PORTRET z HISTORIĄ Eryk Lipiński

Eryk Lipiński (ur. 12 lipca 1908 w Krakowie, zm. 27 września 1991 w Warszawie, pochowany na cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie) – karykaturzysta, satyryk, dziennikarz, grafik, autor plakatów i ilustracji książkowych, tekstów kabaretowych i felietonów, książek o karykaturze i satyrze, także scenograf.

Z Erykiem Lipińskim spotkałem się i robiłem mu portrety pierwszy raz – 1 lipca 1988 r. w Muzeum Karykatury na ul. Koziej 11 w Warszawie, którego był twórcą i dyrektorem do śmierci.

Pamiętam, że jak szedłem do muzeum i na ścianie zobaczyłem ciekawe logo, pomyślałem, że postaram się poprosić Eryka Lipińskiego, aby wyszedł na zewnątrz i zrobię mu właśnie tu portret. Nie było z tym żadnego problemu, kiedy powiedziałem mu, że chciałbym zrobić takie zdjęcie, uśmiechnął się i wyszedł ze mną pod MUZEUM KARYKATURY. Po drodze, opowiedział mi fantastyczny dowcip o fotografii – babcia idzie z wnuczkiem na wózku, zatrzymuje ją znajoma i mówi, jaki ładny chłopczyk. Na co babcia – to nic, gdyby pani zobaczyła zdjęcie! Pamiętam, że razem pękaliśmy ze śmiechu.

Właśnie to zdjęcie Eryka Lipińskiego z MUZEUM KARYKATURY dałem na moją wystawę w Zachęcie Galerii Narodowej Sztuki w Warszawie na swoją wystawę pt. TWARZĄ w TWARZ, która była w styczniu 1989 r. Mam nawet zdjęcie jak Eryk Lipiński na wernisażu ogląda wystawe w styczniu 1989 r. i w albumie „FACE to FACE”. Potem spotykaliśmy się jeszcze, gdyż okazało się, że w Warszawie Eryk Lipiński mieszkał nieopodal mnie przy Al.Róż.

Był synem artysty malarza Teodora Rawicz Lipińskiego i Jadwigi z Czartoryskich. Na przełomie 1912/1913 wraz z rodziną przeprowadził się do Moskwy. W 1916 roku na konkursie w Moskwie zdobył III nagrodę za plakat „Polacy w trzech armiach zaborczych”. W wieku trzynastu lat, w 1921 wraz z rodziną powrócił do Polski i osiedlił się w Warszawie, gdzie pobierał nauki w Gimnazjum im. J. Lelewela i II Gimnazjum Związku Nauczycieli.

Ukończył malarstwo, grafikę użytkową i scenografię na warszawskiej ASP. Jako karykaturzysta zadebiutował w tygodniku Pobudka w roku 1928. Wraz ze Zbigniewem Mitznerem w 1935 roku założył tygodnik satyryczny „Szpilki”. Był jego redaktorem naczelnym w latach 1935-1937 i po wojnie od roku 1946 do 1953. Współpracował także z innymi polskimi wydawnictwami periodycznymi: „Przekrojem”, „Przeglądem Kulturalnym”, „Trybuną Ludu”, „Panoramą”, „Zwierciadłem i „Expressem Wieczornym”.

W czasie II wojny światowej współpracuje z organizacjami podziemnymi, zajmuje się m.in. wytwarzaniem fałszywych dokumentów. Kilkakrotnie aresztowany i więziony w obozie Auschwitz (Oświęcim), na Pawiaku, na ul. Daniłowiczowskiej i na Mokotowie w Warszawie. W czasie powstania warszawskiego po aresztowaniu, pracuje jako sanitariusz w obozie w Pruszkowie (Dulag 121).

Po wojnie przebywa krótko w Częstochowie, następnie w Łodzi i wraca do Warszawy. Obejmuje kierownictwo artystyczne wydawnictwa „Czytelnik” (do 1946 r.). Wraz z Henrykiem Tomaszewskim otrzymuje od wydziału reklamy Filmu Polskiego propozycję projektowania plakatów filmowych (początki tzw. „polskiej szkoły plakatu”) i rozpoczyna stałą współpracę z FP (następnie Centrala Wynajmu Filmów, ZRF, Polfilm).

"…W roku 1945 w Łodzi, w wydziale reklamy Filmu Polskiego pracowała moja stryjeczna siostra Hanna Tomaszewska. Pewnego dnia zaproponowała mnie i Henrykowi Tomaszewskiemu, byśmy zaprojektowali kilka plakatów filmowych. Nie potraktowaliśmy tej propozycji serio, żartowaliśmy nawet, że Tomaszewska, z domu Lipińska, zwróciła się do nas tylko ze względu na zbieżność nazwisk. Ofertę, oczywiście, odrzuciliśmy, plakaty filmowe bowiem uważane były za produkcję drugiej kategorii i szanujący się grafik poczytywałby sobie za ujmę zajmowanie się tą pracą. Myśl jednak zakiełkowała, gdyż w kilka dni później Henryk wrócił do tej sprawy. Uznał mianowicie, że można by przyjąć propozycję Filmu Polskiego, ale pod warunkiem, że nasze plakaty nie będą - jak dotychczas - portretowały aktorów grających w danym filmie, ale będą kompozycją graficzną, zainspirowaną treścią obrazu. Pomysł podobał mi się, podobał się również szefowej mojej siostry Marynie Sokorskiej, która zaakceptowała go całkowicie, nie zważając na protesty zawodowych filmowców…"– Eryk Lipiński.

W 1948 r. projektuje swój pierwszy plakat teatralny dla Teatru „Syrena” w Warszawie (na prośbę Jerzego Jurandota). Uczestniczy w wystawach książki polskiej w Jugosławii, Budapeszcie i Berlinie, konkursie na plakat „Wiosna Ludów” w Warszawie (I nagroda), Międzynarodowej Wystawie Plakatu w Wiedniu (siedem pierwszych nagród). Projektuje plakat, dział demografi i i pawilon ZUS-u na Wystawie Ziem Odzyskanych we Wrocławiu (wspólnie z inż. Konstantym Danko). Jest uczestnikiem Światowego Kongresu Intelektualistów w czasie tej wystawy i jednym z inicjatorów I Ogólnopolskiego Kongresu Satyryków w Warszawie. Dokonania i sukcesy w polskiej sztuce plakatu sprawiły, że stał się również inicjatorem, komisarzem i uczestnikiem I Międzynarodowego Biennale Plakatu w Warszawie w 1966.

W 1949 bierze udział w wystawach: „Współczesna karykatura polska” w Klubie Młodych Artystów w Warszawie, „Polska karykatura polityczna” w CBWA „Zachęta” w Warszawie. Jest współorganizatorem i uczestnikiem Działu Satyry w Pawilonie Sztuki na Wystawie Przemysłowej w Moskwie oraz „Wystawy plakatu polskiego” w Pradze.

Jego prace prezentowane są w 1950 r. na wystawach: „Plastycy w obronie pokoju” w warszawskiej „Zachęcie”, „Polska karykatura polityczna” w Domu Słowa Polskiego w Warszawie z okazji Kongresu Obrońców Pokoju, plakatu polskiego w Wiedniu i Berlinie oraz książki polskiej w Londynie. Zostaje laureatem Państwowej Nagrody Artystycznej III stopnia za karykatury polityczne.

Uczestniczy w 1952 r. wystawach plakatu polskiego w Moskwie i Pradze oraz w II Ogólnopolskiej Wystawie Plastyki w „Zachęcie”. Jest twórcą oprawy plastycznej wystawy „My i oni” w Warszawie. Redakcja „Szpilek” otrzymuje lokal przy Pl. Trzech Krzyży 16 w Warszawie.

W 1953 r. bierze udział w obradach II Ogólnopolskiej Narady Satyryków. Zrzeka się stanowiska redaktora naczelnego „Szpilek” - obejmuje funkcję zastępcy redaktora naczelnego (do 1970 r.). Prezentuje prace na wystawach: „Polscy graficy i ilustratorzy” w Amsterdamie, plakatu polskiego w USA, retrospektywnej wystawie karykatury polskiej w gmachu starego Arsenału i na Ogólnopolskiej Wystawie Plakatu w Galerii „Kordegarda” w Warszawie. Opracowuje projekt graficzny wystawy „Oto Ameryka” w warszawskim Arsenale. Jest laureatem: I nagrody na wystawie satyry w Warszawie, III nagrody na Ogólnopolskiej Wystawie Plakatów i I nagrody w konkursie na plakat pt. „Festiwal Filmów Radzieckich”. Uczestnik i współautor wystaw sztuki polskiej w Pekinie i Szanghaju. Złoty Krzyż Zasługi.

W 1954 r. jest komisarzem wystawy karykatury polskiej w Moskwie, uczestnikiem pokazów grafiki polskiej w Helsinkach, plakatu polskiego w Moskwie, Kopenhadze, Budapeszcie i Pradze. Projektuje grafiki reklamowe na targi w Izmirze (Turcja). Pisze i wygłasza teksty dla kabaretu „Stańczyk” (jego kierownikiem literackim był Antoni Marianowicz).

Bierze udział w 1955 w zorganizowanej przez ZPAP w CBWA w Warszawie II Ogólnopolskiej Wystawie Ilustracji, Plakatu i Drobnych Form, gdzie zostaje laureatem III nagrody. Uczestniczy w: jubileuszowej wystawie „Szpilki 1935-1955” w Kordegardzie przy MKiS w Warszawie, wystawach plakatu polskiego w Genewie, ilustracji i plakatu w Chinach oraz w międzynarodowym pokazie karykatur w Wiedniu. Jest projektantem grafik reklamowych na Targach Św. Eryka w Sztokholmie. Medal 10-lecia Polski Ludowej.

Jest jednym z inicjatorów w 1956 r. wydania czasopisma „Projekt” i redaktorem dodatku graficznego pt. „Grafika” w tygodniku „Świat”. Obejmuje funkcję kierownika artystycznego miesięcznika „Polska” (do 1958 r.). Udział w Wystawie Polskiego Plakatu Filmowego w Warszawie (nagroda Centralnego Urzędu Kinematografii). Jest komisarzem i uczestnikiem wystawy karykatury polskiej w Berlinie. Otrzymuje nagrodę MKiS za plakaty filmowe.

W 1957 r. obejmuje funkcję kierownika artystycznego tygodnika „Zwierciadło” (do 1958 r.). Jest organizatorem i uczestnikiem wystawy karykaturzystów z kręgu tygodnika „Szpilki” w Bordigherze (Włochy).

W 1958 zostaje członkiem grupy estradowej powołanej przy redakcji „Szpilek” (m.in. ze Stefanią Grodzieńską i Anatolem Potemkowskim).

Jest autorem projektu oprawy graficznej pawilonu „Trybuny Ludu” w Berlinie z okazji święta gazety „Neues Deutschland” oraz polskiej wystawy gospodarczej w paryskim Luwrze w 1959 r. Uczestniczy w wystawie polskiej grafiki książkowej w Moskwie.

Zostaje współredaktorem w 1960 r. „Korniszona Polskiego” - dodatku satyrycznego do „Kuriera Polskiego” (do 1961 r.). Bierze udział w „Wystawie polskiej karykatury antywojennej 1925-1960. Ostrożnie z ogniem” w Muzeum Historii Polskiego Ruchu Rewolucyjnego w Warszawie oraz w wystawach plakatów Wydawnictw Artystycznych i Graficznych zorganizowanej przez MKiS i RSW „Prasa-Książka-Ruch”, „Polska grafika współczesna 1900-1960” w Muzeum Narodowym w Warszawie, „Szpilki” 1935-1960 w Kordegardzie przy MKiS w Warszawie. Jest laureatem I nagrody „Głosu Nauczycielskiego” za rysunek o tematyce szkolnej. Projektuje oprawę pawilonu „Trybuny Ludu” na wystawie z okazji święta gazety „Neues Deutschland” w Berlinie.

Uczestniczy w 1961 r w wystawach: XXV lat „Szpilek” w Warszawie, „15 lat satyry” w ramach jubileuszowych obchodów pod hasłem „Polskie dzieło plastyczne w XV-leciu PRL” w „Zachęcie” (nagroda II stopnia w kategorii karykatura i wyróżnienie w dziale plakat), ilustracji dla dzieci zorganizowanej przez ZPAP i RSW „Prasa-Książka-Ruch”, plakatu polskiego w Essen (RFN). Jest głównym projektantem oprawy graficznej wystawy przemysłowej w Pekinie. Uczestnik słynnej „obrony” lokalu redakcji „Szpilek”.

W 1962 w „Szpilkach” ukazują się pierwsze felietony z cyklu „Zefirek historii”. Jest komisarzem i uczestnikiem wystawy „XV lat satyry polskiej” w Moskwie. Bierze udział w II Wystawie Ilustracji dla Dzieci zorganizowanej przez Galerie MDM i RSW „Prasa-Książka-Ruch”. Projektuje wystrój pawilonu polskiego na dorocznych targach „Foire de Paris”.

Indywidualna wystawa karykatur w Charkowie (ZSRR) w 1963 i udział w wystawie zbiorowej w Moskwie. Jego plakaty zostają dwukrotnie uhonorowane tytułem „Najlepszy plakat miesiąca” w dziedzinie politycznej i kulturalnej oraz Nagrodą Roku w konkursie na „Najlepszy Plakat Warszawy”. Realizuje projekt dla pawilonu polskiego na targach w Casablance w Maroku (również w 1964 r.).

Udział w 1965: I Międzynarodowej Wystawie Plakatu Filmowego w Wiedniu (III nagroda), plakatu polskiego w Berlinie, w I Ogólnopolskiej Wystawie Plakatu (późniejsze Biennale) w Katowicach i „XX lat WAG-u” w salach PKiN w Warszawie. Projektuje pawilon na doroczne targi „Foire de Paris”.

Jest jednym z inicjatorów, komisarzem i uczestnikiem w 1966 I Międzynarodowego Biennale Plakatu (MBP) w Warszawie. Ponadto bierze udział w wystawach: plakatu w Pradze (indywidualna), Międzynarodowej Wystawie Karykatury w Bordigherze (II nagroda – Srebrny Daktyl), „Szpilki” w Hawanie (Kuba), „Pisarz, książka i biblioteka” w Galerii „Szpilek” w Warszawie. Zostaje laureatem Złotej Szpilki za najlepszy rysunek polityczny roku 1965. Medal „Za Wasza Wolność i Naszą”, Złota odznaka honorowa m.st. Warszawy, Odznaka Tysiąclecia, Order Sztandaru Pracy II klasy.

Indywidualna wystawa plakatów w Instytucie Kultury Polskiej w Londynie w 1967. Udział w Międzynarodowej Wystawie Plakatu Rewolucyjnego w Muzeum im. Lenina w Warszawie i wystawie plakatu z okazji V Zjazdu PZPR. Otrzymuje Srebrną Szpilkę za rysunek społeczno-polityczny roku 1966.

Jest jurorem konkursu i wystawy „Satyra w walce o pokój” w Moskwie w 1969. Uczestniczy w: I Wystawie Karykatury w Krakowie, Wystawie Karykatury w Skopie i Międzynarodowej Wystawie Karykatury „Bez podpisu” w Lublanie (Jugosławia), gdzie jest komisarzem polskiej części ekspozycji. Medal „Borcu za mir” Komitetu Obrońców Pokoju ZSRR.

Zostaje członkiem kolegium redakcyjnego „Szpilek” (1970-1978 r.). W „Kurierze Polskim” zamieszcza cykl felietonów pt. „Zdaniem pesymisty” (na zmianę z Szymonem Kobylińskim, który zamieszczał cykl „Zdaniem optymisty”; w 1983 zamienili się nadtytułami). W tygodniku „Literatura” ukazują się karykatury pisarzy polskich.

Udział w Międzynarodowej Wystawie Karykatury „Bez podpisu” w Lublanie, dorocznej Wystawie Karykatury w Skopie, w Wystawie Satyry (jednej z cyklu wystaw „Polskie dzieło plastyczne w 35-leciu PRL”) w „Zachęcie” w 1971.

Indywidualna wystawa „Karykatury pisarzy polskich” w Krakowie w 1972. Uczestniczy w IV MBP w „Zachęcie”, Wystawie Plakatu Filmowego „ČSR - Polska” w Krakowie, II Wystawie Karykatury w Nowej Hucie i Wystawie Karykatury w Skopie. Zostaje laureatem Złotej Szpilki z Wawrzynem za całokształt twórczości satyrycznej oraz nagrody redakcji pisma „Urzica” (Rumunia) i nagrody na Międzynarodowej Wystawie Plakatów Filmowych w Kanadzie.

W 1973 r. jest komisarzem wystawy „Satyra w walce o pokój” w Moskwie i uczestnikiem w wystawach Karykatury w Lublanie, Gabrowie (Bułgaria), Moskwie i Knokke-Heisst (Belgia). Zostaje laureatem I nagrody za plakat na dorocznym Festiwalu Filmów Radzieckich w Warszawie.

Wystawa indywidualna plakatów i karykatur w KMPiK w Kaliszu w 1974. Bierze udział w V MBP w „Zachęcie”. Zdobywa I nagrodę na Ogólnopolskiej Wystawie Satyry w Salonie Sztuki Współczesnej w Łodzi. Opracowuje scenariusz scenariusz, przygotowuje i bierze udział w wystawie „Warszawa w karykaturze” w ramach obchodów 30-lecia PRL w PKiN w Warszawie (na przełomie 1974/1975). Medal za Zasługi dla Polskiego Sportu Olimpijskiego.

Bierze udział w 1975 w wystawach: „Warszawa w satyrze” zorganizowanej przez ZPAP w Warszawie oraz „Satirische Zeichner aus Polen” w Wilhelm Busch Museum w Hanowerze (Niemcy).

W 1978 jest pomysłodawcą powstania Muzeum Karykatury (MK) jako oddziału Muzeum Literatury w Warszawie (15 IX), funkcję tę sprawował do śmierci w 1991. Zostaje jego kustoszem. Wystawy indywidualne: plakatów w Lidzbarku Warmińskim i rysunków w Salonie „Szpilek” w Warszawie. Udział w VII MBP w „Zachęcie”. Zostaje przewodniczącym Sekcji Plastycznej ZAiKS-u. Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, Odznaka „Zasłużony działacz kultury”, Honorowa odznaka stowarzyszenia ZAiKS.

W 1980 r. otwiera pierwszą wystawę MK w salach Muzeum Literatury - „Warszawa w karykaturze. Od Warsa i Sawy do Trasy Łazienkowskiej” (17 I). Indywidualne wystawy rysunku satyrycznego i plakatu w Katowicach i Zamościu. Komisarz i uczestnik wystaw „Polish Contemporary Cartoon” w Nashville (USA) i „Wystawy karykatury polskiej” w Montrealu (Kanada). Zostaje laureatem Nagrody Miasta Stołecznego Warszawy, otrzymuje honorowe obywatelstwo miasta Nashville.

Jest organizatorem dwóch koncertów w 1981 r. w Sali Kongresowej w Warszawie na rzecz nowej siedziby MK. Zostaje laureatem nagrody „Wybitny artysta roku 1980” przyznanej przez Association of American Editorial Cartoonists oraz Nagrody I-stopnia Ministerstwa Kultury i Sztuki. Zostaje Prezesem Społecznego Komitetu Opieki nad Cmentarzami i Zabytkami Kultury Żydowskiej w Polsce, którego powstania był inicjatorem.

Muzeum Karykatury w 1983 uzyskuje status placówki samodzielnej i w czerwcu wprowadza się do nowej siedziby w dawnym budynku śniadalni Pałacu Prymasowskiego przy ul. Koziej 11 w Warszawie. 27 XI ma miejsce otwarcie pierwszej wystawy - „Najlepsze prace w zbiorach Muzeum Karykatury”. Prezentuje wystawy indywidualne: rysunków w Salonie „Szpilek” w Warszawie i portretów pisarzy w Lidzbarku Warmińskim. Order Sztandaru Pracy I klasy.

W 1987 założył Stowarzyszenie Polskich Artystów Karykatury (SPAK), którego był pierwszym prezesem. Wystawy indywidualne: BWA w Toruniu, „Seriale” w KMPiK „Express Wieczorny” w Warszawie. Udział w kolejnych wystawach zbiorowych organizowanych przez MK: „Gorąca zimna wojna. Polska satyra polityczna 1944-1956” (projekt plakatu), „Eros w karykaturze” (projekt okładki katalogu) oraz w wystawie zorganizowanej przez MK i Filharmonię Narodową „Mistrzowie fortepianu w karykaturze”, wystawach karykatury polskiej w Münster i w Wilhelm Busch Museum w Hanowerze (jest ich współtwórcą) oraz w Hamburgu i Ośrodku Kultury Polskiej w Berlinie (NRD). Krzyż Oświęcimski.

Jest komisarzem wystawy „Dzisiejsza Warszawa w karykaturze” w MK w 1988 oraz komisarzem i uczestnikiem wystawy współczesnej karykatury polskiej w Paryżu. Projektuje oprawę grafi czną wystaw w MK: „Zamki z żelbetu – Michał Zlatkowski”, „Świat się śmieje”. Uczestniczy w I Salonie SPAK w Galerii Kordegarda w Warszawie oraz w wystawach w Sierre (Szwajcaria) i Woldenburgu (Niemcy). MK organizuje wystawę indywidualną z okazji 80. rocznicy urodzin artysty - „Eryk Lipiński ‘80”.

W 1989 r. otrzymuje Złoty Ołówek Satyrykonu ’89 przyznany za całokształt twórczości. Projektuje oprawę graficzną i plakaty wystaw w MK: „Ferster. Łakomski. Mańczak”, „40 lat RFN w karykaturze niemieckiej”, „Lata dwudzieste, lata trzydzieste”. Uczestniczy w wystawie „Wolność - Równość - Braterstwo wczoraj i dziś” w Instytucie Kultury Polskiej w Paryżu. Medal „Zasłużony dla Kultury Polskiej”.

W 1991 został uhonorowany tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.

Jego żoną była Anna Gosławska-Lipińska, synem jest Tomasz Lipiński – muzyk rockowy, lider i współzałożyciel zespołów Brygada Kryzys i Tilt, a córką Zuzanna Lipińska, rysowniczka, graficzka.

Eryk Lipiński jest autorem książek m.in.: 1945: Pożegnanie z Hitlerem, 1965: Zefirek historii, 1970: Drzewo szpilkowe, 1972: erl-69 donosi, 1977: Zarys dziejów karykatury polskiej, wspólnie z Hanną Górską, 1983: Warszawa w karykaturze, 1990: Pamiętniki.

Wielokrotnie odznaczany i nagradzany m.in.: Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą i Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Orderem Sztandaru pracy II klasy, Złotym Krzyżem Zasługi, 1966 – nagroda Złota Szpilka, 1972 – Złota Szpilka z Wawrzynem,

tablica pamiątkowa w Alei Gwiazd Satyrykonu na głównym deptaku Legnicy (ul. Najświętszej Marii Panny).

PORTRAIT with HISTORY Eryk Lipiński

Eryk Lipiński (born July 12, 1908 in Krakow, died September 27, 1991 in Warsaw, buried at the Powązki Military Cemetery in Warsaw) - caricaturist, satirist, journalist, graphic artist, author of posters and book illustrations, cabaret texts and essays, books on caricature and satirists, also a set designer.

I met with Eryk Lipiński and took his portraits for the first time - on July 1, 1988 at the Museum of Caricature at ul. Kozia 11 in Warsaw, of which he was the founder and director until his death.

I remember that when I was going to the museum and saw an interesting logo on the wall, I thought that I would try to ask Erik Lipiński to go outside and make a portrait of him right here. There was no problem with that, when I told him I wanted to take a picture like that, he smiled and walked with me to the MUSEUM OF CARICATURE. On the way, he told me a fantastic joke about photography - Grandma is walking with her grandson in a wheelchair, she is stopped by a friend and she tells me what a cute boy. For what Grandma - it would be nothing if you saw the photo! I remember we were laughing together.

I gave this photo of Eryk Lipiński from the MUSEUM OF KARYKATURY to my exhibition at Zachęta, National Art Gallery in Warsaw for my exhibition entitled FACE in FACE, which was in January 1989. I even have a photo of Eryk Lipiński watching the exhibition in January 1989 at the vernissage and in the album "FACE to FACE". Then we met again, as it turned out that in Warsaw Eryk Lipiński lived near me at Aleja Róż.

He was the son of the painter Teodor Rawicz Lipiński and Jadwiga née Czartoryska. At the turn of 1912/1913, he and his family moved to Moscow. In 1916, at a competition in Moscow, he won the third prize for the poster "Poles in three partitioning armies". At the age of thirteen, in 1921, he and his family returned to Poland and settled in Warsaw, where he studied at the Gymnasium. J. Lelewel and the Second Junior High School of the Teachers' Union.

He graduated in painting, applied graphics and stage design at the Academy of Fine Arts in Warsaw. He made his debut as a caricaturist in the weekly Pobudka in 1928. Together with Zbigniew Mitzner, in 1935 he founded the satirical weekly Szpilki. He was its editor-in-chief in 1935-1937 and after the war from 1946 to 1953. He also collaborated with other Polish periodicals: "Przekrój", "Przegląd Kulturalny", "Trybuna Ludu", "Panorama", "Zwierciadło and" Express Wieczorny " ".

During World War II, he cooperates with underground organizations, producing false documents. Arrested several times and imprisoned in the Auschwitz camp (Oświęcim), in Pawiak, at ul. Daniłowiczowska and in Mokotów in Warsaw. During the Warsaw Uprising, after his arrest, he worked as a paramedic in the camp in Pruszków (Dulag 121).

After the war, he stays briefly in Częstochowa, then in Łódź, and returns to Warsaw. He became the artistic director of the publishing house "Czytelnik" (until 1946). Together with Henryk Tomaszewski, he receives a proposal from the Polish Film Advertising Department to design film posters (the beginnings of the so-called "Polish poster school") and begins permanent cooperation with FP (then Centrala Wynajmu Filmów, ZRF, Polfilm).

"... In 1945 in Łódź, my great-uncle Hanna Tomaszewska worked in the Polish Film Advertising Department. One day she asked me and Henryk Tomaszewski to design a few movie posters. We did not take this proposal seriously, we even joked that Tomaszewska, nee Lipińska, She turned to us only because of the similarity of names. We rejected the offer, of course, as film posters were considered second-class production and a self-respecting graphic designer would consider it an understatement to deal with this work. He decided that the proposal of the Polish Film could be accepted, but on the condition that our posters would not - as before - portray the actors playing in a given film, but would be a graphic composition, inspired by the content of the painting. also my sister's boss, Maryna Sokorska, who accepted him completely, disregarding him to the protests of professional filmmakers ... "- Eryk Lipiński. In 1948, he designs his first theater poster for the "Syrena" Theater in Warsaw (at the request of Jerzy Jurandot). He participates in exhibitions of Polish books in Yugoslavia, Budapest and Berlin, the poster competition "Spring of Nations" in Warsaw (1st prize), and the International Poster Exhibition in Vienna (seven first prizes). He designs the poster, the demographic department and the ZUS pavilion at the Recovered Territories Exhibition in Wrocław (together with engineer Konstanty Danko). He is a participant of the World Congress of Intellectuals during this exhibition and one of the initiators of the 1st National Congress of Satirists in Warsaw. His achievements and successes in Polish poster art meant that he also became the initiator, commissioner and participant of the 1st International Poster Biennale in Warsaw in 1966. In 1949 he participates in the exhibitions: "Contemporary Polish Caricature" at the Young Artists' Club in Warsaw, "Polish political caricature" at the CBWA "Zachęta" in Warsaw. He is a co-organizer and participant of the Satire Department at the Art Pavilion at the Industrial Exhibition in Moscow and the "Polish Poster Exhibition" in Prague.

His works are presented in 1950 at the exhibitions: "Artists in Defense of Peace" in the Warsaw "Zachęta", "Polish political caricature" at the Polish Word House in Warsaw on the occasion of the Congress of the Defenders of Peace, Polish poster in Vienna and Berlin and Polish books in London. He is a laureate of the 3rd degree State Art Award for political caricatures. He participates in 1952 exhibitions of Polish posters in Moscow and Prague and in the 2nd Polish National Exhibition of Fine Arts in "Zachęta". He is the creator of the visuals for the exhibition "We and them" in Warsaw. The editorial office of Szpilki receives an office at Pl. Trzech Krzyży 16 in Warsaw. In 1953, he takes part in the sessions of the Second Polish Council of Satirists. He relinquishes the position of the editor-in-chief of Szpilki - becomes deputy editor-in-chief (until 1970). It presents works at the exhibitions: "Polish graphic artists and illustrators" in Amsterdam, Polish poster art in the USA, a retrospective exhibition of Polish caricature in the building of the old Arsenal and at the Polish Poster Exhibition at the "Kordegarda" Gallery in Warsaw. Develops the graphic design of the exhibition "Here's America" ​​at the Warsaw Arsenal. He is the laureate of: 1st prize at the satire exhibition in Warsaw, 3rd prize at the National Poster Exhibition and 1st prize in the poster competition entitled "Soviet Film Festival". Participant and co-author of Polish art exhibitions in Beijing and Shanghai. Gold Cross of Merit. In 1954, he was the commissioner of the Polish caricature exhibition in Moscow, participant in the shows of Polish graphics in Helsinki, and Polish posters in Moscow, Copenhagen, Budapest and Prague. Designs advertising graphics for the fair in Izmir (Turkey). He writes and presents texts for the "Stańczyk" cabaret (its literary director was Antoni Marianowicz). In 1955 he took part in the 2nd National Exhibition of Illustrations, Posters and Small Forms organized by ZPAP at CBWA in Warsaw, where he was awarded the 3rd prize. Participates in: the jubilee exhibition "Szpilki 1935-1955" at Kordegarda at the Ministry of Culture and Art in Warsaw, exhibitions of Polish posters in Geneva, illustrations and posters in China, and in the international caricature show in Vienna. He is a designer of advertising graphics at the Św. Erica in Stockholm. Medal of the 10th anniversary of People's Poland.

He is one of the initiators of the 1956 edition of the magazine "Projekt" and the editor of the graphic supplement entitled "Graphics" in the "Świat" weekly. He is the artistic director of the monthly "Polska" (until 1958). Participation in the Polish Film Poster Exhibition in Warsaw (awarded by the Central Office of Cinematography). He is a commissioner and participant of the Polish caricature exhibition in Berlin. Receives the MKiS award for film posters. In 1957, he became the artistic director of the weekly "Zwierciadło" (until 1958). He is the organizer and participant of the exhibition of caricaturists from the circle of the weekly "Szpilki" in Bordighera (Italy). In 1958 he became a member of the stage group established by the editorial office of Szpilki (with Stefania Grodzieńska and Anatol Potemkowski). He is the author of the graphic design for the "Trybuna Ludu" pavilion in Berlin on the occasion of the Neues Deutschland celebration and the Polish economic exhibition at the Louvre in Paris in 1959. He participates in the exhibition of Polish book graphics in Moscow. In 1960, he became a co-editor of the Polish Gherkin - a satirical supplement to the Polish Courier (until 1961). He takes part in the "Exhibition of Polish anti-war caricature 1925-1960. Ostrożnie z ogniem "at the Museum of the History of the Polish Revolutionary Movement in Warsaw and in the poster exhibitions of the Art and Graphic Publishing House organized by the Ministry of Culture and National Heritage" Prasa-Książ-Ruch "," Polish contemporary graphics 1900-1960 "at the National Museum in Warsaw," Szpilki " 1935-1960 at Kordegarda at the Ministry of Culture and National Heritage in Warsaw. He is the laureate of the 1st prize of the "Głos Zawodników" for drawing on school topics. He designs the setting for the "Trybuna Ludu" pavilion at the exhibition on the occasion of the Neues Deutschland celebration in Berlin.

In 1961 he participates in the exhibitions: XXV years "Szpilek" in Warsaw, "15 years of satire" as part of the jubilee celebrations under the slogan "Polish art work in the 15th anniversary of the People's Republic of Poland" in "Zachęta" (2nd degree award in the caricature category and distinction in the section poster), an illustration for children organized by ZPAP and RSW "Prasa-Książ-Ruch", a Polish poster in Essen (West Germany). He is the chief designer of the artwork for the Beijing industrial exhibition. Participant of the famous "defense" of the editorial office of "Szpilki".

In 1962, the first columns from the series "Zefirek Historia" appeared in Szpilki. He is a commissioner and participant of the exhibition "Fifteenth Years of Polish Satire" in Moscow. He takes part in the 2nd Exhibition of Illustrations for Children organized by the Galleries of MDM and RSW "Prasa-Książ-Ruch". He designs the interior of the Polish pavilion at the annual "Foire de Paris" fair. Individual exhibition of caricatures in Kharkov (USSR) in 1963 and participation in a collective exhibition in Moscow. His posters were twice awarded the title of "Best Poster of the Month" in the political and cultural field and the Award of the Year in the competition for "Best Poster of Warsaw". He implements a project for the Polish pavilion at the Casablanca fair in Morocco (also in 1964). Participation in 1965: the 1st International Film Poster Exhibition in Vienna (3rd prize), Polish poster exhibition in Berlin, the 1st National Poster Exhibition (later Biennale) in Katowice and the "20th anniversary of WAG" at the Palace of Culture and Science in Warsaw. Designs a pavilion for the annual "Foire de Paris" fair. He is one of the initiators, commissioner and participant in 1966 of the 1st International Poster Biennale (MBP) in Warsaw. Moreover, he participates in the following exhibitions: poster in Prague (individual), International Caricature Exhibition in Bordighera (2nd prize - Silver Date), "Szpilki" in Havana (Cuba), "Writer, book and library" at the "Szpilek" gallery in Warsaw. He is the winner of the Golden Pin for the best political drawing of 1965. Medal "For Your Freedom and Ours", Golden Honorary Badge of the Capital City of Warsaw Of Warsaw, Millennium Badge, Order of the Banner of Labor, 2nd class. Individual poster exhibition at the Institute of Polish Culture in London in 1967. Participation in the International Exhibition of Revolutionary Poster at the Museum of Lenin in Warsaw and a poster exhibition on the occasion of the 5th Congress of the PZPR. Receives the Silver Pin for the socio-political drawing of 1966.

He is a juror of the competition and exhibition "Satire in the fight for peace" in Moscow in 1969. He participates in the 1st Caricature Exhibition in Krakow, the Caricature Exhibition in Skopje and the International Caricature Exhibition "Without a signature" in Ljubljana (Yugoslavia), where he is the commissioner of the Polish part of the exhibition . Medal "Borcu za mir" of the Committee for the Defenders of Peace of the USSR. Becomes a member of the editorial board of Szpilki (1970-1978). In "Kurier Polski" he publishes a series of columns entitled "According to a pessimist" (alternately with Szymon Kobyliński, who published the series "According to an optimist"; in 1983 they swapped over titles). Caricatures of Polish writers appear in the weekly "Literatura". Participation in the International Caricature Exhibition "Without a signature" in Ljubljana, the annual Caricature Exhibition in Skopje, in the Satire Exhibition (one of the exhibition series "Polish art work in the 35th anniversary of the People's Republic of Poland") in "Zachęta" in 1971. Individual exhibition "Caricatures of Polish writers" in Krakow in 1972. Participates in the 4th MBP in "Zachęta", the Film Poster Exhibition "ČSR - Polska" in Krakow, the 2nd Caricature Exhibition in Nowa Huta and the Caricature Exhibition in Skopje. He is the laureate of the Golden Pin with Laurel for lifetime satirical work and the award of the editors of the Urzica magazine (Romania) and the award at the International Film Poster Exhibition in Canada.

In 1973 he is the commissioner of the exhibition "Satire in the Fight for Peace" in Moscow and participant in the Caricature exhibitions in Ljubljana, Gabrovo (Bulgaria), Moscow and Knokke-Heisst (Belgium). He is the winner of the 1st prize for the poster at the annual Soviet Film Festival in Warsaw. An individual exhibition of posters and caricatures at the KMPiK in Kalisz in 1974. He participates in the 5th MBP in "Zachęta". He wins the 1st prize at the National Satire Exhibition at the Contemporary Art Salon in Łódź. He develops the script, prepares and takes part in the exhibition "Warsaw in caricature" as part of the celebration of the 30th anniversary of the People's Republic of Poland at the Palace of Culture and Science in Warsaw (at the turn of 1974/1975). Medal for Merit for the Polish Olympic Sport.

He participates in 1975 in the exhibitions: "Warsaw in satire" organized by ZPAP in Warsaw and "Satirische Zeichner aus Polen" at the Wilhelm Busch Museum in Hanover (Germany). In 1978 he initiated the creation of the Caricature Museum (MK) as a branch of the Museum of Literature in Warsaw (September 15), he held this function until his death in 1991. He becomes its custodian. Individual exhibitions: posters in Lidzbark Warmiński and drawings in the Salon "Szpilek" in Warsaw. Participation in the VII MBP in "Zachęta". He becomes the chairman of the Art Section of ZAiKS. Commander's Cross with the Star of the Order of Polonia Restituta, Badge of "Meritorious cultural activist", Honorary badge of the ZAiKS association.

In 1980, he opens the first MK exhibition at the Museum of Literature - "Warsaw in caricature. From Wars and Sawa to Trasa Łazienkowska ” (17 January). Individual exhibitions of satirical drawings and posters in Katowice and Zamość. Commissioner and participant of the exhibitions "Polish Contemporary Cartoon" in Nashville (USA) and "Exhibitions of Polish caricature" in Montreal (Canada). He becomes a laureate of the Award of the Capital City of Warsaw, receives honorary citizenship of the city of Nashville.

He is the organizer of two concerts in 1981 in Sala Kongresowa in Warsaw for the new seat of MK. He is a laureate of the "Outstanding Artist of the Year 1980" award by the Association of American Editorial Cartoonists and the 1st degree award of the Ministry of Culture and Art. He becomes the President of the Social Committee for the Care of Cemeteries and Monuments of Jewish Culture in Poland, which he initiated.

In 1983, the Museum of Caricature obtains the status of an independent institution and in June it moves into a new seat in the former breakfast building of the Primate's Palace at ul. Kozia 11 in Warsaw. On November 27, the first exhibition is opened - "The best works in the collection of the Museum of Caricature". It presents individual exhibitions: drawings at the Salon "Szpilek" in Warsaw and portraits of writers in Lidzbark Warmiński. Order of the Banner of Labor, 1st class.

In 1987 he founded the Association of Polish Caricature Artists (SPAK), of which he was the first president. Individual exhibitions: BWA in Toruń, "Series" at the KMPiK "Express Wieczorny" in Warsaw. Participation in subsequent group exhibitions organized by MK: "Hot Cold War. Polish Political Satire 1944-1956 "(poster design)," Eros in caricature "(catalog cover design) and in the exhibition organized by MK and the National Philharmonic" Masters of the piano in caricature ", Polish caricature exhibitions in Münster and Wilhelm Busch Museum in Hanover (is their co-creator) and in Hamburg and the Polish Cultural Center in Berlin (GDR). Oświęcim Cross. He is the commissioner of the exhibition "Today's Warsaw in caricature" at the MK in 1988 and the commissioner and participant of the exhibition of contemporary Polish caricature in Paris. He designs the graphic design for exhibitions at MK: "Castles made of reinforced concrete - Michał Zlatkowski", "The world is laughing". He participates in the 1st SPAK Salon at the Kordegarda Gallery in Warsaw and in exhibitions in Sierre (Switzerland) and Woldenburg (Germany). MK is organizing an individual exhibition on the occasion of the artist's 80th birthday - "Eryk Lipiński '80".

In 1989, he receives the Golden Satyrykon Pencil '89, awarded for lifetime achievement. He designs the graphics and posters for exhibitions at MK: “Ferster. Łakomski. Mańczak "," 40 years of West Germany in German caricature "," The twenties, the thirties ". Participates in the exhibition "Freedom - Equality - Brotherhood yesterday and today" at the Institute of Polish Culture in Paris. Medal of Merit for Polish Culture. In 1991, he was honored with the title of Righteous Among the Nations.

His wife was Anna Gosławska-Lipińska, his son is Tomasz Lipiński - rock musician, leader and co-founder of Brygada Kryzys and Tilt bands, and his daughter is Zuzanna Lipińska, cartoonist, graphic artist.

Eryk Lipiński is the author of books, including: 1945: Pożegnanie z Hitlerrem, 1965: Zefirek Historia, 1970: Pine Tree, 1972: erl-69 reports, 1977: An outline of the history of Polish caricature, together with Hanna Górska, 1983: Warsaw in caricature , 1990: Diaries.

Repeatedly decorated and awarded, among others: the Commander's Cross with a Star and the Officer's Cross of the Order of Polonia Restituta, the Order of the Second Class Work Banner, the Golden Cross of Merit, 1966 - the Golden Pin award, 1972 - the Golden Pin with Wawrzyn, a commemorative plaque in Aleja Gwiazd Satyrykonu on the main promenade of Legnica (Najświętszej Marii Panny Street).