top of page
Szukaj
Zdjęcie autoraCzesław Czapliński

PORTRET z HISTORIĄ John Updike

„…Życie nie jest czymś, co można k o n t r o l o w a ć. Nie kontrolujemy oddechu, trawienia, bicia serca. Życie trzeba po prostu przeżyć. Trzeba pozwolić mu się t o c z y ć…“ – John Updike.

John Hoyer Updike (ur. 18 marca 1932 w Reading, Pensylwania – zm. 27 stycznia 2009 w Danvers, Massachusetts) –powieściopisarz, poeta, krytyk sztuki i krytyk literacki.

Updike jako jedyne dziecko Lindy Grace (z domu Hoyer) i Wesleya Russella Updike'a i wychował się w pobliskim miasteczku Shillington. Rodzina przeniosła się później do nieposiadającej osobowości prawnej wioski Plowville.

John Updike poślubił Mary E. Pennington, studentkę sztuki w Radcliffe College, w 1953 roku, kiedy był jeszcze studentem na Harvardzie. Towarzyszyła mu w Oksfordzie w Anglii, gdzie uczęszczał do szkoły artystycznej i gdzie w 1955 roku urodziło się ich pierwsze dziecko, Elizabeth. Para miała razem troje dzieci: pisarza Davida (ur. 1957), artystę Michaela (ur. 1959) i artystkę Mirandę. (ur. 1960). Rozwiedli się w 1974 roku. Updike miał siedmiu wnuków. W 1977 roku Updike poślubił Martę Ruggles Bernhard, z którą mieszkał przez ponad trzydzieści lat w Beverly Farms w stanie Massachusetts.

Updike ukończył Shillington High School jako współkredytor i przewodniczący klasy w 1950 roku i otrzymał pełne stypendium w Harvard College, gdzie był współlokatorem Christophera Lascha – historyk i krytyk, podczas ich pierwszego roku. Updike otrzymał już uznanie za swoje pisanie jako nastolatek, zdobywając Scholastic Art & Writing Award, a na Harvardzie szybko stał się znany wśród swoich kolegów z klasy jako utalentowany i płodny współpracownik Harvard Lampoon, którego był prezesem. Ukończył szkołę summa cum laude w 1954 z dyplomem z języka angielskiego i został wybrany na Phi Beta Kappa.

Po ukończeniu studiów Updike uczęszczał do Ruskin School of Drawing and Fine Art na Uniwersytecie Oksfordzkim z ambicją zostania rysownikiem. Po powrocie do Stanów Zjednoczonych Updike i jego rodzina przeprowadzili się do Nowego Jorku, gdzie stał się stałym współpracownikiem The New Yorker. To był początek jego profesjonalnej kariery pisarskiej.



W sumie Updike opublikował ponad dwadzieścia powieści, kilkanaście zbiorów opowiadań, a także poezję, krytykę artystyczną i literacką oraz książki dla dzieci.

Od 1954 roku w The New Yorker ukazywały się setki jego opowiadań, recenzji i wierszy. Pisał również regularnie dla The New York Review of Books. Jego najbardziej znanym dziełem jest seria „Rabbit”, która jest kroniką życia zwykłego człowieka z klasy średniej Harry'ego „Rabbit” Angstroma na przestrzeni kilkudziesięciu lat, od wczesnej dorosłości do śmierci.

Opisując swój temat jako „amerykańskie małe miasteczko, protestanckie klasy średniej”. Updike był uznawany za swój kunszt, unikalny styl prozy i wielki dorobek - średnio pisał książkę rocznie.

Opisał swój styl jako próbę „oddania przyziemności tego, co piękne”. To chyba najkrótsza, ale najbardziej trafna recenzja tego co pisał.

Updike współpracował z The New Yorker jako pełnoprawny autor tekstów tylko przez dwa lata, pisząc kolumny „Talk of the Town” i przesyłając poezję i opowiadania do magazynu. W Nowym Jorku Updike napisał wiersze i opowiadania, które wypełniły jego wczesne książki, takie jak The Carpentered Hen (1958) i The Same Door (1959).

Później Updike i jego rodzina przenieśli się do Ipswich w stanie Massachusetts.

Kariera i reputacja Updike były pielęgnowane i rozwijane dzięki jego długiej współpracy z The New Yorker, który publikował go często, pomimo faktu, że odszedł z magazynu po zaledwie dwóch latach.


Po swoich wczesnych powieściach Updike stał się najbardziej znany z kroniki niewierności, cudzołóstwa i niepokojów małżeńskich, zwłaszcza na przedmieściach Ameryki; i za kontrowersyjne przedstawienie zagubienia i wolności nieodłącznie związanych z tym załamaniem obyczajów społecznych. Kiedyś napisał, że był to „temat, który, jeśli nie wyczerpałem, wyczerpał mnie”. Najbardziej znaną z powieści Updike'a w tym nurcie jest Couples (1968), powieść o cudzołóstwie w małym fikcyjnym miasteczku w Massachusetts o nazwie Tarbox. Dzięki temu Updike pojawił się na okładce magazynu Time z nagłówkiem „The Adulterous Society”.

Jedna z najpopularniejszych powieści Updike'a, została zaadaptowana jako film i umieszczona na liście kanonicznej literatury XX wieku Harolda Blooma (w The Western Canon). W 2008 roku Updike opublikował „Wdowy z Eastwick”, powrót do starości czarownic. To była jego ostatnia opublikowana powieść.


W 1990 roku opublikował ostatnią powieść Rabbit, Rabbit at Rest, która zdobyła nagrodę Pulitzera i nagrodę National Book Critics Circle. Ponad 500-stronicowa powieść jest jedną z najpopularniejszych powieści Updike. Jego Pulitzery z ostatnich dwóch powieści Królika sprawiają, że Updike jest jednym z zaledwie czterech pisarzy, którzy zdobyli dwie nagrody Pulitzera w dziedzinie beletrystyki, pozostali to William Faulkner, Booth Tarkington i Colson Whitehead.


Updike był także krytykiem literatury i sztuki, często wymienianym jako jeden z najlepszych krytyków amerykańskich swojego pokolenia. Recenzował „prawie każdego znaczącego pisarza XX wieku i niektórych XIX-wiecznych autorów”, zazwyczaj w The New Yorker. Dobre recenzje Updike były często postrzegane jako znaczące osiągnięcie pod względem literackiej reputacji, a nawet sprzedaży; niektóre z jego pozytywnych recenzji pomogły w rozpoczęciu kariery takich młodszych pisarzy, jak Erica Jong, Thomas Mallon i Jonathan Safran Foer. Wiele z krytyki artystycznej Updike'a pojawiło się w The New York Review of Books, gdzie często pisał o sztuce amerykańskiej.


Johna Updike poznałem i fotografowałem w Nowym Jorku, kiedy w latach 80-tych, pojawiły się książki Ryszarda Kapuścińskiego w Ameryce i zaczeli pisać o nich tak wybitni pisarze jak m.in. Normana Mailera, Hannah Arendt, Jana Potockiego, Hansa Magnusa Enzensbergera, Gabriela Garcii Marqueza, Jonathana Swifta, Denisa Diderota, Woltera, Dantego. Pierwszą znaczącą recenzję zamie­ścił w „The New Yorker” John Updike, który uznał wysoką rangę artystyczną książki Kapuścińskiego: „…która wykracza poza dokument, sięgając iście kafkowskiej poetyki i tajemniczo­ści…”. Inny pisarz Salman Rushdie, który wypełniając ankietę „Sunday Times”, wybrał Cesa­rza Kapuścińskiego na książkę roku 1983, tak uzasadniał swój wybór: „…Pisarstwo Kapuścińskiego, zawsze cudownie konkretne i pełne wnikliwych obserwacji, wyczarowuje cuda znaczeń z najdrobniejszych szczegółów. Jego książka wykracza poza re­portaż, stając się koszmarem władzy ukazanej jako odrzucenie Historii. Cesarza czyta się jak­ by się czytało nową wersję Makiawellego napisaną przez Italo Calvino. [...] Ta Etiopia to mor­dercza Rurytania [...], w której prawdziwi ludzie tysiącami umierają z głodu…”.


Pierwszy raz rozmawiałem o John Updike z Ryszardem Kapuścińskim w styczniu 1986 r. na Kongresie PEN w Nowym Jorku, gdzie obydwaj byli obecni, zresztą oprócz nich byli również m.in. Susan Sontag, Gunter Grass, Saul Bellow, Nadine Gordimer, Salman Rushdie, Kurt Vonnegut, Mario Vargas Llosa, Toni Morrison, Umberto Eco, Allen Ginsberg.


W 2003 roku Updike opublikował The Early Stories, duży zbiór swoich krótkich opowiadań z okresu od połowy lat pięćdziesiątych do połowy lat siedemdziesiątych. Ponad 800 stron długości, ponad sto historii, została nazwana "bogato epizodyczną i liryczną Bildungsroman ... w której Updike śledzi trajektorię od okresu dojrzewania, college'u, życia małżeńskiego, ojcostwa, separacji i rozwodu".

Zdobył nagrodę PEN / Faulkner dla beletrystyki w 2004 roku. Szereg nagród Updike obejmuje dwie nagrody Pulitzera dla beletrystyki, dwie National Book Awards, trzy nagrody National Book Critics Circle, National Book Critics Circle z 1989 roku, National Humanities Medal 2003 i Rea Award for the Short Story za wybitne osiągnięcia. National Endowment for the Humanities wybrał Updike do zaprezentowania wykładu Jeffersona w 2008 roku, najwyższego odznaczenia humanistycznego rządu USA; Wykład Updike zatytułowany był „Jasność rzeczy: co jest amerykańskie w sztuce amerykańskiej”.

Pod koniec swojego życia Updike pracował nad powieścią o św. Pawle i wczesnym chrześcijaństwie. Po jego śmierci, The New Yorker opublikował wyrazy uznania Adama Gopnika za całokształt współpracy Updike z magazynem, nazywając go „…jednym z największych współczesnych pisarzy, pierwszym amerykańskim pisarzem od czasów Henry'ego Jamesa, który w pełni się wyraził, człowiekiem, który złamał przekleństwo niekompletności, które nawiedziło amerykańskie pisarstwo…”.


PORTRAIT with HISTORY John UPDIKE



“… Life is not something that can be controlled. We don't control our breathing, digestion, and heartbeat. You just have to live life. You have to let him live… ”- John Updike.


John Hoyer Updike (born March 18, 1932 in Reading, Pennsylvania - died January 27, 2009 in Danvers, Massachusetts) - novelist, poet, art critic and literary critic.

Updike was the only child of Linda Grace (née Hoyer) and Wesley Russell Updike and was raised in the nearby town of Shillington. The family later moved to the unincorporated village of Plowville.

John Updike married Mary E. Pennington, an art student at Radcliffe College, in 1953, while he was still a student at Harvard. She accompanied him to Oxford, England, where he attended art school and where their first child, Elizabeth, was born in 1955. The couple had three children together: the writer David (born 1957), the artist Michael (born 1959) and the artist Miranda. (born 1960). They divorced in 1974. Updike had seven grandchildren. In 1977, Updike married Marta Ruggles Bernhard, with whom he lived for over thirty years in Beverly Farms, Massachusetts.

Updike graduated from Shillington High School as a co-credit and class chairman in 1950 and received a full scholarship to Harvard College where he was Christopher Lasch's roommate, historian and critic, during their freshman year. Updike had already received recognition for his writing as a teenager, winning the Scholastic Art & Writing Award, and at Harvard he quickly became known among his classmates as the talented and prolific associate of Harvard Lampoon, of which he was president. He graduated from summa cum laude in 1954 with a degree in English and was elected Phi Beta Kappa.

Upon graduation, Updike attended the Ruskin School of Drawing and Fine Art at Oxford University with the ambition to become a cartoonist. Upon his return to the United States, Updike and his family moved to New York, where he became a regular contributor to The New Yorker. It was the beginning of his professional writing career.


In total, Updike has published over twenty novels, over a dozen collections of short stories, as well as poetry, art and literary criticism, and books for children.

Since 1954, The New Yorker has published hundreds of his stories, reviews and poems. He also wrote regularly for The New York Review of Books. His most famous work is the series "Rabbit", which chronicles the life of an ordinary middle-class man Harry "Rabbit" Angstrom over the course of several decades, from early adulthood to death.

Describing its topic as "American small town, Protestant middle class." Updike was recognized for his artistry, unique prose style, and great output - on average, he wrote a book a year.

He described his style as an attempt to "reflect the down-to-earthness of what is beautiful". This is probably the shortest, but the most accurate review of what he wrote.

Updike collaborated with The New Yorker as a full-fledged songwriter for only two years, writing the "Talk of the Town" columns and submitting poetry and short stories to the magazine. In New York, Updike wrote poems and short stories that filled his early books, such as The Carpentered Hen (1958) and The Same Door (1959).

Updike and his family later moved to Ipswich, Massachusetts.

Updike's career and reputation were nurtured and developed through his long association with The New Yorker, who published it frequently, despite the fact that he left the magazine after only two years.


After his early novels, Updike became best known for his chronicles of infidelity, adultery, and marital disturbances, especially in the American suburbs; and for the controversial depiction of the loss and freedom inherent in this breakdown of social mores. He once wrote that it was "a topic that, if not exhausted, exhausted me." The most famous of Updike's novels in this trend is Couples (1968), a novel about adultery in a small fictional Massachusetts town called Tarbox. This made Updike appear on the cover of Time magazine with the headline "The Adulterous Society."

One of Updike's most popular novels, it was adapted as a film and placed on the canonical list of Harold Bloom's 20th century literature (in The Western Canon). In 2008, Updike published The Widows of Eastwick, A Return to Old Age of Witches. It was his last published novel.



In 1990, he published Rabbit's last novel, Rabbit at Rest, which won the Pulitzer Prize and the National Book Critics Circle Award. The over 500-page novel is one of Updike's most popular novels. His Pulitzers in the last two Rabbit novels make Updike one of just four writers to have won two Pulitzer Prizes for Fiction, the others being William Faulkner, Booth Tarkington and Colson Whitehead

Updike was also a literary and art critic, often cited as one of the best American critics of his generation. He reviewed "almost every significant 20th century writer and some 19th century authors", usually in The New Yorker. Updike's good reviews have often been seen as a significant achievement in terms of literary reputation and even sales; some of his positive reviews helped kickstart the careers of younger writers such as Erica Jong, Thomas Mallon, and Jonathan Safran Foer. Much of Updike's art criticism appeared in The New York Review of Books, where he wrote frequently on American art.


I met John Updike and photographed him in New York, when in the 1980s Ryszard Kapuściński's books appeared in America and such outstanding writers as, among others, Norman Mailer, Hannah Arendt, Jan Potocki, Hans Magnus Enzensberger, Gabriel Garcia Marquez, Jonathan Swift, Denis Diderot, Voltaire and Dante.

The first significant review was published in "The New Yorker" by John Updike, who recognized the high artistic rank of Kapuściński's book: "... which goes beyond the document, reaching truly Kafkaesque poetics and mysteriousness ...". Another writer, Salman Rushdie, who selected Emperor Kapuściński for his book of 1983 in the Sunday Times survey, justified his choice in the following way: “… Kapuściński's writing, always wonderfully specific and full of insightful observations, conjures up miracles of meaning from the smallest details. His book goes beyond reporting, becoming the nightmare of the authorities portrayed as the rejection of History. The emperor reads as if you were reading the new version of Makiavelli by Italo Calvino. [...] This Ethiopia is the murderous Ruritania [...] where real people are starving in thousands ... ”.



The first time I talked about John Updike with Ryszard Kapuściński in January 1986 at the PEN Congress in New York, where both were present, besides them there were also, among others, Susan Sontag, Gunter Grass, Saul Bellow, Nadine Gordimer, Salman Rushdie, Kurt Vonnegut, Mario Vargas Llosa, Toni Morrison, Umberto Eco, Allen Ginsberg.

In 2003, Updike published The Early Stories, a large collection of his short stories spanning the mid-1950s to mid-1970s. Over 800 pages long, over a hundred stories, has been called "a richly episodic and lyrical Bildungsroman ... in which Updike traces a trajectory from adolescence, college, marriage, fatherhood, separation and divorce."

He won the PEN / Faulkner Award for Fiction in 2004. The series of Updike Awards includes two Pulitzer Prizes for Fiction, two National Book Awards, three National Book Critics Circle Awards, 1989 National Book Critics Circle, National Humanities Medal 2003, and Rea Award for the Short Story for Outstanding Achievement. The National Endowment for the Humanities chose Updike to present a Jefferson lecture in 2008, the US government's highest humanist honor; The Updike lecture was entitled "The Clarity of Things: What is American in American Art."

Towards the end of his life, Updike worked on a novel about St. Paul and early Christianity. After his death, The New Yorker issued a tribute to Adam Gopnik for Updike's lifetime collaboration with the magazine, calling him "... one of the greatest modern writers, the first American writer since Henry James to fully express himself, a man to break the curse. the incompleteness that has struck American writing… ”.






Ostatnie posty

Zobacz wszystkie

Commentaires


bottom of page