top of page
Szukaj
  • Zdjęcie autoraCzesław Czapliński

PORTRET z HISTORIĄ Garri Kasparow

Zaktualizowano: 8 sty 2022


„…Każdy kraj ma swoją własną mafię. W Rosji mafia ma swój własny kraj…” – Garry Kasparow.

„…Nie mamy o czym rozmawiać z Putinem. Ten reżim nie nadaje się do naprawy, musi ustąpić…“–Garri Kasparow.

„…Szachy to narzędzie, które poprawia umiejętność nabywania wiedzy przez dzieci. Ta gra może się stać dobrą podstawą do tego, by sprawniej realizować wymogi nowoczesnego programu edukacji…“ –Garri Kasparow.

Garri Kimowicz Kasparow (właśc. Garrik Weinstein) (ur. 13 kwietnia 1963 w Baku) – szachista, trener szachowy i polityk.


Został mistrzem świata w szachach w wieku 22 lat i był nim w latach 1985–1993, kandydat na prezydenta Rosji w 2008 roku, lider Zjednoczonego Frontu Obywatelskiego. Od marca 2014 posiada również obywatelstwo chorwackie. 

Arcymistrz Garry Kasparow – geniusz. który był: jedenastokrotny zdobywca szachowych Oscarów; ośmiokrotny zwycięzca Olimpiady Szachowej; mistrz ZSRR; honorowy Mistrz Sportu ZSRR; mistrz Rosji. Niektórzy eksperci uważają, że Garry Kasparow jest najlepszym szachistą wszechczasów.

Kasparow zainteresował się szachami bardzo wcześnie, za przyczyną swoich rodziców, którzy dawali mu do rozwiązania problemy szachowe. Zaczął grać w szachy jako dziecko: w wieku pięciu lat w szachowej sekcji Pałacu Pionierów w Baku, a od 1973 w słynnej Szkole Szachowej byłego mistrza świata Michaiła Botwinnika w Moskwie, gdzie został przyjęty z rekomendacji trenera Aleksandra Nikitina.

Pierwszym sukcesem Kasparowa na arenie międzynarodowej było zwycięstwo w turnieju arcymistrzowskim w Banja Luce w 1979 roku. Szesnastoletni Kasparow, nie figurujący jeszcze w ogóle na liście rankingowej FIDE (Fédération Internationale des Échecs) zakończył turniej bez porażki wynikiem 11,5/15 punktów, osiągnął ranking 2705 punktów i pozostawił w pokonanym polu wielu sławnych mistrzów tamtych czasów, takich jak m.in. Tigran Petrosjan, Andras Adorjan, Jan Smejkal. Rezultatem w Banja Luce Kasparow uzyskał pierwszą normę arcymistrzowską oraz ranking wejściowy 2595 punktów na liście rankingowej Międzynarodowej Federacji Szachowej FIDE (co stanowi niepobity rekord).

„…Pamiętam zabawny przypadek na swoim pierwszym dorosłym turnieju w Banja Luce. Uczestniczyło 13 arcymistrzów i były mistrz świata Tigran Petrosjan. Tylko ja nie miałem tytułu i rankingu międzynarodowego, byłem drobnym 16-latkiem o wyglądzie nieopierzonego kurczęcia. Jugosłowiański arcymistrz Milan Vukić na mój widok aż klasnął w dłonie: „Rosjanie nas obrażają – przysyłają dzieci!...“ – Garri Kasparow – „…Przestał się oburzać, kiedy go ograłem…”.

W następnym roku zdobył w Dortmundzie tytuł mistrza świata juniorów. Kasparow musiał najpierw wygrać cykl meczów pretendentów. Mecz w 1984 roku pomiędzy Kasparowem a Anatolijem Karpowem był najbardziej kontrowersyjnym meczem o mistrzostwo świata w historii. Regulamin meczu nie ograniczał liczby rozegranych partii, grano do sześciu zwycięstw. Karpow rozpoczął mecz w doskonałej formie, po dwunastu partiach miał cztery wygrane i żadnej przegranej. Spodziewano się szybkiego zwycięstwa Karpowa 6-0 w co najwyżej osiemnastu partiach. Jednak Kasparow dzielnie stawiał opór, remisując siedemnaście kolejnych partii. Karpow wygrał następną i był już o krok od wygrania całego meczu. Nastąpiła kolejna seria remisów, aż w końcu Kasparow wygrał trzydziestą szóstą partię. Karpow, o dwanaście lat starszy od swego oponenta, wyglądał już na kompletnie wyczerpanego, w niczym nie przypominał zawodnika, który rozpoczął mecz serią zwycięstw. W kilku następnych partiach Kasparow odniósł dwa zwycięstwa. Po pięciu miesiącach zmagań, przy stanie 5-3 dla Karpowa mecz został przerwany przez prezydenta Międzynarodowej Federacji Szachowej i uznany za nierozstrzygnięty.

Następny mecz o mistrzostwo świata odbył się w 1985 roku. Regulamin meczu został zmieniony. Liczba partii została ograniczona do dwudziestu czterech. Zdobywca 12,5 punktu wygrywał mecz. Remis w meczu oznaczał obronę tytułu przez aktualnego mistrza, Karpowa. Kasparow udowodnił, że wiele nauczył się podczas poprzedniej batalii. Chociaż mecz miał wyrównany przebieg, kilka spektakularnych zwycięstw w obronie stcylijskiej przyniosło sukces Kasparowowi. Został on trzynastym mistrzem świata w szachach. Tytuł zdobył w wieku 22 lat, 6 miesięcy i 27 dni.

Po zdobyciu mistrzostwa świata Kasparow wspiął się na szczyt listy rankingowej. Swoją pozycję lidera światowych szachów umocnił serią bardzo dobrych występów w najsilniejszych turniejach. Z Karpowem spotykał się jeszcze trzykrotnie w obronie tytułu mistrza świata w 1986, 1987 i 1990 roku.

Do spotkania z Kasparowem przygotowywałem się dość długo, gdyż od Jurka Kosińskiego wiedziałem, że pojawi się 21 lutego 1988 r. w New York Manhattan Chess Club i będzie grał równocześnie z kilkudziesięcioma szachistami. Jurek zaprosił swojego przyjaciela, zapalonego szachistę Freddie Fields (1923-2007) producenta filmowego z Hollywood, który miał szansę zagrać z mistrzem. Bardzo mnie interesowało, jak to jest w głowie szachisty, że wykonuje taki a nie inny ruch. Miałem bezpośredni akces do Kasparowa, który zwykle był gwiazdą, otoczoną ochroniarzami. Zapytałem go co się dzieje w głowie. Powiedział, że pamięta większość swoich gier, do tego stopnia, że może odtworzyć kolejne swoje ruchy, nawet kilka lat wstecz. Po tym co mi powiedział, starałem się na zdjęciach pokazać niebywałą koncentrację, czego zasze brakowało mi na zdjęciach.

Wykorzystując pozycję mistrza świata Kasparow przystąpił do batalii przeciwko FIDE, podobnie jak to uczynił Bobby Fischer dwanaście lat wcześniej. Różnica polegała na tym, że Kasparow zaczął walkę „od wewnątrz”, poprzez utworzenie w ramach FIDE Stowarzyszenia Arcymistrzów (GMA od GrandMaster’s Association). Poprzez GMA Kasparow chciał zjednoczyć najwybitniejszych aktywnych szachistów w rodzaj związku zawodowego, który miałby realny wpływ na decyzje podejmowane przez kierownictwo FIDE.

W 1993 roku kolejny cykl turniejów FIDE wyłonił kandydata do meczu o mistrzostwo świata z Kasparowem. Eliminacje wygrał Anglik Nigel Short. Obaj nie byli zadowoleni z warunków, na jakich FIDE chciała zorganizować mecz. Postanowili wyłączyć ten mecz spod jurysdykcji FIDE. Kasparow powołał do życia Stowarzyszenie Zawodników Szachowych (PCA). Kasparow i Short rozegrali sowicie sponsorowany mecz w Londynie.

Ostatecznie Kasparow rozegrał mecz z Kramnikiem pod egidą nowej organizacji o nazwie Braingames.com. Mecz odbył się w 2000 roku w Londynie i przyniósł ogromną niespodziankę. Doskonale przygotowany Kramnik wygrał dwie partie nie przegrywając żadnej. Po raz pierwszy od szesnastu lat Kasparow został pozbawiony w meczu tytułu mistrza świata.

Garri Kasparow był pierwszym w historii szachistą, który przekroczył granicę 2800 punktów rankingowych. Najwyższy ranking w karierze osiągnął 1 lipca 1999 r., z wynikiem 2851 punktów zajmował wówczas 1. miejsce na światowej liście FIDE. 

W szczytowym okresie swojej kariery rozgrywał – i wygrywał – symultany zegarowe z narodowymi drużynami poszczególnych krajów. Za jedno ze swoich największych szachowych osiągnięć uznaje zwycięstwo 7–1 w dwudniowej symultanie przeciwko reprezentacji Izraela, która składała się z 4 arcymistrzów, a jej średni ranking przekraczał 2600 punktów rankingowych.

10 marca 2005 roku, po zwycięstwie w prestiżowym turnieju szachowym rozgrywanym w Linares, oficjalnie ogłosił zakończenie kariery zawodowego szachisty. Od tej pory ma rozgrywać wyłącznie pokazowe turnieje. Jego głównym zajęciem staną się teraz pisanie książek i wielka polityka – Kasparow jest zdecydowanym przeciwnikiem Władimira Putina i m.in. startował w wyborach na prezydenta Rosji.

W lutym 1996 roku komputer IBM z programem szachowym Deep Blue wygrał partię z Kasparowem przy zastosowaniu normalnego tempa gry. Była to pierwsza partia meczu i pierwsza oficjalna porażka aktualnego mistrza świata z komputerem. Cały mecz jednak zakończył się zwycięstwem Kasparowa, który odpowiedział trzema wygranymi i dwiema zremisowanymi partiami. W maju 1997 ulepszona wersja programu Deep Blue na komputerze IBM była przeszkodą zbyt trudną dla Kasparowa, który wygrał jedną partię, lecz przegrał dwie w sześciopartiowym meczu. Tę datę uważa się za symboliczną datę pokonania człowieka przez program szachowy.

W 1998 roku stworzył stronę internetową Klubu Kasparowa. Sukces strony był niesamowity - 3 miliony odwiedzin w 4 miesiące!

W 2006 roku Garri Kasparow zgłosił swoją gotowość startu w wyborach prezydenckich w Rosji. 14 kwietnia 2007 roku został zatrzymany podczas demonstracji partii „Inna Rosja”, ale tego samego dnia został uwolniony. Do kolejnego aresztowania doszło w listopadzie 2007, podczas wiecu „Innej Rosji” rozpędzonego przez OMON.

7 lipca 2009 r. Garri Kasparow spotkał się w Moskwie z prezydentem Stanów Zjednoczonych, Barackiem Obamą.

W maju 2012 r. został wybrany na stanowisko prezesa Fundacji Praw Człowieka (ang. Human Rights Foundation – HRF). W sierpniu 2012 r. został aresztowany i pobity w trakcie procesu członkiń grupy Pussy Riot. W 2013 r. otrzymał nagrodę Obrońca Praw Człowieka.

Po tych wszystkich wzlotach i upadkach szachista przeniósł się z rodziną do Ameryki i osiadł w Nowym Jorku. Kasparow, oprócz mieszkań w Nowym Jorku, ma także nieruchomości w Petersburgu, Moskwie i Chorwacji. W tym ostatnim bardzo często się zdarza i mieszka miesiącami w Makarskiej z żoną i dziećmi.

W 2013 r. ogłosił, że nie zamierza wrócić do Federacji Rosyjskiej i będzie walczył z władzami rosyjskimi w miejscu, w którym mieszka. Garry Kasparow nadal walczy z „zbrodniami Kremla” z zagranicy na poziomie międzynarodowym. W sumie Kasparowa nie było w Rosji od 22 lutego 2013 r.

Podczas pobytu w Warszawie w listopadzie 2014 r. porównał prezydenta Rosji Władimira Putina do Adolfa Hitlera, opisując jednocześnie zagrożenie ze strony Rosji jako „rzeczywiste” i dotyczące Europy.

„…Będę nadal walczył z niesprawiedliwością ... Putin jest problemem nie tylko dla Rosji. Każdy dyktator zatruwa życie w sąsiednich krajach. Ale Putin jest czymś wielkim gorzej niż na Białorusi Łukaszenko: Putin jest wszędzie, kontroluje więcej pieniędzy niż ktokolwiek w historii ludzkości i nie gardzi przekupstwem, by zdobyć sympatię przedsiębiorców i polityków. Popiera najbardziej zacięte reżimy na całym świecie. „zabiłby dziesiątki tysięcy swoich rodaków. Putin jest problemem, a skala tego problemu rośnie, ponieważ każdy dyktator stara się rozszerzyć swoją władzę. Putin staje się bardziej bezczelny, ponieważ nie widzi nikogo, kto mógłby go zatrzymać…” – Garri Kasparow.

PORTRAIT with HISTORY Garry Kasparow

“„..Every country has its own mafia. In Russia, the mafia has its own country…“ – Garry Kasparow.

"... We have nothing to talk about with Putin. This regime cannot be repaired, it must go away… “–Garri Kasparov.

“… Chess is a tool that improves children's learning skills. This game can become a good basis for more efficiently implementing the requirements of a modern education program… “–Garri Kasparov.

Garri Kimowicz Kasparov (born Garrik Weinstein) (born April 13, 1963 in Baku) - chess player, chess coach and politician.

He became world chess champion at the age of 22 and was in 1985–1993, candidate for president of Russia in 2008, leader of the United Civic Front. Since March 2014, he also has Croatian citizenship.

Grandmaster Garry Kasparov - a genius. who was: an eleven-time Oscar winner; eight-time winner of the Chess Olympiad; master of the USSR; honorary Master of Sports of the USSR; champion of Russia. Some experts believe that Garry Kasparov is the greatest chess player of all time.

Kasparov became interested in chess very early on, thanks to his parents who gave him chess problems to solve. He started playing chess as a child: at the age of five in the chess section of the Palace of Pioneers in Baku, and from 1973 at the famous Chess School of the former world champion Mikhail Botvinnik in Moscow, where he was accepted on the recommendation of coach Alexander Nikitin.

Kasparov's first success in the international arena was his victory in the grandmaster tournament in Banja Luka in 1979. Sixteen-year-old Kasparov, not yet included in the FIDE ranking list (Fédération Internationale des Échecs), finished the tournament without a defeat with 11.5 / 15 points, achieved a ranking of 2705 points and left many famous champions of that time in the defeated field, such as . Tigran Petrosjan, Andras Adorjan, Jan Smejkal. As a result, in Banja Luka, Kasparov achieved the first grandmaster standard and an entry ranking of 2,595 points on the FIDE International Chess Federation's ranking list (which is an unbeatable record).


“… I remember a funny case at my first adult tournament in Banja Luka. There were 13 grandmasters and former world champion Tigran Petrosyan. Only I did not have an international title and ranking, I was a small 16-year-old with the appearance of a fledgling chicken. Yugoslav grandmaster Milan Vukic, when he saw me, clapped his hands: "The Russians offend us - they send children! ..." - Garri Kasparov - "... He stopped being indignant when I beat him ...".

The following year he won the Junior World Champion title in Dortmund. Kasparov first had to win the match cycle of the contenders. The 1984 match between Kasparov and Anatoly Karpov was the most controversial world championship match in history. The rules of the match did not limit the number of games played, it was played up to six wins. Karpov started the match in excellent form, after twelve games he had four wins and no loss. It was expected that Karpov would win 6-0 quickly in eighteen games at most. However, Kasparov resisted bravely, drawing seventeen consecutive games. Karpov won the next one and was already close to winning the whole match. Another series of draws followed until Kasparov finally won the thirty-sixth game. Karpov, twelve years older than his opponent, looked completely exhausted, nothing like the player who started the game with a series of victories. In the next few games, Kasparov scored two victories. After five months of struggle, with the result of 5-3 for Karpov, the match was interrupted by the president of the International Chess Federation and declared undecided.

The next match for the world championship took place in 1985. The game rules have been changed. The number of lots was limited to twenty-four. The scorer of 12.5 points won the match. A draw in the match meant that the current champion, Karpov, defended the title. Kasparov proved that he had learned a lot during the previous battle. Although the game was smooth, Kasparov was successful with several spectacular victories in the Stilian defense. He became the thirteenth world chess champion. He won the title at the age of 22, 6 months and 27 days.

After winning the world championship, Kasparov climbed to the top of the ranking list. He strengthened his position of the world chess leader with a series of very good performances in the strongest tournaments. He met with Karpov three more times in defense of the world title in 1986, 1987 and 1990.

I had been preparing for the meeting with Kasparov for quite a long time, because I knew from Jurek Kosinski that he would appear on February 21, 1988 at the New York Manhattan Chess Club and would play simultaneously with several dozen chess players. Jurek invited his friend, avid chess player Freddie Fields (1923-2007), a Hollywood film producer, who had a chance to play with the master. I was very interested in how it feels in a chess player's mind to make such and no other moves. I had direct access to Kasparov, who was usually a star, surrounded by bodyguards. I asked him what was going on in his head. He said he remembers most of his games, so much so that he can recreate his next moves, even several years back. After what he told me, I tried to show incredible concentration in the pictures, which I also missed in the pictures.

Taking advantage of his position as world champion, Kasparov joined the battle against FIDE, just as Bobby Fischer had done twelve years earlier. The difference was that Kasparov started the fight "from within" by creating the GrandMasters Association (GMA by GrandMaster's Association) under FIDE. Through GMA, Kasparov wanted to unite the most outstanding active chess players into a kind of trade union that would have a real impact on the decisions made by the FIDE management.

In 1993, another series of FIDE tournaments selected a candidate for the world championship match with Kasparov. Englishman Nigel Short won the qualifying round. Both were not satisfied with the conditions under which FIDE wanted to organize the match. They decided to exclude this match from FIDE's jurisdiction. Kasparov established the Chess Players Association (PCA). Kasparov and Short played a handsomely sponsored match in London. Ultimately, Kasparov played a match against Kramnik under the aegis of a new organization called Braingames.com. The match took place in 2000 in London and brought a huge surprise. Perfectly prepared Kramnik won two games without losing any. For the first time in sixteen years, Kasparov was stripped of the world title in a match. Garri Kasparov was the first chess player in history to break the 2,800 rating point. He was the highest ranking in his career on July 1, 1999, with a score of 2,851, he was then 1st on the world FIDE list. At the height of his career, he played - and won - simultaneous clock games with the national teams of each country. He considers one of his greatest chess achievements to be a 7-1 victory in a two-day simultaneous game against the Israeli national team, which consisted of 4 grandmasters, and its average ranking exceeded 2600 ranking points.

On March 10, 2005, after winning the prestigious chess tournament in Linares, he officially announced his retirement as a professional chess player. From now on, it will only play show tournaments. His main occupation will now be writing books and great politics - Kasparov is a staunch opponent of Vladimir Putin and, among others, he ran for the presidency of Russia.

In February 1996, an IBM computer with the Deep Blue chess program won a game against Kasparov at normal game pace. It was the first game of the match and the first official defeat of the current world champion against the computer. The whole match ended with a victory for Kasparov, who replied with three wins and two tied games. In May 1997, an improved version of Deep Blue on an IBM computer was a hurdle too difficult for Kasparov, who won one game but lost two in a six-party match. This date is considered a symbolic date when the chess program defeated a man.

In 1998, he created the website of the Kasparov Club. The site's success was amazing - 3 million visits in 4 months!

In 2006, Garri Kasparov announced his readiness to run in the presidential elections in Russia. On April 14, 2007, he was arrested during a demonstration by the 'Another Russia' party, but was released on the same day. Another arrest took place in November 2007, during a rally of "Another Russia" broke up by OMON.

On July 7, 2009, Garri Kasparov met in Moscow with the President of the United States, Barack Obama. In May 2012, he was elected president of the Human Rights Foundation (HRF). In August 2012, he was arrested and beaten during the trial of Pussy Riot members. In 2013, he was awarded the Human Rights Defender. After all these ups and downs, the chess player moved with his family to America and settled in New York. Kasparov, in addition to apartments in New York, also has real estate in St. Petersburg, Moscow and Croatia. The latter is very common and he lives for months in Makarska with his wife and children.

In 2013, he announced that he did not intend to return to the Russian Federation and would fight the Russian authorities where he lives. Garry Kasparov continues to fight "Kremlin crimes" from abroad at the international level. In total, Kasparov has not been to Russia since February 22, 2013.

During his stay in Warsaw in November 2014, he compared Russian President Vladimir Putin to Adolf Hitler, while describing the threat from Russia as "real" and concerning Europe.

"... I will continue to fight injustice ... Putin is a problem not only for Russia. Every dictator poisons life in neighboring countries. But Putin is something big worse than in Belarus. Lukashenka: Putin is everywhere, controls more money than anyone in human history, and does not despise bribery to win the sympathy of entrepreneurs and politicians. It supports the most fierce regimes around the world. “He would kill tens of thousands of his countrymen. Putin is a problem, and the scale of the problem is growing as each dictator tries to expand his power. Putin becomes more brazen because he cannot see anyone who could stop him… ”- Garry Kasparov.

Ostatnie posty

Zobacz wszystkie
bottom of page