Grzegorz Witold Kołodko (ur. 28 stycznia 1949 w Tczewie) – ekonomista i polityk, profesor nauk ekonomicznych, autor teoretycznego nurtu ekonomii znanego jako nowy pragmatyzm.
Wykładowca Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie, Wiceprezes Rady Ministrów i minister finansów w latach 1994–1997 i 2002–2003, twórca programów rozwoju społeczno-gospodarczego – Strategii dla Polski, Pakietu 2000 oraz Programu Naprawy Finansów Rzeczypospolitej.
Autor książek i artykułów z dziedziny ekonomii i polityki gospodarczej, ekspert i konsultant międzynarodowych organizacji. Członek Europejskiej Akademii Nauki, Sztuki i Literatury. Zagraniczny członek Rosyjskiej Akademii Nauk oraz Narodowej Akademii Nauk Ukrainy. Członek Academia Europaea.
W 1967 ukończył Liceum Ogólnokształcące im. Marii Curie-Skłodowskiej w Tczewie. Po maturze, w roku szkolnym 1967–1968, pracował jako niewykwalifikowany robotnik budowlany w Gdańsku. Podczas studiów (1968–1972) w Szkole Głównej Planowania i Statystyki (SGPiS, obecnie Szkoła Główna Handlowa w Warszawie) był m.in. przewodniczącym Rady Uczelnianej Zrzeszenia Studentów Polskich (1970–1971). W latach 1975–1977 był przewodniczącym Rady Młodych Pracowników Nauki SGPiS, a w latach 1978–1981 wiceprzewodniczącym Ogólnopolskiej Rady Młodych Pracowników Nauki ds. Zagranicznych.
Po ukończeniu studiów w 1972 (nagroda Ministra Finansów za pracę magisterską na temat nierównowagi rynkowej) doktoryzował się na tej samej uczelni w 1976 (dysertacja pt. „Wahania tempa wzrostu gospodarczego w PRL”). Promotorem jego pracy magisterskiej oraz doktorskiej był prof. Maksymilian Pohorille. Stopień doktora habilitowanego uzyskał w 1984 na podstawie dorobku naukowego i rozprawy pt. „Cele rozwoju a makroproporcje gospodarcze”. Tytuł naukowy profesora nauk ekonomicznych uzyskał w 1988.
„…Ja zdaję sobie z tego sprawę, że muszę być i cały czas będę, między młotem a kowadłem, ale już lepiej być między młotem a kowadłem niż między młotem a sierpem…” – Grzegorz Kołodko.
„…28 listopada 1994 r. w Ministerstwie Finansów w Warszawie, odwiedziłem Grzegorza Kołodkę, był wiceprezesem Rady Ministrów i ministrem finansów w rządzie Waldemara Pawlaka. Przyleciałem do Warszawy z Nowego Jorku na kilka dni i bardzo zależało mi, aby spotkać się z Grzegorzem Kołodko, kiedy przez telefon powiedziałem mu, że mam niewiele czasu zaproponował spokanie na następny dzień przed 8 rano. Pamiętam jak dziś, kiedy wprowadzono mnie do gabinetu Kołodki, rzuciło mi się w oczy olbrzymie biurko, na którym nie było nic, dosłownie. Zapytałem wówczas, czy to, że na biurku nie ma nic, świadczy o tym, że się tutaj nie pracuje? Uśmiechając się powiedział – jest wręcz odwrotnie, cała praca została przekazana w odpowiednie ręce. Po tym, zaproponował śniadanie, jakie przyniosła nam sekretarka.
Ostatni raz spotkałem i fotografowałem Grzegorza Kołodkę 29 czerwca 2023 r., na golfowym spotkaniu Rotary Club w Józefosławiu i muszę powiedzieć, że niewiele się zmienił od naszego pierwszego spotkania trzydzieści lat temu…” – Czesław Czapliński.
Jako stypendysta Fundacji Fulbrighta przebywał na Uniwersytecie Illinois (1985–1986). Założyciel i dyrektor Instytutu Bankowości i Polityki Monetarnej Narodowego Banku Polskiego (1988). Research Fellow w Światowym Instytucie Badań Rozwoju Gospodarczego ONZ (WIDER) w Helsinkach (1988, 1989 i 2002). Dyrektor Instytutu Finansów (1989–1994). Konsultant Międzynarodowego Funduszu Walutowego w Departamencie Badań (1991 i 2000) i w Departamencie Polityki Fiskalnej (1992 i 1999). W 1994 Senior Research Fellow w Instytucie Finansów i Polityki Monetarnej w Tokio. Distinguished Sasakawa Chair and Research Professor in Development Policy w WIDER (1997–1998), Visiting Fellow w Banku Światowym (1998) i Senior Research Fellow na Uniwersytecie Yale (1998).
Doktor honoris causa jedenastu zagranicznych uniwersytetów.
Aktualnie jest pracownikiem Katedry Ekonomii Akademii Leona Koźmińskiego (ALK). Jest również założycielem i dyrektorem Centrum Badawczego Transformacji, Integracji i Globalizacji TIGER afiliowanego przy tej uczelni.
Jest autorem nowego pragmatyzmu – koncepcji ekonomii opierającej się na imperatywie harmonijnego rozwoju społeczno-gospodarczego.
Autor i redaktor 60 książek oraz licznych artykułów i referatów opublikowanych w 28 językach (w tym ponad 200 po angielsku). Prowadził wykłady i seminaria w dziedzinie ekonomii politycznej, polityki ekonomicznej, ekonomii porównawczej, polityki rozwoju i finansów publicznych w SGH i ALK oraz m.in. na uniwersytetach w Stanach Zjednoczonych (Uniwersytet Yale, Uniwersytet Kalifornijski w Los Angeles, Uniwersytet Illinois, Uniwersytet Wesleyański, Uniwersytet w Rochester). Kierował pracami naukowymi i wykładał w instytutach badawczych i na uniwersytetach na wszystkich kontynentach. Członek rad programowych periodyków naukowych i instytutów badawczych. Promotor kilkunastu prac doktorskich. Wielokrotny laureat nagród Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Polskiej Akademii Nauk i Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego w dziedzinie badań naukowych oraz dydaktyki.
Autor prac naukowych z zakresu makroekonomii o tematyce inflacji i niedoborów w gospodarce planowej, traktujących m.in. o polityce stabilizacyjnej, transformacji ustrojowej od gospodarki socjalistycznej (komunistycznej) do gospodarki rynkowej, czynnikach wzrostu gospodarczego, roli instytucji w procesie rozwoju gospodarczego, procesie globalizacji i jej implikacjach dla wzrostu gospodarczego. W latach 1982–1988 był doradcą prezesa Narodowego Banku Polskiego.
Columbia University Press nominowała amerykańskie wydanie jego książki pt. „Wędrujący świat” do Michael Harrington Book Award from the New Political Science section of the American Political Science Association. Nagroda jest przyznawana książkom, których przekaz może być wykorzystany w walce o lepszy świat. „Wędrujący świat” został przetłumaczony na 10 języków.
Od 2001 do 2019 był członkiem Komitetu Nauk Ekonomicznych Polskiej Akademii Nauk, a od 2019 – jako pierwszy polski ekonomista – Academia Europaea.
Od 2019 Distinguished Professor of Belt and Road School, Beijing Normal University.
Od 2020 członek Towarzystwa Naukowego Warszawskiego.
W latach 1969–1990 należał do PZPR.
W 1989 roku uczestniczył w negocjacjach Okrągłego Stołu, w zespole do spraw gospodarki i polityki społecznej. W latach 1989–1991 członek Rady Ekonomicznej Rady Ministrów. Nominowany przez Euromoney Najlepszym Ministrem Finansów Europy Środkowo-Wschodniej (1996).
Czterokrotnie powołany na urząd wiceprezesa Rady Ministrów i ministra finansów: w rządzie Waldemara Pawlaka (od 28 kwietnia 1994 do 6 marca 1995); w rządzie Józefa Oleksego (od 7 marca 1995 do 7 lutego 1996); w rządzie Włodzimierza Cimoszewicza (od 7 lutego 1996 do 4 lutego 1997); w rządzie Leszka Millera (od 6 lipca 2002 do 16 czerwca 2003).
W 1994 prowadził negocjacje i doprowadził do podpisania porozumienia w sprawie redukcji polskiego zadłużenia zagranicznego wobec banków komercyjnych (Klubu Londyńskiego). 11 lipca 1996 w imieniu rządu polskiego podpisał Konwencję o Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, na mocy której 22 listopada 1996 Polska przystąpiła do OECD. Odegrał aktywną rolę w procesie przystępowania Polski do Unii Europejskiej, uczestnicząc w jej szczytach w Kopenhadze w grudniu 2002 roku oraz w Atenach w 2003 roku.
Wielokrotnie odznaczany i nagradzany m.in. 1997 – Za wybitne zasługi w działalności państwowej i publicznej odznaczony został Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski; 2013 – Nagroda naukowa im. Fryderyka Skarbka przyznana przez Polską Akademię Nauk za książkę pt. Dokąd zmierza świat. Ekonomia polityczna przyszłości, Wydawnictwo Prószyński i S-ka, Warszawa; 2013 2014 – Odznaka honorowa „Za zasługi dla bankowości Rzeczypospolitej Polskiej” 2014 – Medal Komisji Edukacji Narodowej za szczególne zasługi dla oświaty i wychowania; 2014 – Nagroda Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za wybitne osiągnięcia naukowe w dziedzinie badania na rzecz rozwoju gospodarki; 2015 – Specjalna Nagroda Honorowa Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego za dorobek naukowy i upowszechnianie polskiej ekonomii w świecie; 2019 – Kowadło – Nagroda Stowarzyszenia Kuźnica; 2020 – Special Book Award of China “for facilitating the exchange and mutual appreciation of Chinese and foreign civilizations”; 2021 – Doktor Honoris Causa Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu.
Żona Alicja jest redaktor prowadzącą „Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie”. Ma dwie córki: Julię (psycholog, doktor nauk behawioralnych, Warwick Universitry) i Gabrielę (absolwentka grafiki warszawskiej ASP). Dużo podróżuje (zwiedził 170 krajów oraz Arktykę i Antarktydę) i uprawia biegi maratońskie (ukończył 50; najlepszy czas w Toronto: 3:38.22) oraz fotografuje. Jest wegetarianinem, nie pali papierosów i nie pije alkoholu.
„…Błąd analityków bierze się z tego, że czasami się mylą, bo nie potrafią wyliczyć, a czasami się mylą, bo chcą się pomylić…“ - Grzegorz Kołodko.
PORTRAIT with HISTORY Grzegorz Witold Kołodko
Grzegorz Witold Kołodko (born January 28, 1949 in Tczew) - economist and politician, professor of economic sciences, author of the theoretical trend in economics known as new pragmatism.
Lecturer at the Leon Koźmiński University in Warsaw, Vice-President of the Council of Ministers and Minister of Finance in 1994–1997 and 2002–2003, creator of socio-economic development programs - Strategy for Poland, Package 2000 and the Financial Repair Program of the Republic of Poland.
Author of books and articles in the field of economics and economic policy, expert and consultant of international organizations. Member of the European Academy of Sciences, Arts and Letters. Foreign member of the Russian Academy of Sciences and the National Academy of Sciences of Ukraine. Member of Academia Europaea.
In 1967 he graduated from the Secondary School. Maria Curie-Skłodowska in Tczew. After graduating from high school, in the 1967–1968 school year, he worked as an unskilled construction worker in Gdańsk. During his studies (1968–1972) at the Central School of Planning and Statistics (SGPiS, currently the Warsaw School of Economics), he was, among others, chairman of the University Council of the Polish Students' Association (1970–1971). In the years 1975–1977 he was the chairman of the Council of Young Science Workers of the SGPiS, and in the years 1978–1981 the vice-chairman of the National Council of Young Science Workers for Foreign Affairs.
After graduating in 1972 (award from the Minister of Finance for his master's thesis on market imbalance), he obtained his doctorate at the same university in 1976 (dissertation entitled "Fluctuations in the rate of economic growth in the Polish People's Republic"). The supervisor of his master's and doctoral thesis was prof. Maksymilian Pohorille. He obtained his habilitation degree in 1984 on the basis of his scientific achievements and the dissertation entitled "Development goals and economic macroproportions." He obtained the academic title of professor of economic sciences in 1988.
"...I realize that I have to be, and will always be, between a rock and a hard place, but it's better to be between a rock and a hard place than between a hammer and a sickle..." - Grzegorz Kolodko.
“… On November 28, 1994, at the Ministry of Finance in Warsaw, I visited Grzegorz Kołodka, he was Vice-President of the Council of Ministers and Minister of Finance in the government of Waldemar Pawlak. I flew to Warsaw from New York for a few days and I really wanted to meet Grzegorz Kołodko, when I told him on the phone that I had little time, he suggested meeting me the next day before 8 am. I remember today, when I was led into Kołodko's office, I noticed a huge desk with literally nothing on it. I then asked if the fact that there was nothing on the desk meant that people didn't work here? Smiling, he said - it's just the opposite, all the work has been handed over to the right hands. After that, he suggested the breakfast that the secretary brought us.
The last time I met and photographed Grzegorz Kołodka was on June 29, 2023, at the golf meeting of the Rotary Club in Józefosław, and I must say that he has not changed much since our first meeting thirty years ago..." - Czesław Czapliński.
As a Fulbright scholarship holder, he stayed at the University of Illinois (1985–1986). Founder and director of the Institute of Banking and Monetary Policy of the National Bank of Poland (1988). Research Fellow at the United Nations World Institute for Economic Development Research (WIDER) in Helsinki (1988, 1989 and 2002). Director of the Institute of Finance (1989–1994). Consultant of the International Monetary Fund in the Research Department (1991 and 2000) and in the Fiscal Policy Department (1992 and 1999). In 1994, Senior Research Fellow at the Institute of Finance and Monetary Policy in Tokyo. Distinguished Sasakawa Chair and Research Professor in Development Policy at WIDER (1997–1998), Visiting Fellow at the World Bank (1998), and Senior Research Fellow at Yale University (1998).
Honorary doctorate from eleven foreign universities.
Currently, he is an employee of the Department of Economics at the Leon Koźmiński University (ALK). He is also the founder and director of the TIGER Research Center for Transformation, Integration and Globalization, affiliated with this university.
He is the author of new pragmatism - a concept of economics based on the imperative of harmonious socio-economic development.
Author and editor of 60 books and numerous articles and papers published in 28 languages (including over 200 in English). He gave lectures and seminars in the field of political economy, economic policy, comparative economics, development policy and public finances at the Warsaw School of Economics and KU and, among others, at universities in the United States (Yale University, University of California at Los Angeles, University of Illinois, Wesleyan University, University of Rochester). He led scientific work and lectured at research institutes and universities on all continents. Member of program boards of scientific periodicals and research institutes. Supervisor of several doctoral theses. Multiple winner of awards from the Ministry of Science and Higher Education, the Polish Academy of Sciences and the Polish Economic Society in the field of scientific research and teaching.
Author of scientific works in the field of macroeconomics on inflation and shortages in a planned economy, including: about stabilization policy, political transformation from a socialist (communist) economy to a market economy, factors of economic growth, the role of institutions in the process of economic development, the process of globalization and its implications for economic growth. In the years 1982–1988 he was an advisor to the president of the National Bank of Poland.
Columbia University Press nominated the American edition of his book titled "The Wandering World" for the Michael Harrington Book Award from the New Political Science section of the American Political Science Association. The award is given to books whose message can be used in the fight for a better world. "The Wandering World" has been translated into 10 languages.
From 2001 to 2019 he was a member of the Committee of Economic Sciences of the Polish Academy of Sciences, and from 2019 - as the first Polish economist - Academia Europaea.
Since 2019 Distinguished Professor of Belt and Road School, Beijing Normal University.
Since 2020, member of the Warsaw Scientific Society.
In the years 1969–1990 he belonged to the Polish United Workers' Party.
In 1989, he participated in the Round Table negotiations, in the team for economy and social policy. In the years 1989–1991, member of the Economic Council of the Council of Ministers. Nominated by Euromoney as the Best Minister of Finance in Central and Eastern Europe (1996).
Appointed as Vice-President of the Council of Ministers and Minister of Finance four times: in the government of Waldemar Pawlak (from April 28, 1994 to March 6, 1995); in the government of Józef Oleksy (from March 7, 1995 to February 7, 1996); in the government of Włodzimierz Cimoszewicz (from February 7, 1996 to February 4, 1997); in the government of Leszek Miller (from July 6, 2002 to June 16, 2003).
In 1994, he led negotiations and signed an agreement on the reduction of Polish foreign debt to commercial banks (London Club). On July 11, 1996, on behalf of the Polish government, he signed the Convention on the Organization for Economic Co-operation and Development, under which on November 22, 1996, Poland joined the OECD. He played an active role in the process of Poland's accession to the European Union, participating in its summits in Copenhagen in December 2002 and in Athens in 2003.
He has been honored and awarded many times, including: 1997 - For outstanding achievements in state and public activities, he was awarded the Commander's Cross of the Order of Polonia Restituta; 2013 – Scientific Award Fryderyk Skarbek Award granted by the Polish Academy of Sciences for the book entitled Where is the world heading? Political economy of the future, Wydawnictwo Prószyński i S-ka, Warsaw; 2013 2014 - Badge of honor "For services to the banking of the Republic of Poland" 2014 - Medal of the National Education Commission for special contributions to education and upbringing; 2014 – Award of the Minister of Science and Higher Education for outstanding scientific achievements in the field of research for the development of the economy; 2015 – Special Honorary Award of the Polish Economic Society for scientific achievements and dissemination of Polish economics in the world; 2019 – Kowadło – Kuźnica Association Award; 2020 – Special Book Award of China “for facilitating the exchange and mutual appreciation of Chinese and foreign civilizations”; 2021 – Doctor Honoris Causa of the Poznań University of Economics.
His wife, Alicja, is the editor-in-chief of "Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwo". He has two daughters: Julia (psychologist, PhD in behavioral sciences, Warwick University) and Gabriela (graduate of graphic arts from the Academy of Fine Arts in Warsaw). He travels a lot (he visited 170 countries and the Arctic and Antarctica), runs marathons (he completed 50; best time in Toronto: 3:38.22) and takes photographs. He is a vegetarian, does not smoke cigarettes and does not drink alcohol.
"...The error of analysts comes from the fact that sometimes they are wrong because they cannot calculate, and sometimes they are wrong because they want to be wrong..." - Grzegorz Kołodko.