PORTRET z HISTORIĄ André Villers

André Villers (francuski: [ɑ̃dʁe vilɛʁ] ur. 10 października 1930 – zm. 1 kwietnia 2016) był francuskim fotografem i artystą „najbardziej znanym ze swoich zdjęć Pabla Picassa na południu Francji w latach pięćdziesiątych”. 

Villers urodził się w Beaucourt. W 1947 roku z powodu gruźlicy kości trafił do sanatorium w Vallauris, gdzie spędził osiem lat. W tym okresie zetknął się z fotografią i w 1952 roku zaczął wykonywać swoje pierwsze eksperymenty w ciemni oraz zdjęcia Vallauris i jego mieszkańców. 

W marcu 1953 roku poznał tam Pabla Picassa, który podarował mu swój pierwszy aparat fotograficzny – Rolleiflex. Villers wykonał wiele portretów malarza, a ich relacja przekształciła się w wspólną pracę, wykonując setki obrazów w oparciu o eksperymenty fotograficzne. W 1962 roku Heinz Berggruen zredagował książkę Diurnes (Dzień), opartą na 30 tych obrazach, którym towarzyszył oryginalny tekst Jacques’a Préverta. 

Od lat pięćdziesiątych Villers wykonał wiele portretów wielkich artystów, między innymi: Fernanda Légera, Alexandra Caldera, Jacquesa Préverta, Alberto Magnelli, Olivera Marka, Jeana Arpa, Le Corbusiera, Salvadora Dalí, Joana Miró, Marca Chagalla, Maxa Ernsta, Jeana Cocteau , Bram van Velde, César Baldaccini, Hans Hartung, Pierre Soulages, Antoni Clavé, Antoni Tàpies, Francis Ponge, Luis Buñuel, Federico Fellini, Léo Ferré, Michel Butor, Ben Vautier, Henri Dutilleux i Zao Wou Ki.

„…W maju 2000 r. odwiedziłem w domu, w Mougins na południu Francji, razem z artystą Tomkiem Kawiakiem, który mieszka nieopodal, wybitnego fotografa André Villers. W Mougins jest również Muzeum Fotografii im. André Villers.

André Villers to następna z postaci, związanych z Pablo Picasso, po Francoise Gilot (żona), Palomie Picasso (córka), David Douglas Duncan (fotograf), którzy byli blisko Picasso, a ja przez nich staram się zbliżyć, do niestety nieżyjącego już artysty, którego osobiście nie poznałem. Nieprawdopodobne spotkanie w pracowni artysty i jego urokliwym ogrodzie, obcowanie z oryginałami Picassa i wielkich mistrzów, których Villers fotografował. Wymieniliśmy się swoimi publikacjami. Przy tym niezwykła skromność człowieka, który obcował z geniuszami sztuki – myślę, że bardzo przybliżyła mnie do Picasso. I znowu coś się zamyka, dziś Villers już nie żyje, ale zdjęcia i wspomnienia są, które mogą być początkiem dla kogoś innego…” – Czesław Czapliński.

W 1970 roku zaczął eksperymentować z nowym sposobem tworzenia fotografii bez użycia aparatu. Negatywy wykonywał sam z kawałków kalki. Seria ta została wystawiona i ukazała się książka z tekstem Michela Butora, Pliages d'Ombres (Składane cienie). 

Od tego czasu jego osobista twórczość fotograficzna opierała się na eksperymentach z cieniami i przezroczami. Próbował zastosować kilka technik emulsyjnych (solaryzacje, strumienie wywoływacza).

W połowie lat pięćdziesiątych Villers rozpoczął serię rzeźb zatytułowanych Ex-Photos, które były wystawiane w 1970 roku w Galerii Loeb w Paryżu. W latach 80. stworzył ważny cykl obrazów na tekturze pt. Fotografowie, wystawiany w Paryżu, Tokio i Nowym Jorku przez Yoshii Gallery. Jego przyjaciel David Douglas Duncan poświęcił jej książkę zatytułowaną Tajemniczy ogród. 

W latach 80. Karel Appel wykonał ważny zestaw obrazów na podstawie fotografii Villersa. Później współpracował z nim także Robert Combas. 

W 1984 roku w poświęconym mu wydaniu specjalnym Les Cahiers du Sud opublikował tekst Photobiographie, opisujący jego życie, proces twórczy i związek z Picassem. 

Od 2000 roku tworzył cykl prac wycinanek. 

Znaczące zbiory jego twórczości fotograficznej można znaleźć w Muzeum Nicephorus-Niepce w Chalon-sur-Saône i Muzeum Fotografii w Charleroi w Belgii. 

Miasto Mougins w Alpach Nadmorskich uhonorowało Villersa utworzeniem Muzeum Fotografii noszącego jego imię [fr]. Muzeum zostało zamknięte w 2018 roku, a w 2021 roku na jego miejscu otwarto Centrum Fotografii Mougins.

         14 lipca 2006 André Villers otrzymał tytuł Kawalera Sztuki i Literatury. 

Bibliografia (fragmenty): 1959 Portraits de Picasso, tekst Jacques Prévert (Mediolan, Muggiani): 1962 Diurnes we współpracy z Pablo Picasso, tekst Jacques Prévert; 1977 Pliages d'Ombres z tekstem Michela Butora; 1984 Cahiers du Sud Wydanie specjalne poświęcone André Villersowi; 1986 Photobiographie Dole Museum, Francja; 1987 Picasso à Vallauris (Nicea, Z'Editions); 1990 Das Fotogramm in der Kunst des 20 Jahrhunderts Floris M. Neussus (Dumont Buchverlag); 1992 L'oeil Multiple Patrick Roegiers (La Manufacture); 1992 Tajemniczy ogród David Douglas Duncan (wydanie DDD); 1995 Picasso i fotografia Anne Baldassari (Reunion des Musées Nationaux); 1997 Ciemne lustro Anne Baldassari (Reunion des Musées Nationaux); 2000 André Villers, Retrospektywa Patricka Roegiersa (Théatre de la Photographie et de L'image, Nicea); 2001 André Villers, Lumière des Ombres Frédéric Ballester (La Malmaison, Cannes); 2004 Galeria Picasso e Altri ritratti Ta Matete (Rzym); 2005 Le Regard Continu Patrick Roegiers (La Pierre d'Alun); 2006 Światło przewodnie Galeria Michael Hoppen (Londyn); Album 2008 Villers Debora Ferrari i Luca Traini (Fabbrica Arte, Włochy); 2011 Villers et les Sapone, Photographies d'une amitié (Galeria Sapone, Nicea); 2012 Picasso, les Chemins du Sud Wydania Skira Flammarion/Musée National Picasso Paryż; 2012 André Villers, 60 lat de Photographies Editions Centre d'art Malmaison/Cannes; 2014 Picasso i kamera John Richardson (Gagosian Gallery, Nowy Jork); 2016 Villers/Picasso (Galeria Gagosian, Genewa).

Filmografia: 1982 Le Photographe s'appelle André Villers Alain Bedos, 52 Mn; 1987 La Conférence des photographes Jean-Michel Vecchiet, 26 Mn; 1996 Picasso-Villers, Diurnes Jean-Michel Vecchiet, 26 Mn; 1998 Les 1001 Visages d'André Villers Jean-Michel Vecchiet, 52 Mn; 2010 Portret d'André Villersa Roberta Mattheya, 26 mln; 2016 André Villers, Całe życie w obrazach Marketa Tomanova, 62 mln.

PORTRAIT with HISTORY André Villers

André Villers (French: [ɑ̃dʁe vilɛʁ]; 10 October 1930 – 1 April 2016) was a French photographer and artist "best known for his pictures of Pablo Picasso in the south of France in the 1950s." 

Villers was born in Beaucourt. In 1947, following a bone tuberculosis, he was hospitalized at a sanatorium in Vallauris where he stayed for eight years. During that period he was introduced to photography and started making in 1952 his first experiments in the darkroom, and pictures of Vallauris and its inhabitants. 

He met Pablo Picasso there in March 1953, who offered him his first camera, a Rolleiflex. Villers produced many portraits of the painter, and their relationship evolved into working together, making hundreds of images based on photographic experiments. In 1962 Heinz Berggruen edited a book, Diurnes (Daytime), based on 30 of these images accompanied by an original text by Jacques Prévert. 

Since the 1950s, Villers shot many portraits of great artists, among them: Fernand Léger, Alexander Calder, Jacques Prévert, Alberto Magnelli, Oliver Mark, Jean Arp, Le Corbusier, Salvador Dalí, Joan Miró, Marc Chagall, Max Ernst, Jean Cocteau, Bram van Velde, César Baldaccini, Hans Hartung, Pierre Soulages, Antoni Clavé, Antoni Tàpies, Francis Ponge, Luis Buñuel, Federico Fellini, Léo Ferré, Michel Butor, Ben Vautier, Henri Dutilleux, and Zao Wou Ki.

“…In May 2000, I visited the outstanding photographer André Villers at home in Mougins in the south of France, together with the artist Tomek Kawiak, who lives nearby. There is also a Museum of Photography in Mougins. Andre Villers.

André Villers is another figure associated with Pablo Picasso, after Francoise Gilot (wife), Paloma Picasso (daughter), David Douglas Duncan (photographer), who were close to Picasso, and through them I am trying to get closer to the unfortunately deceased artist. , whom I have not met personally. An incredible meeting in the artist's studio and his charming garden, communing with Picasso's originals and the great masters whom Villers photographed. We exchanged our publications. At the same time, the extraordinary modesty of a man who interacted with art geniuses - I think it brought me much closer to Picasso. And something is closing again, today Villers is no longer alive, but there are photos and memories that can be a beginning for someone else..." - Czesław Czapliński.

In 1970 he began to experiment with a new way of creating his photography without a camera. He made the negatives himself from pieces of tracing paper. This series was exhibited and a book was released with a text by Michel Butor, Pliages d'Ombres (Folding Shadows). 

Since then, his personal photographic work was based upon experimentation with shadows and transparencies. He tried to use several emulsion techniques (solarisations, jets of developer). 

In the mid-1950s Villers began a set of carvings titled Ex-Photos that were exhibited in 1970 at the Loeb Gallery in Paris. In the 1980s he did an important set of paintings on cardboard, The Photographers, exhibited in Paris, Tokyo and New York by the Yoshii Gallery. His friend David Douglas Duncan devoted a book to it entitled A Secret Garden. 

In the 1980s, Karel Appel made an important set of paintings on photographs of Villers. Later, Robert Combas also worked with him. 

In 1984 he published his text Photobiographie recounting his life, his artistic process and his relationship with Picasso in a special issue of Les Cahiers du Suddedicated to him. 

Since the 2000s, he produced a set of paper cuts works. 

Significant collections of his photographic work can be found at Nicephorus-Niepce Museum in Chalon-sur-Saône and the Museum of Photography in Charleroi in Belgium. 

The city of Mougins in the Alpes Maritimes honored Villers with the creation of a Museum of Photography bearing his name [fr]. The museum closed in 2018, and in 2021 the Mougins Center of Photography opened in its place.

  On July 14, 2006, André Villers became a Chevalier des Arts et des Lettres. 

Bibliography (extracts): 1959 Portraits de Picasso, text by Jacques Prévert (Milan, Muggiani): 1962 Diurnes in collaboration with Pablo Picasso, text by Jacques Prévert; 1977 Pliages d'Ombres with a text by Michel Butor; 1984 Cahiers du Sud Special issue dédicated to André Villers; 1986 Photobiographie Dole Museum, France; 1987 Picasso à Vallauris (Nice, Z'Editions); 1990 Das Fotogramm in der Kunst des 20 JahrhundertsFloris M. Neussus (Dumont Buchverlag); 1992 L'œil Multiple Patrick Roegiers (La Manufacture); 1992 A Secret Garden David Douglas Duncan (DDD Edition); 1995 Picasso et la photographie Anne Baldassari (Réunion des Musées Nationaux); 1997 The Dark Mirror Anne Baldassari (Réunion des Musées Nationaux); 2000 André Villers, Rétrospective Patrick Roegiers (Théatre de la Photographie et de L'image, Nice); 2001 André Villers, Lumière des Ombres Frédéric Ballester (La Malmaison, Cannes); 2004 Picasso e Altri ritratti Ta Matete Gallery (Rome); 2005 Le Regard Continu Patrick Roegiers (La Pierre d'Alun); 2006 Guiding Light Michael Hoppen Gallery (London); 2008 Album Villers Debora Ferrari and Luca Traini (Fabbrica Arte, Italy); 2011 Villers et les Sapone, Photographies d'une amitié (Sapone Gallery, Nice); 2012 Picasso, les Chemins du Sud Editions Skira Flammarion/Musée National Picasso Paris; 2012 André Villers, 60 ans de Photographies Editions Centre d'art Malmaison/Cannes; 2014 Picasso and the Camera John Richardson (Gagosian Gallery, New York); 2016 Villers/Picasso (Gagosian Gallery, Geneva).

Filmography: 1982 Le Photographe s'appelle André Villers Alain Bedos, 52 Mn; 1987 La Conférence des photographes Jean-Michel Vecchiet, 26 Mn; 1996 Picasso-Villers, Diurnes Jean-Michel Vecchiet, 26 Mn; 1998 Les 1001 Visages d'André Villers Jean-Michel Vecchiet, 52 Mn; 2010 Portrait d'André Villers Robert Matthey, 26mn; 2016 André Villers, A Lifetime in Images Marketa Tomanova, 62mn.