„…Ci, którzy odeszli, gdzieś istnieją. Wierzę w tę energię, która gdzieś się kumuluje…“ – Andrzej Kotkowski.
Andrzej Adam Kotkowski (ur. 17 lutego 1940 we Lwowie, zm. 15 stycznia 2016 w Warszawie, został pochowany na Powązkach Wojskowych w Warszawie) – reżyser, scenarzysta i aktor filmowy oraz pedagog, z wykształcenia prawnik. Laureat Nagrody za reżyserię na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni (za film Obywatel Piszczyk).
W 1964 ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. W 1968 został absolwentem Studium Organizacji Produkcji PWSTiF w Łodzi. Zadebiutował w 1973 filmem telewizyjnym Żółw na podstawie opowiadania Marka Nowakowskiego. Po noweli Spór w filmie zbiorowym Obrazki z życia i filmie telewizyjnym Gra o wszystko (o karierze sportowej Gerarda Cieślika) zrealizował w 1980 głośny obraz Olimpiada ’40, a rok później film Spokojne lata. Kolejnymi ważnymi filmami w jego twórczości były W starym dworku, czyli niepodległość trójkątów na motywach opowiadania Witkacego i obsypany nagrodami Obywatel Piszczyk z Jerzym Stuhrem w roli głównej, będący kontynuacją Zezowatego szczęścia Andrzeja Munka. Do 1989 był związany z Zespołem Filmowym „X”, często blisko współpracował z Andrzejem Wajdą. Był także twórcą kilku seriali telewizyjnych (m.in. Egzamin z życia, Miasto z morza) i dyrektorem Akademii Filmu i Telewizji w Warszawie, w której wykładał reżyserię filmową.
Poznaliśmy się na planie filmu Miasto z morza, gdzie autorem scenariusza i reżyserem był Andrzej Kotkowski. Film opowiada o Gdyni od momentu, gdy ta nie ma jeszcze praw miejskich (1923) do chwili, gdy takowe już dostaje (1926). Główny bohater Krzysztof Grabień (Strzelecki) przyjeżdża do Gdyni by wziąć udział w budowie portu, gdzie zaprzyjaźnia się z Wołodią Jazowieckim (Domagała). Tam poznaje też Kaszubkę graną przez Julię Pietruchę. Zakochuje się w niej z wzajemnością. Zaczęłem go fotografować 30 maja 2009 roku w Warszawie. Kotkowski jako reżyser zdawał sobie sprawę, co ja widzę i jako reżyser ustawiał się do tego. Kotkowski zwykle stojąc jako reżyser za operatorem, wywoływał efekty, jakie ja teraz wywoływałem na nim. Fotografowałem go również w Gdyni.
W 2010 Andrzej Kotkowski współpracował jako współreżyser z Jerzym Hoffmanem, przy realizacji pierwszego polskiego filmu 3D 1920 Bitwa warszawska, gdzie ja na planie robiłem zdjęcia, a potem wystawę „Bitwa Warszawska 1920” na której znajdowały się zdjęcia Andrzeja Kotkowskiego.
Reżyserował filmy m.in. 1970 – Kolumbowie (współpraca reżyserska); 1970 – Życie rodzinne (współpraca reżyserska); 1972 – Tajemnica wielkiego Krzysztofa(współpraca reżyserska); 1975 – Obrazki z życia; 1978 – Gra o wszystko; 1980 – Olimpiada ’40; 1981 – Spokojne lata; 1984 – W starym dworku, czyli niepodległość trójkątów wg opowiadania Witkacego; 1988 – Obywatel Piszczyk wg prozy J. S. Stawińskiego; 1990 – Korczak (współpraca reżyserska); 1992 – Pierścionek z orłem w koronie (współpraca reżyserska); 1993 – Zespół adwokacki; 1999 – Wszystkie pieniądze świata wg powieści A. Potemkowskiego; 2001 – Garderoba damska (odcinki: 1-4); 2002 – Psie serce (odcinki: Bella, Fiodor, Tamino, Platon, Oskar); 2005 – Egzamin z życia(odcinki: 57-62, 80-82, 87-90, 95-97); 2009 – Miasto z morza wg powieści S. Fleszarowej-Muskat; 2011 – 1920 Bitwa warszawska (współpraca reżyserska).
Jako II reżyser m.in. 1971 – Trzecia część nocy; 1972 – Wesele; 1974 – S.O.S; 1974 – Ziemia obiecana; 1975 – Ziemia obiecana; 1976 – Polskie drogi (odcinki: 1-6); 2006 – Święta polskie (odcinek: Miłość w przejściu podziemnym); 2009 – Mniejsze zło; 2010 – Mała matura; 1947 2013 – Układ zamknięty.
Jako scenarzysta w filmach m.in. 1970 – Cicha noc, święta noc; 1973 – Żółw; 1973 – Śledztwo; 1975 – Obrazki z życia (nie występuje w czołówce); 1981 – Spokojne lata(nie występuje w czołówce); 1984 – W starym dworku, czyli niepodległość trójkątów; 1984 – Siedem życzeń; 1988 – Obywatel Piszczyk; 1992 – Pierścionek z orłem w koronie; 1998 – Sabina (pomysł); 2009 – Miasto z morza.
Grał w filmach m.in. 1967 – Jowita; 1970 – Brzezina jako mężczyzna towarzyszący bratu właścicielki fortepianu; 1978 – Nauka latania; 1988 – Oszołomienie jako reżyser Hermann Kubitzky; 2006 – Święta polskie jako kamerzysta telewizji „Hej”; 2010 – Mała matura 1947 jako starszy milicjant.
Otrzymał nagrody m.in. 1980 – Złoty Wawrzyn Polskiego Komitetu Olimpijskiego za film Olimpiada 40; 1982 – Nagroda Prezydenta Francji na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Sportowych w Rennes za film Olimpiada 40; 1984 – Nagroda za reżyserię filmu Obywatel Piszczyk na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni.
„(...) jestem bardzo związany z morzem. Mimo że urodziłem się we Lwowie, wychowywałem się w Krakowie, ale byłem w szkole rybołówstwa morskiego. Uciekłem z domu – to były lata 50. i zaciągnąłem się do rybaków. Trochę pływałem, bo morze zawsze mnie fascynowało. Zresztą fascynuje mnie do dzisiaj. To jest potężna siła, której my lądowi ludzie nie rozumiemy. To jest wielki okrutny olbrzym, który czasem przyjmuje nas łaskawie, czasem niszczy. Ludzie morza to jest osobny gatunek. Bardzo ładnie powiedział kiedyś wielki polski żeglarz Leonid Teliga: „linia horyzontu, to, co oddziela morze od nieba, jest zawsze magiczna, dlatego że gdzieś tam za horyzontem leżą wszystkie nasze marzenia. My możemy je spełnić, trzeba tam tylko dopłynąć…” – Andrzej Kotkowski.
PORTRAIT with HISTORY Andrzej Kotkowski
“…Those who left exist somewhere. I believe in the energy that accumulates somewhere…” – Andrzej Kotkowski.
Andrzej Adam Kotkowski (born February 17, 1940 in Lviv, died January 15, 2016 in Warsaw, was buried at the Powązki Military Cemetery in Warsaw) - director, screenwriter and film actor and educator, a lawyer by education. Winner of the Directing Award at the Polish Film Festival in Gdynia (for Citizen Piszczyk).
In 1964 he graduated from the Faculty of Law of the Jagiellonian University in Kraków. In 1968 he graduated from the School of Production Organization at the PWSTiF in Łódź. He made his debut in 1973 with the television film Turtle, based on a short story by Marek Nowakowski. After the novella Dispute in the collective film Pictures from Life and the television film Gra oEverything (about Gerard Cieślik's sports career), in 1980 he made the famous film Olimpiada '40, and a year later the film Peaceful Years. Other important films in his work were In the Old Manor, or the Independence of Triangles based on Witkacy's story and the award-winning Citizen Piszczyk with Jerzy Stuhr in the lead role, which is a continuation of Andrzej Munk's Bad Luck. Until 1989, he was associated with the "X" Film Group, often working closely with Andrzej Wajda. He was also the creator of several television series (including Exam from Life, City of the Sea) and director of the Academy of Film and Television in Warsaw, where he taught film directing.
We met on the set of the film City from the Sea, written and directed by Andrzej Kotkowski. The film tells the story of Gdynia from the moment when it does not yet have city rights (1923) to the moment when it does (1926). The main character Krzysztof Grabień (Strzelecki) comes to Gdynia to take part in the construction of the port, where he befriends Wołodia Jazowiecki (Domagała). There he also meets a Kashubian woman played by Julia Pietrucha. He falls in love with her mutually. I started photographing him on May 30, 2009 in Warsaw. Kotkowski, as a director, was aware of what I saw and as a director he positioned himself for it. Kotkowski, usually standing behind the cinematographer as a director, caused the effects that I was now causing on him. I also photographed him in Gdynia.
In 2010, Andrzej Kotkowski collaborated as a co-director with Jerzy Hoffman on the first Polish 3D film 1920 Battle of Warsaw, where I took pictures on the set, and then the exhibition "Battle of Warsaw 1920" with Andrzej Kotkowski's photos.
He has directed films such as 1970 - The Columbuses (co-director); 1970 – Family Life (co-director); 1972 - The Mystery of Great Krzysztof (director's collaboration); 1975 - Pictures from Life; 1978 - Playing for Everything; 1980 - '40 Olympics; 1981 - Quiet years; 1984 – In the Old Manor, or the Independence of the Triangles based on Witkacy's story; 1988 – Citizen Piszczyk based on the prose of J. S. Stawiński; 1990 – Korczak (co-director); 1992 – A Ring with an Eagle in the Crown (director's collaboration); 1993 – Legal team; 1999 – All the Money in the World based on A. Potemkowski's novel; 2001 – Women's wardrobe (episodes: 1-4); 2002 – A Dog's Heart (episodes: Bella, Fiodor, Tamino, Platon, Oskar); 2005 – Exam from Life (episodes: 57-62, 80-82, 87-90, 95-97); 2009 – City from the Sea based on the novel by S. Fleszarowa-Muskat; 2011 – 1920 Battle of Warsaw (director collaboration).
As the second director 1971 - The third part of the night; 1972 - The Wedding; 1974 - S.O.S.; 1974 - The Promised Land; 1975 - The Promised Land; 1976 – Polish roads (episodes: 1-6); 2006 – Polish Holidays (episode: Love in the Underpass); 2009 – The Lesser Evil; 2010 - Small Matura exam; 1947 2013 - Closed system.
As a screenwriter in films such as 1970 - Silent Night, Holy Night; 1973 - Turtle; 1973 - Investigation; 1975 - Pictures from Life (uncredited); 1981 - Quiet Years (uncredited); 1984 – In the Old Manor, or the Independence of the Triangles; 1984 - Seven Wishes; 1988 – Citizen Piszczyk; 1992 – Ring with an eagle in the crown; 1998 – Sabina (idea); 2009 – City from the sea.
He acted in films such as 1967 – Jovita; 1970 – Brzezina as a man accompanying the brother of the owner of the piano; 1978 - Learning to fly; 1988 - Bewilderment as director Hermann Kubitzky; 2006 - Polish Holidays as a cameraman for the "Hej" television; 2010 – Mała matura 1947 as a senior militiaman.
He has received awards including 1980 – Golden Laurel of the Polish Olympic Committee for the film Olimpiada 40; 1982 – French President's Award at the International Sports Film Festival in Rennes for Olympiad 40; 1984 – Award for directing Citizen Piszczyk at the Polish Film Festival in Gdynia.
„(...) I am very connected with the sea. Although I was born in Lviv, I grew up in Krakow, but I was in a school of sea fishing. I ran away from home - it was the 50s and joined the fishermen. I swam a bit because the sea has always fascinated me. It still fascinates me to this day. This is a powerful force that we land people do not understand. This is a great cruel giant who sometimes welcomes us graciously, sometimes destroys us. Sea people are a separate species. Leonid Teliga, a great Polish sailor, once said very nicely: “The line of the horizon, that which separates the sea from the sky, is always magical, because somewhere behind the horizon lies all our dreams. We can fulfill them, you just have to get there…” – Andrzej Kotkowski.
