„…Myślę, że tworzenie rodzi się z niepokoju, niewiadomej, lęku, czasami z przegranej, a najsilniej z cierpienia. A sens jest w dążeniu, poszukiwaniu i odkrywaniu. Ale nie odkryciu…” – Leszek Mądzik.
„…Miłość, wiara, świętość, przerażenie, poczucie skończoności, śmierć - oto, co zaludnia przestrzeń moich spektakli…" – Leszek Mądzik.
Leszek Józef Mądzik (ur. 5 lutego 1945 w Bartoszowinach na Kielecczyźnie) – scenograf i reżyser teatralny, malarz, fotograf, profesor sztuk plastycznych.
Ukończył Liceum Plastyczne w Kielcach (jest honorowym obywatelem Kielc), bez powodzenia próbował dostać się do Akademii Sztuk Pięknych trzykrotnie, studiował historię sztuki na KUL, a także reżyserię na Wydziale Sztuk Lalkarskich w Białymstoku, filii warszawskiej Akademii Teatralnej.
W 1969 roku założył Scenę Plastyczną KUL, gdzie po roku zaczął wystawiać przedstawienia (pierwszym była oparta na scenariuszu Mądzika sztuka Ecce Homo wystawiona 24 marca 1970 roku).
W przedstawieniach Mądzika dominuje ruch, obraz, a nadrzędną rolę pełni według twórcy światło. Jego interpretacjom towarzyszy także warstwa dźwiękowa, nie ma natomiast słowa. Sztuki prezentowane na deskach Sceny Plastycznej KUL prezentują filozoficzną refleksję o życiu i przemijaniu. Ta refleksja bardzo często bierze się z konkretnych przeżyć artysty. Fascynuje go dorobek Leonarda de Vinci a z artystów współczesnych m.in. Alina Szapocznikow, Tadeusz Kantor i Jerzy Nowosielski.
Jest bohaterem filmu dokumentalnego „A touch of passing. Leszek Mądzik” (2003) w reżyserii Doroty Nowakowskiej, gdzie opowiada o swojej wizji sztuki.
Obecnie współpracuje z wieloma uczelniami teatralnymi w Polsce i na świecie, jest wykładowcą w Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu. W 1997 roku wyreżyserował swoją własną sztukę Pętanie na potrzeby Teatry Telewizji. Był tam też autorem scenariusza i scenografii.
Od 2006 roku publikuje na łamach kwartalnika literackiego „Akcent” felietony, które zostały zebrane w książce Obrazy bez tytułu (Lublin 2012).
Jego najważniejszymi przedstawieniami są m.in.: Kir, przedstawienie autorskie, reżyseria, Scena Plastyczna KUL, 1997; Skrzydło anioła, przedstawienie autorskie, reżyseria i scenografia, Teatr Lalki i Aktora im. H.Ch. Andersena w Lublinie, 1999; Powłoki, przedstawienie autorskie, reżyseria, Teatr Studyjny Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi, 2004; Źródło, przedstawienie autorskie, scenariusz, scenografia i reżyseria, Wrocławski Teatr Lalek, 2005; Makbet, scenografia, Teatr Narodowy w Lizbonie, 2007; Przejście, przedstawienie autorskie, reżyseria, scenografia, Scena Plastyczna KUL; Lustro, przedstawienie autorskie, scenografia, reżyseria, Scena Plastyczna KUL, 2013.
Jest autorem książek m.in. „Życie ku śmierci. Scena Plastyczna Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego”, 1991; „Scena Plastyczna KUL”, 1995; „Mój teatr”, 2000; „Fotografia, faktura – czas – sacrum – postać”, wstęp Andrzej Wajda, 2002; „Fotografia”; „Majdanek w fotografii Leszka Mądzika”, 2012.
Leszek Mądzik odznaczony m.in.: Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2008), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2001), Medal „Pro Ecclesia et Pontifice” (2014), Złoty Krzyż Zasługi (1995), Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, Honorowy Obywatel Kielc (1998), Laureat złotego Feniksa (2016).
„…Czterdzieści lat temu Irena Byrska, a później Mieczysław Kotlarczyk realizując swoje spektakle zaangażowali mnie jako scenografa - wspominał Leszek Mądzik na konferencji prasowej rozpoczynającej warszawskie obchody swojego jubileuszu. - I to dało mi wiarę, że samą scenografią można tworzyć teatr. Wytrąciłem słowo, wytrąciłem aktora i uwierzyłem, że można bez słów mówić o naszych emocjach, uczuciach, miałem wręcz wrażenie, że słowem coś niszczymy. Dojrzewałem do milczenia tak, jak inni dojrzewają do elokwencji. Okazało się, że ta formuła teatru działa i jest zrozumiała i w Lublinie, i w USA, w Japonii i w Brazylii. To taki teatr braku, tęsknoty za znalezieniem w sobie równowagi…".
Dziś Leszek Mądzik obchodzi 50 lat pracy twórczej, to już nie ma zabawy, szmat czasu wypełniony osiągnięciami, którymi mógłby obdzielić kilka osób i to z różnych dziedzin: scenograf, reżyser, malarz, fotograf…
Pamiętam jak dziś, spotkaliśmy się 24 lipca 2012 r. w Łazienkach Królewskich w Starej Pomarańczarni i tam w genialnym wnętrzu, jakby przygotowanym do zdjęc, których nie da się nigdzie powtórzyć. Jeżeli do tego dodać, że Leszek wie, jak się zachowywać przed aparatem, to byliśmy skazani na sukces.
Niedługo potem Mądzik miał wystawę w galerii plenerowej Łazienek Królewskich w Warszawie pt. PLAKAT – FOTOGRAFIA, która wzbudzała duże zainteresowanie, zbierały się tłumy w Al.Ujazdowskich przed jego pracami.
27 września 2012 odwiedziłem Leszka Mądzika w Lublinie, gdzie pokazywał swoją sztukę pt. „Bruzda”, na której był specjalny gość z Rzymu ks. kardynał Gianfranco Ravasi. O swojej sztuce Mądzik mówił – “…Spotykając się z widzem, muszę do niego dotrzeć środkami, które czuję jako mi bliskie, które mogą zrobić to najsilniej, najpewniej. Tworzę widzowi przed oczyma pewną dramaturgię obrazów, które działają na wzrok oraz na słuch, bo ważnym elementem spektaklu jest muzyka. Jeżeli widz podda się kosmosowi tych obrazów, wzbudzą się w nim uczucia i emocje, które są formą mojego z widzem porozumienia. Jest to język bez słów, język niewerbalny…”. Obserwowałem reakcję widzów, byli poruszeni, znajdując się blisko aktorów, właściwie wśród nich. Trochę to przypominało nowojorski Teatr La MaMa, fotele dochodziły do sceny, gdzie przyjeżdżał Kantor ze swoimi sztukami.
A już na spotkanie ze swoimi wielbicielami, pojawił się Leszek Mądzik 11 października 2012 r. w cyklu, który przez sześć lat prowadziłem pt. ARTYŚCI w ŁAZIENKACH. Gdzie podzielił się swoimi przemyśleniami na temat teatru jak choćby: „…Najważniejsze jest to, żeby wejść do kogoś, dotknąć go. Mam wrażenie, że każdy spektakl przybliża mnie do tego, aby dotknąć tajemnicy człowieka…”.
PORTRAIT with HISTORY Leszek Mądzik
"... I think that creation is born of anxiety, unknown, fear, sometimes failure, and most strongly suffering. And the point is in pursuing, searching and discovering. But not discovering ...” – Leszek Mądzik.
"... Love, faith, holiness, terror, a sense of finitude, death - this is what populates the space of my performances ..." - Leszek Mądzik.
Leszek Józef Mądzik (born February 5, 1945 in Bartoszowiny in the Kielce region) - set designer and theater director, painter, photographer, professor of fine arts.
He graduated from the Secondary School of Art in Kielce (he is an honorary citizen of Kielce), he tried unsuccessfully to enter the Academy of Fine Arts three times, he studied art history at the Catholic University of Lublin, as well as directing at the Department of Puppetry Arts in Białystok, a branch of the Warsaw Theater Academy.
In 1969, he founded the Art Stage of the Catholic University of Lublin, where he started staging performances a year later (the first was Ecce Homo, a play based on Mądzik's script, staged on March 24, 1970).
Mądzik's performances are dominated by movement and image, and according to the artist, light plays the most important role. His interpretations are also accompanied by the sound, but there is no word. The plays presented at the Art Stage of the Catholic University of Lublin present a philosophical reflection on life and passing away. This reflection very often comes from the artist's specific experiences. He is fascinated by the oeuvre of Leonardo de Vinci and contemporary artists such as Alina Szapocznikow, Tadeusz Kantor and Jerzy Nowosielski.
He is the protagonist of the documentary “A touch of passing. Leszek Mądzik ”(2003) directed by Dorota Nowakowska, where he talks about his vision of art. Currently, he cooperates with many theater academies in Poland and around the world, he is a lecturer at the Academy of Fine Arts in Poznań. In 1997 he directed his own play The Pętanie for the Television Theater. He was also the author of the script and set design there. Since 2006, he has been publishing columns in the literary quarterly Akcent, which were collected in the book Pictures without a title (Lublin 2012). His most important productions are, among others: Kir, author's performance, direction, Scena Plastyczna KUL, 1997; Angel's Wing, author's performance, direction and set design, Teatr Lalki i Aktora im. H.Ch. Andersen in Lublin, 1999; Powłoki, author performance, direction, Studio Theater of the State Higher School of Film, Television and Theater in Łódź, 2004; Source, author's performance, script, set design and direction, Wrocław Puppet Theater, 2005; Macbeth, set design, National Theater in Lisbon, 2007; Transition, author's performance, direction, set design, Scena Plastyczna KUL; Mirror, author's performance, set design, direction, Scena Plastyczna KUL, 2013. He is the author of books, incl. Life Until Death. Art Scene of the Catholic University of Lublin, 1991; "Scena Plastyczna KUL", 1995; "My Theater", 2000; "Photography, texture - time - sacrum - figure", introduction by Andrzej Wajda, 2002; "Photography"; "Majdanek in the photography of Leszek Mądzik", 2012. Leszek Mądzik awarded, among others: Commander's Cross of the Order of Polonia Restituta (2008), Knight's Cross of the Order of Polonia Restituta (2001), Medal "Pro Ecclesia et Pontifice" (2014), Gold Cross of Merit (1995), Silver Medal for Merit to Culture Gloria Artis ”, Honorary Citizen of Kielce (1998), Laureate of the Golden Phoenix (2016).
"... Forty years ago, Irena Byrska, and then Mieczysław Kotlarczyk, when staging their performances, engaged me as a set designer," recalled Leszek Mądzik at the press conference commencing the Warsaw celebrations of his jubilee. - And it gave me faith that you can create theater only with scenography. I knocked out the word, knocked out the actor and believed that you can speak without words about our emotions, feelings, I even had the impression that we were destroying something with words. I matured to silence as others mature to eloquence. It turned out that this formula of the theater works and is understandable in Lublin, the USA, Japan and Brazil. It is a theater of lack, longing for finding balance ... ".
Today Leszek Mądzik celebrates 50 years of creative work, there is no fun anymore, a long time filled with achievements that could be shared by several people in various fields: set designer, director, painter, photographer ...
I remember today, we met on July 24, 2012 in Łazienki Królewskie in the Old Orangery and there in a brilliant interior, as if prepared for photos that cannot be repeated anywhere. If we add that Leszek knows how to behave in front of the camera, we were doomed to success. Soon after, Mądzik had an exhibition at the open-air gallery of the Royal Łazienki in Warsaw entitled POSTER - PHOTOGRAPHY, which aroused great interest, crowds gathered in Aleje Ujazdowskie before his works.
On September 27, 2012 I visited Leszek Mądzik in Lublin, where he showed his play entitled "Furrow", where there was a special guest from Rome, Fr. Cardinal Gianfranco Ravasi. About his art, Mądzik said: “… When meeting the viewer, I have to reach him by means that I feel close to me, that can do it most strongly, most certainly. I create before the viewer's eyes a certain drama of images that affect the eyesight and hearing, because music is an important element of the performance. If the viewer succumbs to the cosmos of these images, feelings and emotions will arise in them, which are a form of my understanding with the viewer. It is a language without words, a non-verbal language…”.
I watched the audience's reaction, they were moved to be close to the actors, actually among them. It was a bit reminiscent of La MaMa Theater in New York, the armchairs reached the stage where Kantor would come with his plays.
And already for a meeting with his admirers, Leszek Mądzik appeared on October 11, 2012 in the cycle I had been running for six years entitled ARTISTS IN ŁAZIENKI. Where he shared his thoughts on theater, such as: “… The most important thing is to enter someone, touch them. I have the impression that each performance brings me closer to touching the mystery of man ...”.
