top of page
Szukaj

PORTRET z HISTORIĄ Zbigniew Jan Zapasiewicz

Zdjęcie autora: Czesław CzaplińskiCzesław Czapliński

„…Posługuję się przemianą wyglądu. Nie mówię już o przemianie i charakterystyce wewnętrznej, której szukam zawsze. Próbuję, na przykład szukać: jak człowiek, którego mam grać, chodzi, jak mówi. Próbuję każdemu (na swój użytek, bo widz może nie zauważyć) wynaleźć indywidualny sposób mówienia. Bardzo to lubię…” – Zbigniew Zapasiewicz.

 

Zbigniew Jan Zapasiewicz (ur. 13 września 1934 w Warszawie, zm. 14 lipca 2009 tamże) – polski aktor, reżyser i pedagog. 

Do liceum chodził na Żoliborzu. Studia wyższe rozpoczął w 1951 roku na Wydziale Chemicznym Politechniki Warszawskiej. Przerwał je po roku, po przyjęciu na Wydział Aktorski w PWST. Studiowanie zakończył w 1956 roku, a jego wykładowcami byli, m.in.: Jan Kreczmar, Marian Wyrzykowski, Bohdan Korzeniewski, Zofia Małynicz, Stanisława Perzanowska, Maria i Edmund Wiercińscy. Od 1969 do 1971 roku był prodziekanem Wydziału Aktorskiego; od 1979 roku docentem na Wydziale Reżyserii tej uczelni, w latach 1981–1984 dziekanem tego wydziału, a w latach 1984–1987 prodziekanem. W 1992 roku otrzymał nominację na profesora sztuk teatralnych. 

Aktorski debiut to rola Ewarysta Galois w Ostatniej nocy według Leopolda Infelda w Teatrze Młodej Warszawy w 1956 roku. Na ekranie zadebiutował w 1963 roku. 

Grał kolejno w teatrach: Młodej Warszawy i Klasycznym (1956–1959), Współczesnym (1959–1966), Dramatycznym (1966–1983). Powszechnym (1983–1987). W latach 1987–1990 był dyrektorem naczelnym i artystycznym Teatru Dramatycznego, gdzie m.in. zwolnił z pracy aktora Jerzego Janeczka. Następnie pracował w zespole Teatru Polskiego w Warszawie. W ostatnich latach życia ponownie związał się z Teatrem Powszechnym w Warszawie. Był stałym współpracownikiem krakowskiego Teatru STU. 

Dwukrotny laureat Nagrody im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego, za wybitne kreacje aktorskie (1973) oraz za kreacje aktorskie w „Kosmosie” Witolda Gombrowicza w reżyserii Jerzego Jarockiego w Teatrze Narodowym i „Zapasiewicz gra Becketta” w Teatrze Powszechnym w reżyserii Antoniego Libery (2006).

 Jako aktor był współpracownikiem Teatru Polskiego Radia.

 

„…18 lipca 1996 r. spotkałem i fotografowałem Zbigniewa Zapasiewicza, który grał w sztuce „Cezar i Pompejusz” (Henri de Montherlant), a której premiera była 9 grudnia 1996 w Teatze Telewizji, reżyserowanej przez Jerzego Antczaka. Muszę powiedzieć, że Zapasiewicz w bezpośrednim kontakcie był niezwykły, co mam nadzieję udało mi się pokazać na zdjęciach, jeśli do tego dodać, że znałem już wcześniej Jerzego Antczaka, to mogłem bezpośrednio poruszać się po całym planie…” – Czesław Czapliński.

Syn Zbigniewa Zapasiewicza, lewicującego działacza społecznego i Marii z domu Kreczmar, nauczycielki matematyki. Jego rodzina była związana z teatrem: wuj Jan Kreczmar był aktorem, a wuj Jerzy Kreczmar – reżyserem teatralnym. 

Zapasiewicz był czterokrotnie żonaty z aktorkami: Mirosławą Dubrawską, Krystyną Maciejewską, Iwoną Słoczyńską (później przyjęła nazwisko Sydor) i Olgą Sawicką. 

Zmarł na raka wątroby. Zgodnie z jego ostatnią wolą urna z jego prochami została pogrzebana 22 lipca 2009 roku w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera BII30-tuje-1).

  Zainteresowanie ze strony Służby Bezpieczeństwa W październiku 1984 roku Służba Bezpieczeństwa rozpoczęła rozpracowanie Zbigniewa Zapasiewicza w ramach Sprawy Operacyjnego Rozpracowania krypt. „Zapas”. Powodem zainteresowania SB osobą aktora była jego negatywna postawa wobec oficjalnej propagandy, inicjatywy o charakterze politycznym oraz kontakty z dysydentami czeskimi i ośrodkami polonijnymi. O jego działalności SB jest informowana doniesieniami tajnych współpracowników, którzy są obecni nawet podczas jego wyjazdów zagranicznych, np. do Wielkiej Brytanii w 1984. 5 grudnia 1988 roku SB podejmuje decyzję o zakończeniu prowadzeniu sprawy i przekazaniu materiałów do archiwum. Obecnie znajdują się w Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej pod sygnaturą AIPN 01322/3793.

 

„..Nie patrzę na moralność postaci, które gram – patrzę na moralność dzieła, w którym biorę udział…”  – Zbigniew Zapasiewicz.

  Filmografia: 1963 Wiano jako ksiądz; 1964 Spotkanie ze szpiegiem; jako Kres; 1965 Sposób bycia jako ojciec; 1966 Ktokolwiek wie... jako blondyn; 1966 Bariera jako niewidomy; 1967–1968 Stawka większa niż życie jako Karpinski w odc. 18; 1970 Szansa; 1971 Za ścianą jako docent; 1971 Kłopotliwy gość jako przewodniczący komisji z elektrowni; 1972 Ocalenie; 1972 Wyspy szczęśliwe; 1973 Nocleg; 1973 Drzwi w murze jako dramaturg; 1974 Ziemia obiecana jako Kessler; 1974 Urodziny Matyldy jako aktor Konrad; 1975 Skazany jako adwokat; 1975 Mazepa jako Jan II Kazimierz; 1975 Dzieje grzechu jako ksiądz Jutkiewicz; 1976 Ostatnie takie trio jako Cygan; 1976 Tylko Beatrycze jako brat Andrzej; 1976 Con amore jako neurolog; 1976 Barwy ochronne jako docent Jakub Szelestowski; 1977 Lalka (serial telewizyjny) jako aktor Rossi; 1977 Pasja jako Jan Józef Tyssowski; 1977 Akcja pod Arsenałem jako ojciec Rudego; 1977 Polskie drogi jako nauczyciel i antykwariusz Paweł Krajewski; 1978 Szpital przemienienia jako doktor Rygier; 1978 Koty to dranie; 1978 Bez znieczuleniajako Jerzy Michałowski; 1979 Doktor Murek jako Paweł Junoszyc; 1979 Drogi pośród nocy jako Amadei; 1979 Panny z Wilka jako mąż Julci; 1979 Kung-fujako docent Kwaśniak; 1980 W biały dzień jako „Siwy”; 1980 Kontrakt; 1980 Gorączka jako ojciec Leona; 1981 Przypadek jako Adam; 1981 Dziecinne pytania jako więzień; 1981 Z dalekiego kraju jako Mieczysław Kotlarczyk; 1982 Matka Królów jako doktor Wiktor Lewen; 1982 Imperatyw jako psychiatra; 1982 Choinka strachu jako pisarz; 1984 Rok spokojnego słońca jako Szary; 1984 Idoljako urzędnik; 1984 Baryton jako Antonio Taviatini; 1985 C.K. Dezerterzy jako kapitan Wagner ;1985 …jestem przeciw jako ojciec Jacka; 1986 Maskarada jako Michał Barczewski; 1987 Krótki film o zabijaniu jako przewodniczący komisji; 1988 Dekalog V; 1988 Mistrz i Małgorzata jako Poncjusz Piłat; 1989 Po upadku. Sceny z życia nomenklatury jako Ratajczak; 1990 Le Retour jako doktor; 1992 Psy jako Wencel; 1992 Skąpiec jako Harpagon; 1992 Listopad (Novembre); 1992 Enak jako John Gilette; 1993 Obcy musi fruwać jako krytyk Przywilej; 1997 Piękna twarz jako narrator; 1997 Ambasador jako ambasador; 1997 Układanie życia jako lektor; 1998 Urok wszeteczny (Opowieści weekendowe), jako hrabia; 1998 O wielkim wstydzie jako narrator; 1998 Garby jako narrator; 1998 Wojna z rzeczami jako narrator; 1998 O sławnym człowieku jako narrator; 1998 Czerwona łata jako narrator; 1998 Ogniem i mieczem jako lektor prologu i epilogu; 1998Demony wojny według Goi jako minister; 1999 O największej kłótni jako narrator; 1999 Jak Gyom został starszym panem jako narrator; 1999 Jak bóg Maior utracił tron jako narrator; 1999 O zabawkach dla dzieci jako narrator; 1999 Egzekutor jako mecenas; 2000 Oburzające dropsy jako narrator; 2000 Człowiek, jakich wielu (L’homme des foules) jako Wladimir; 2000 Życie jako śmiertelna choroba przenoszona drogą płciową jako Tomasz; 2001 Suplementjako doktor Tomasz; 2001 Marszałek Piłsudski jako Józef Piłsudski; 2002 Sesja kastingowa; 2003 Defekt jako Piwnicki; 2005 Persona non grata jako Wiktor; 2007 Nadzieja jako Krystian Ratay, ojciec Franciszka; 2009 Rewizyta jako profesor Jakub Szelestowski

Odznaczenia, nagrody i wyróżnienia: Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie postanowieniem prezydenta Lecha Kaczyńskiego z 16 lipca 2009 „w uznaniu wybitnych zasług dla rozwoju kultury polskiej, za osiągnięcia w pracy artystycznej i dydaktycznej”); Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (30 kwietnia 2001, „za wybitne zasługi dla kultury polskiej, za osiągnięcia w pracy artystycznej”); Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1979); Złoty Krzyż Zasługi (1974); Medal 30-lecia Polski Ludowej (1974); Złoty Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju” (2002); Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (22 lipca 2009, podczas ceremonii pogrzebowej); Odznaka Zasłużony Działacz Kultury Odznaka „Za zasługi dla Warszawy” (1970); nagroda państwowa I stopnia (1980); Wielki Splendor (1990) – nagroda przyznawana przez Zespół Artystyczny Teatru Polskiego Radia; Nagroda im. Aleksandra Zelwerowicza, przyznawana przez redakcję miesięcznika „Teatr” – dwukrotnie (za sezon 1985/1986 nagroda za rolę tytułową w Baalu Bertolta Brechta w Teatrze Powszechnym w Warszawie, za sezon 1996/1997 nagroda za rolę Stomila w Tangu Sławomira Mrożka w Teatrze Współczesnym w Warszawie) Diamentowy Mikrofon (2005, „za wielkie i wybitne kreacje aktorskie w spektaklach i słuchowiskach teatru wyobraźni Polskiego Radia”); Nagroda Ministra Kultury i Sztuki III stopnia (1969); Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia; Nagroda im. Cypriana Kamila Norwida w kategorii Teatr (2006).

„…Życie jest zjawiskiem bardzo serio, więc można je traktować z dystansem, natomiast teatr to z założenia instytucja nie serio, więc trzeba ją traktować potwornie poważnie. Ponieważ jest z założenia grą, to znaczy, że trzeba go traktować z przesadną odpowiedzialnością – co nie znaczy, że bez poczucia humoru, tylko odpowiedzialnie. Tego nas uczyli profesorowie wyrośli w przedwojennej, zelwerowiczowskiej tradycji. Przede wszystkim tego nas uczyli…” – Zbigniew Zapasiewicz.

  

PORTRAIT with HISTORY Zbigniew Jan Zapasiewicz

       “…I use appearance transformation. I'm not talking about the transformation and inner characteristics that I'm always looking for. I try, for example, to look for: how the man I am to play walks and talks. I try to find an individual way of speaking for everyone (for my own use, because the viewer may not notice). I like it very much…” – Zbigniew Zapasiewicz.

 

Zbigniew Jan Zapasiewicz (13 September 1934 – 14 July 2009) was one of the most prominent post-war Polish actors, as well as a theatre director and pedagogue. In 2001, he received the Polish Academy Award for Best Actor. 

Biography Zbigniew Zapasiewicz was born on 13 September 1934 in Warsaw, Poland. During 1951–1952 he studied chemistry at the Warsaw University of Technology. In 1956 he graduated in acting from the National Academy of Theatre in Warsaw (now Aleksander Zelwerowicz State Theatre Academy). He made his debut in 1955 in the Theatre of New Warsaw.


        "...On July 18, 1996, I met and photographed Zbigniew Zapasiewicz, who played in the play "Caesar and Pompey" (Henri de Montherlant), which premiered on December 9, 1996 at the Television Theater, directed by Jerzy Antczak. I must say that Zapasiewicz's direct contact was extraordinary, which I hope I managed to show in the photos, and if I add that I already knew Jerzy Antczak, I could move directly around the entire set..." - Czesław Czapliński.

 

During 1959–1966 Zapasiewicz was an actor of the Contemporary Theatre. In 1982 he moved to Teatr Powszechny. During 1987–1990 he was a managing director of the Dramatic Theatre. Since 1993 he acted at the Contemporary Theatre.  Zapasiewicz died in Warsaw on 14 July 2009, at the age of 74.

 

       "…I don't look at the morality of the characters I play - I look at the morality of the work in which I take part..." - Zbigniew Zapasiewicz.

  Filmography: 1975 The Promised Land Kessler; 1975 The Story of SinPriest Jutkiewicz; 1977 Camouflage Jakub Szelestowski; 1978 Without Anesthesia Jerzy Michalowski; 1979 The Maids of Wilko Julcia's Husband; 1981 Blind Chance 1. Adam; 1984 A Year of the Quiet Sun Szary; 1988 A Short Film About Killing Committee Chairman; 1989 Túsztörténet Alezredes; 1992 PigsSenator Wencel; 2000 Life as a Fatal Sexually Transmitted Disease Tomasz Berg; 2005 Persona Non Grata Wiktor Leszczyński; 2007 Hope Franciszek's Father.

 

      “…Life is a very serious phenomenon, so it can be treated with distance, while theater is, by definition, not a serious institution, so it has to be treated terribly seriously. Since it is essentially a game, it means that it must be treated with exaggerated responsibility - which does not mean without a sense of humor, just responsibly. This is what we were taught by professors who grew up in the pre-war Zelwerowicz tradition. First of all, this is what they taught us…”– Zbigniew Zapasiewicz.

Ostatnie posty

Zobacz wszystkie

2 Comments


Anita
Anita
Feb 04

Tényleg csodálatos, hogy a színház, a filmek és a videojátékok egyaránt képesek elvarázsolni és gazdagítani az életünket. Az érzelmek kifejezése a művészetek által valóban különleges élményeket nyújt. Az én szabadidőmben is szeretek kikapcsolódni ezekkel a dolgokkal, hiszen mindegyik más-más élményt ad. Színházat és filmet nézni egy igazi kaland, de egy jó videojáték is képes egy-egy izgalmas történetet vagy világot bemutatni, amiben elmerülhetünk.


Ami a kikapcsolódást illeti, sokszor egy izgalmas online sportfogadás is jól jöhet, hogy még egy kis extra adrenalint adjunk a szabadidőnknek. A Mostbet webhely kínálata lehetőséget ad arra, hogy szórakoztató módon kapcsolódjunk ki, és egy kicsit még a sportok világába is belépjünk.


Egy új hobbi keresése mindig izgalmas kihívás, és rengeteg lehetőség van. Mi lenne, ha kipróbálnál valami…

Like

Nadia
Nadia
Feb 04

Ez a szöveg tökéletesen leírja egy olyan ember életútját és eredményeit, aki életét a színháznak és a mozinak szentelte. Nagyon érdekes megtudni egy ilyen gazdag tapasztalatot és pályafutásának fontos pillanatait. Szeretem a színházat és a filmeket is – ez egy hihetetlenül izgalmas módja az érzelmek és élmények megélésének a művészeten keresztül. És persze nem tehetem meg, hogy ne említsem meg a videojátékokat, amelyek egyben a hobbim és remek szórakozási lehetőségek.


Hogyan töltöd a szabadidődet? Esetleg van néhány érdekes ötlet, hogyan lehetne összekapcsolni a kikapcsolódást kulturális tevékenységgel vagy akár valami új hobbival?


Like
  • Facebook Social Icon
  • YouTube Social  Icon
bottom of page