadziło wokół siebie czołowych pisarzy uprawiających reportaż krajowy i zagraniczny (m.in. Jerzy Ambroziewicz, Olgierd Budrewicz, Kazimierz Dziewanowski, Wiesław Górnicki, Thor Heyerdahl, Ryszard Kapuściński, Krzysztof Kąkolewski, Stefan Kozicki, Jerzy Lovell, Andrzej Mularczyk).
Wydawano znanych pisarzy dla młodzieży, wśród nich m.in.: Jack London (ponad dwadzieścia tytułów, nakład ponad 2 590 000 egz.), James Oliver Curwood (nakład blisko 2 000 000 egz,), James Fenimore Cooper, Robert Louis Stevenson, Mark Twain i in.
W Państwowym Wydawnictwie „Iskry” debiutowali m.in. Ernest Bryll, Stanisław Grochowiak, Małgorzata Hillar, Eugeniusz Kabatc, Magda Leja, Aleksander Minkowski, Natalia Rolleczek, Edward Stachura (debiut poetycki), Andrzej Szypulski. Wydawnictwo było też inicjatorem powołania miesięcznika literackiego dla debiutantów „Nowy Wyraz” (1972).
Znakiem rozpoznawczym „Iskier” stały się jednak przede wszystkim seryjne edycje wydawnicze, m.in.: „ABC Stolic Świata” (powst. 1961; seria publicystyczno reportażowa – monografie stolic państw świata) „Biblioteka Literatury Faktu” (seria międzywydawnicza, powstała w 1975 r.; reportaże polskie i zagraniczne) „Biblioteka Niezapominajki” (od 1959 do 1967; popularnonaukowe opracowania z najnowszej historii Polski) „Biblioteka Postępowego Wychowania” (seria wydawana razem z Towarzystwem Szkoły Świeckiej w latach 1958–1962) „Biblioteka Powszechna” (popularna seria międzywydawnicza, wydawana w latach 1957–1967, obejmująca literaturę piękną, społeczno-polityczną i popularnonaukową) „Biblioteka Stańczyka” (wydawana od 1957 r.; literatura satyryczna i humorystyczna) „Człowiek Poznaje Świat” (wyd. od 1960; seria poświęcona wynalazkom i uczonym-odkrywcom) „Ewa wzywa 07” (cykl sensacyjno-obyczajowy wydawany od 1968 r. – wynik konkursu wydawnictwa i Komendy Głównej Milicji Obywatelskiej; powieści i opowiadania o tematyce sensacyjnej, popularyzujące działalność Milicji Obywatelskiej) „Fantastyka-Przygoda” (wyd. od 1966 r.; powieści, zbiory opowiadań oraz antologie z gatunku fantastyki naukowej – głównie polskich, radzieckich i anglosaskich autorów, ale także tłumaczenia z innych języków obcych) „Klasyka Młodych” (seria międzywydawnicza, powst. 1973, pod red. Stanisława Zielińskiego; wśród autorów m.in. James Fenimore Cooper, James Oliver Curwood, Aleksander Dumas, Walentin Katajew, Jack London, Boris Polewoj, Robert Louis Stevenson, Mark Twain, Owen Wister) „Klub Srebrnego Klucza” (wyd. od 1956 r.; cykl sensacyjno-obyczajowo-kryminalny autorów polskich i zagranicznych) „Łowcy sensacji” (reportaże i antologie reportaży; wśród autorów m.in. Olgierd Budrewicz, Wiesław Górnicki, Wacław Korabiewicz i Lucjan Wolanowski) „Naokoło świata” (pod red. Krystyny Goldbergowej i Zbigniewa Stolarka; Wydawany od 1956 r. blisko dwustutomowy cykl reportaży i opowieści podróżniczych w jednolitej szacie graficznej, bogato ilustrowanych fotografiami. Wśród autorów polskich i zagranicznych m.in. Karen Blixen, Olgierd Budrewicz, Antonio Halik, Thor Heyerdahl, Ryszard Kapuściński, Wacław Korabiewicz, Lennart Meri, Ewa Szumańska, Melchior Wańkowicz czy Lucjan Wolanowski) „Świat się zmienia” (seria wydawana od 1960 r.; reportaże krajowe i zagraniczne, wśród autorów: Mirosław Azembski, Kazimierz Dziewanowski, Wojciech Giełżyński, Wiesław Górnicki. Artur Hajnicz, Grzegorz Jaszuński, Hanna Krall, Jean-Paul Sartre, Witold Zalewski) „Z kogutem” (seria młodzieżowa, wydawana od 1966 r.; powieści autorów polskich i zagranicznych)
W siedzibie Wydawnictwa utworzono „Salon Boya-Żeleńskiego”, gdzie przechowywano pamiątki po słynnym tłumaczu, krytyku i pisarzu.
Nakładem „Iskier” ukazywały się m.in. książki Erwina Axera, Tadeusza Boya-Żeleńskiego, Jarosława Borszewicza, Jerzego Bralczyka, Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, Józefa Hena, Jarosława Iwaszkiewicza, Brunona Jasieńskiego, Stefana Kisielewskiego, Jalu Kurka, Aleksandra Krawczuka, Antoni Kroh, Władysława Łozińskiego, Andrzeja Mleczki, Karola Modzelewskiego, Marka Nowakowskiego, Owidiusza, Daniela Passenta, Mieczysława F. Rakowskiego, Janusza Rolickiego, J.D. Salingera, Andrzeja Strzeleckiego, Edwarda Stachury, Janusza Tazbira, Stefana Themersona, Krzysztofa Teodora Toeplitza, J.R.R. Tolkiena, Juliana Tuwima, Marka Twaina, Mariusz Urbanek, Jana Stanisława Witkiewicza i Aleksandry Ziółkowskiej-Boehm.
Wydawnictwo specjalizuje się w literaturze faktu, poezji, wydaje autorów polskich piszących o historii i kulturze polskiej. Prezesem wydawnictwa jest Wiesław Uchański.
PORTRAIT with HISTORY Wiesław Uchański
Wiesław Władysław Uchański (born October 19, 1947 in Zwierzyń) – publisher, president of the “Iskry” Publishing House.
He graduated from law and philosophy studies at the University of Wrocław, in the years 1972-1974 he worked at the Department of Electronic Computing Technology, in the years 1974-1976 he was the commander of the Volunteer Labor Corps. In the years 1977-1981 he worked at the Institute of Political Sciences of the University of Wrocław, in 1980 he defended his doctoral thesis there (written under the supervision of Marian Orzechowski, he was also the deputy director of the Institute. In the years 1981-1987 he was a full-time employee of the Central Committee of the PZPR, as assistant Orzechowski, then Tadeusz Porębski.
In 1987, he became the director of the "Iskry" Publishing House, after its transformation into a limited liability company. in 1992, he became the company's president and majority shareholder.
From 1977 to 1990 he was a member of the Polish United Workers' Party. Wiesław Uchański's son is Aleksy Uchański, a journalist specializing in computer games, for many years holding high managerial positions in the Polish electronic media industry.
Awarded and honored with Kisiel Award (1999); Silver Medal "For Merit to Culture Gloria Artis" in the field of "literature" (September 12, 2005).
We have existed as a publishing house since 1952, and since 1992 we have been a private publishing house, whose president is Dr. Wiesław Uchański.
Our name refers to the weekly "Iskry" published before the war, in the years 1923-1939, and the well-known series of books "Biblioteka Iskier". We have existed as a publishing house since 1952, and since 1992 we have been a private publishing house, whose president is Dr. Wiesław Uchański.
Readers who have known Iskry books for many years can see the changes taking place in our publishing profile. Especially in recent years, the focus has shifted from belles-lettres, including children's and youth literature, to broadly understood non-fiction: biographies, memoirs, diaries, essays and historical studies, monographs and popular science books. In this respect, we are becoming more and more successful, which is reflected in both the opinions of recipients and the numerous awards that our publications receive.
Our ambition is to meet the high expectations of readers - we want Iskier's books to serve not only intellectual entertainment, but also meet their aesthetic needs. Therefore, by combining years of experience with innovative ideas, we strive for the highest editorial level of our publications. Andrzej Barecki takes care of their graphic shape.
I have known Wiesław Uchański for years, I used to visit and meet him when "Iskry" was still at ul. Smolna 11, because the wife of prof. Marian Konieczny. When "Iskry" moved in 2014 to al. Wyzwolenia 18, during my stays in Warsaw, we run into each other, because I live nearby in Warsaw. Often, he is accompanied by phenomenal women, which even close friends envy him. I also visit him in Iskry, where he created beautiful, without exaggeration, museum interiors with the so-called atmosphere that no other release has. Instead of writing what it looks like, I prefer to show it in pictures, one picture is more than 1000 words.
Interestingly, Uchański gathered a collection of my photographic portraits, outstanding artists, to mention Erwin Axer, Jerzy Bralczyk, Kazimierz Brandys, Jacek Cygan, Andrzej Czeczot, Waldemar Dąbrowski, Jerzy Ficowski, Janusz Głowacki, Józef Hen, Michał Jagiełło, Ryszard Kapuściński, Stanisław Kisielewski, Leszek Kołakowski, Tadeusz Konwicki, Hanna Kral, Andrzej Kurz, Aleksander Krawczuk, Stanisław Lem, Eryk Lipiński, Adam Michnik, Czesław Miłosz, Andrzej Mleczko, ¬¬Marek Nowakowski, Agnieszka Osiecka, Daniel Passent, Krzysztof Teodor Teplitz, Jerzy Pilch , Tadeusz Rozewicz, Wislawa Szymborska, Leopold Tyrmand, Beata Tyszkiewicz, Fr. Jan Twardowski, Jerzy Urban, Mariusz Urbanek, Jerzy Waldorff, and the whole thing ends with my portrait in a hat from Venice, made by Beata Tyszkiewicz.
“…I have a clear image of a publisher and a publishing house, in a slightly pre-war style – says Wiesław Uchański. – It is important to me that this conservative image, all this envelope, having something snobbish about it, which I do not deny, should accompany activism, modernity in the way of operating, running a company…".
Wydawnictwo Iskry - a Polish publishing house founded in 1952 in Warsaw as the National Youth Publishing House "Iskra", then the National Publishing House "Iskra", a publisher of literature for children and youth; privatized in 1992.
For the first 62 years of operation, Iskier's headquarters was located at ul. Smolna 11, in the former Warsaw apartment of Tadeusz Boy-Żeleński. In 2014, the editorial office moved to al. Liberation 18.
State Publishing House "Iskry" The name of the publishing house referred to the magazine "Iskry" published in the years 1923-1939 and the series of books "Biblioteka Iskier". The founding document of the publishing house states that its main task is to publish literature for young people. In 1952, only 11 titles were published, in 1955 already 169, and in the first 20 years nearly 3,000 (including 705 reissues).
Among the published authors, the record holders were Arkady Fiedler (12 books published in Iskra, a total circulation of 2,070,000 copies), Janusz Meissner (19 titles, a total circulation of 1,715,000 copies), Zenon Kosidowski (4 books, a total circulation of over 1,000,000 copies) or Marian Brandys (5 books, total circulation 450,000 copies). Other popular authors also published in Iskra, such as Melchior Wańkowicz, Alina and Czesław Centkiewicz, or Janusz Przymanowski (the total circulation of the book Four Tank Men and a Dog was 530,000 copies until 1972).
The publishing house in the period of the People's Republic of Poland gathered around itself the leading writers of domestic and foreign reportage (including Jerzy Ambroziewicz, Olgierd Budrewicz, Kazimierz Dziewanowski, Wiesław Górnicki, Thor Heyerdahl, Ryszard Kapuściński, Krzysztof Kąkolewski, Stefan Kozicki, Jerzy Lovell, Andrzej Mularczyk).
Famous writers for young people were published, including: Jack London (more than twenty titles, circulation of over 2,590,000 copies), James Oliver Curwood (circulation of nearly 2,000,000 copies), James Fenimore Cooper, Robert Louis Stevenson, Mark Twain et al.
In the State Publishing House "Iskry" debuted, among others, Ernest Bryll, Stanisław Grochowiak, Małgorzata Hillar, Eugeniusz Kabatc, Magda Leja, Aleksander Minkowski, Natalia Rolleczek, Edward Stachura (poetic debut), Andrzej Szypulski. The publishing house was also the initiator of establishing a literary monthly for debutants "Nowy Wyraz" (1972).
However, the hallmark of "Iskier" has become primarily serial publishing editions, including: "ABC Capitals of the World" (established in 1961; journalistic and reportage series - monographs of the capitals of the world) "Biblioteka Literatury Faktu" (inter-publishing series, established in 1975 year; Polish and foreign reports) "The Library of Forgetfulness" (from 1959 to 1967; popular science studies on the recent history of Poland) "The Library of Progressive Education" (a series published together with the Secular School Society in the years 1958-1962) "The Common Library" (the popular inter-publishing series, published in the years 1957–1967, covering belles-lettres, socio-political and popular science literature) "Stańczyk Library" (published since 1957; satirical and humorous literature) "Człowiek Znadzie Świat" (published since 1960; series devoted to inventions and scholar-explorers) "Ewa calls 07" (sensational and moral series published since 1968 - the result of a competition of the publishing house and the Headquarters of the Citizens' Militia; sensational novels and stories popularizing the activities of the Citizens' Militia) "Fantastyka-Przygoda" (publ. since 1966; novels, collections of short stories and science fiction anthologies - mainly Polish, Soviet and Anglo-Saxon authors, but also translations from other foreign languages) "Classics of the Young" (inter-publishing series, created in 1973, edited by Stanisław Zieliński; authors include James Fenimore Cooper, James Oliver Curwood, Aleksander Dumas, Valentin Kataev, Jack London, Boris Polewoj, Robert Louis Stevenson, Mark Twain, Owen Wister) "The Silver Key Club" (published since 1956; a crime-sensational series by Polish and foreign authors) "Hunters of sensation" (reportages and anthologies of reportages; authors include Olgierd Budrewicz, Wiesław Górnicki, Wacław Korabiewicz and Lucjan Wolanowski) "Around the World" (edited by Krystyna Goldbergowa and Zbigniew Stolarek; Published since 1956, a nearly two-hundred-volume series of reportages and travel stories in a uniform graphic design, richly illustrated with photographs. Among Polish and foreign authors, e.g. Karen Blixen, Olgierd Budrewicz, Antonio Halik, Thor Heyerdahl, Ryszard Kapuściński, Wacław Korabiewicz, Lennart Meri, Ewa Szumańska, Melchior Wańkowicz and Lucjan Wolanowski) "The world is changing" (series published since 1960; : Mirosław Azembski, Kazimierz Dziewanowski, Wojciech Giełżyński, Wiesław Górnicki, Artur Hajnicz, Grzegorz Jaszuński, Hanna Krall, Jean-Paul Sartre, Witold Zalewski) "With a rooster" (youth series, published since 1966; novels by Polish and foreign authors)
The "Boy-Żeleński Salon" was established at the Publishing House, where memorabilia of the famous translator, critic and writer were kept.
"Iskry" published, among others, books by Erwin Axer, Tadeusz Boy-Żeleński, Jarosław Borszewicz, Jerzy Bralczyk, Konstanty Ildefons Gałczyński, Józef Hen, Jarosław Iwaszkiewicz, Brunon Jasienski, Stefan Kisielewski, Jalu Kurek, Aleksander Krawczuk, Antoni Kroh, Władysław Łoziński, Andrzej Mleczko, Karol Modzelewski, Marek Nowakowski, Ovid, Daniel Passent , Mieczysław F. Rakowski, Janusz Rolicki, J.D. Salinger, Andrzej Strzelecki, Edward Stachura, Janusz Tazbir, Stefan Themerson, Krzysztof Teodor Toeplitz, J.R.R. Tolkien, Julian Tuwim, Mark Twain, Mariusz Urbanek, Jan Stanisław Witkiewicz and Aleksandra Ziółkowska-Boehm.
The publishing house specializes in non-fiction and poetry, publishes Polish authors writing about Polish history and culture. The president of the publishing house is Wiesław Uchański.